Lý do TT Putin cần có nhà lãnh đạo nước NATO này để giành chiến thắng

Hai ông Erdogan và Putin đã phát triển mối quan hệ chặt chẽ trong nhiều năm làm việc cùng nhau. Ảnh AFP

Người chiến thắng sẽ có đòn bẩy trong các lĩnh vực quan trọng đối với Moscow, chẳng hạn như chiến dịch quân sự quy mô lớn của Nga ở Ukraine, cuộc chiến ở Syria và cuộc đối đầu giữa Điện Kremlin với NATO.

Ông Erdogan, 69 tuổi, người đã lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ trong hai thập kỷ, đã giành chiến thắng trong vòng đầu tiên hồi tháng 5, mặc dù các cuộc thăm dò cho thấy ông đang dẫn trước đối thủ 74 tuổi Kemal Kilicdaroglu.

Đối với Điện Kremlin, ông Erdogan được biết đến là người đã hợp tác chặt chẽ với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong 20 năm qua, trong khi ông Kilicdaroglu gần đây đã đổ lỗi cho Moscow can thiệp vào cuộc bầu cử.

"Nga hẳn đã thở phào nhẹ nhõm", một nhà ngoại giao phương Tây từng làm việc tại Thổ Nhĩ Kỳ và Nga nói với AFP, đề cập đến kết quả của vòng đầu tiên vào ngày 14/5.

Erdogan và Putin - mặc dù ủng hộ các đối thủ trong các cuộc xung đột ở Trung Đông và khu vực Kavkaz thuộc Liên Xô cũ - đã phát triển mối quan hệ chặt chẽ trong nhiều năm làm việc cùng nhau.

Ngay cả bản thân nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cũng ca ngợi "mối quan hệ đặc biệt" của ông với Putin trong một cuộc phỏng vấn gần đây với đài truyền hình Mỹ CNN.

"Nga và Thổ Nhĩ Kỳ cần nhau trong mọi lĩnh vực có thể", ông Erdogan nói. Trong một thế giới mà Moscow và Ankara đều hoài nghi về sự thống trị về quân sự, chính trị và kinh tế của phương Tây, hai nhà lãnh đạo Putin và Erdogan coi nhau là đối tác đáng tin cậy.

"Cực kỳ giống nhau"

Nhà phân tích chính trị độc lập Arkady Dubnov nói với AFP: "Họ cực kỳ giống nhau về tâm lý chính trị, phong cách và mối quan hệ của họ với thế giới bên ngoài".

Ông nói thêm rằng cả hai đều "thực sự coi thường các giá trị tự do của phương Tây".

Tuy nhiên, Putin và Erdogan không phải lúc nào cũng nhìn thấy nhau và mỗi nhà lãnh đạo đã tung ra ảnh hưởng chính trị và quân sự của mình sau các phe đối địch khi xung đột nổ ra ở Syria, Libya và Nagorno-Karabakh.

Khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn nhầm một máy bay chiến đấu của Nga gần biên giới Syria vào năm 2015, ông Putin đã mô tả vụ việc là "đâm sau lưng".

Tuy nhiên, khi Erdogan đối mặt với âm mưu đảo chính chưa đầy một năm sau đó, ông Putin là nhà lãnh đạo đầu tiên bày tỏ sự ủng hộ trong một cuộc điện đàm.

Và mặc dù vị trí của họ khác nhau, họ đã có thể tìm thấy điểm chung.

"Có rất nhiều mâu thuẫn trong lợi ích của họ", Fyodor Lukyanov, một chuyên gia về chính sách đối ngoại thân cận với Điện Kremlin, nói với AFP.

"Nhưng mối quan hệ cá nhân lâu dài giữa hai nhà lãnh đạo giúp ích rất nhiều. Họ có thể tìm ra con đường đi phía trước trong nhiều vấn đề", ông nói thêm.

Nhà ngoại giao phương Tây nói chuyện với AFP đã mô tả mối quan hệ của các nhà lãnh đạo là thực dụng.

"Họ rất giỏi trong việc phân chia các khu vực: sự khác biệt được đặt sang một bên và họ làm việc cùng nhau khi lợi ích của họ được thống nhất", nhà ngoại giao giấu tên cho biết.

"Không có 'tình anh em' nào giữa Erdogan và Putin, đó hoàn toàn là giao dịch", ông nhận định.

Quyết định gửi quân tới Ukraine của Tổng thống Nga Putin vào năm ngoái đã mang lại cho Thổ Nhĩ Kỳ - một thành viên của liên minh quốc phòng NATO - cơ hội làm trung gian giữa các nước phương Tây và Nga.

Trong khi Thổ Nhĩ Kỳ giao máy bay không người lái cho Kiev, họ đã từ chối tham gia các biện pháp trừng phạt chống lại Moscow.

Ankara đã trở thành một trung tâm trung chuyển quan trọng, thay thế cho hàng xuất khẩu của Nga bị trừng phạt nặng nề, thu hút đầu tư và mua khí đốt với giá hạ gục.

Mối quan hệ 'có thể đoán trước'

Cùng với Liên Hợp Quốc vào năm ngoái, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã làm trung gian cho thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen giúp mở khóa hàng xuất khẩu của Ukraine từ ba cảng, làm giảm bớt lo ngại về một cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu.

Nhưng một chiến thắng dành cho Kilicdaroglu có cảm tình với phương Tây có thể đe dọa mối quan hệ đã được thiết lập, các nhà phân tích nói.

Ví dụ, Kilicdaroglu có thể thúc đẩy sự tan băng giữa NATO và Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia có quân đội lớn thứ hai trong liên minh.

Vào tháng 5, Kilicdaroglu cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử. Điện Kremlin bác bỏ các cáo buộc và cho biết Moscow sẽ duy trì quan hệ chặt chẽ với Ankara bất kể kết quả cuộc bỏ phiếu.

Tháng trước, ông Putin đã ca ngợi ông Erdogan tại lễ ra mắt nhà máy điện hạt nhân Akkuyu do Nga xây dựng, nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông Putin nói: "Dự án là một ví dụ thuyết phục về những gì ông, Tổng thống Erdogan, đang làm cho đất nước của mình, cho sự phát triển của nền kinh tế đất nước và cho tất cả người dân Thổ Nhĩ Kỳ".

Lukyanov nói: "Putin luôn được biết đến là người trung thành... với những người có hành động tương tự đối với ông ấy và nước Nga".

"Không phải là quá nhiều về Erdogan mà là về thực tế là các mối quan hệ có thể đoán trước được với Thổ Nhĩ Kỳ là vô cùng cần thiết lúc này", Lukyanov nói thêm.