Madeleine Albright - nữ ngoại trưởng đầu tiên của Mỹ qua đời

Albright là nhân vật trung tâm trong chính quyền của Tổng thống Bill Clinton, đầu tiên bà giữ chức đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc trước khi trở thành nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Clinton. Bà ủng hộ việc mở rộng NATO, thúc đẩy liên minh can thiệp vào vùng Balkan, tìm cách giảm phổ biến vũ khí hạt nhân, đồng thời ủng hộ nhân quyền và dân chủ trên toàn cầu.

Bà đã 2 lần thăm Việt Nam trên cương vị ngoại trưởng Mỹ và là người ủng hộ bình thường hoá quan hệ Việt - Mỹ.

Tổng thống Joe Biden đã bày tỏ sự tôn kính đối với Albright, tuyên bố của ông gọi bà là một “sức mạnh” và nói rằng thời gian làm việc với bà trong suốt những năm 1990 khi ông ở Ủy ban Đối ngoại Thượng viện là một trong những điểm nổi bật trong sự nghiệp Thượng viện của ông.

"Khi tôi nghĩ về Madeleine, tôi sẽ luôn nhớ đến niềm tin nhiệt thành của bà ấy rằng 'Mỹ là quốc gia không thể thiếu’”.  Ông Biden đã ra lệnh treo cờ rủ để tưởng niệm bà. 

“Rất ít nhà lãnh đạo hoàn toàn phù hợp với thời đại mà họ phục vụ", tuyên bố của cựu Tổng thống Clinton nói. "Khi còn là một đứa trẻ ở châu Âu bị chiến tranh tàn phá, Madeleine và gia đình bà đã hai lần buộc phải rời khỏi nhà của họ. Khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, mở ra một kỷ nguyên mới của sự phụ thuộc lẫn nhau trên toàn cầu, bà  đã trở thành tiếng nói của Mỹ tại LHQ, sau đó nắm quyền lãnh đạo tại Bộ Ngoại giao, nơi bà  là một lực lượng nhiệt thành cho tự do, dân chủ và nhân quyền. "

Albright là gương mặt đại diện cho chính sách đối ngoại của Mỹ trong thập kỷ giữa khoảng thời gian kết thúc Chiến tranh Lạnh và cuộc chiến chống khủng bố sau vụ 11/9/2001, thời đại mà Tổng thống George H.W. Bush báo trước là một “trật tự thế giới mới." 

Bà Albright  đã đặt ra thuật ngữ "chủ nghĩa đa phương quyết đoán" để mô tả chính sách đối ngoại của chính quyền Clinton.

Bà coi Mỹ là "quốc gia không thể thiếu" khi sử dụng chính sách ngoại giao được hỗ trợ bằng việc sử dụng vũ lực để bảo vệ các giá trị Mỹ tin là dân chủ trên thế giới.

Bà là người đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy Tổng thống Clinton can thiệp vào Kosovo vào năm 1999 với lý do ngăn chặn cuộc diệt chủng đối với người Hồi giáo do cựu lãnh đạo Serbia Slobodan Milosevic thực hiện. Bà bị chỉ trích dữ dội ở Washington vào thời điểm đó, với một số người gọi các cuộc không kích của NATO là "Cuộc chiến của Albright" trong khi những người khác cáo buộc bà đánh giá sai quyết tâm của Milosevic. 

Cuối cùng, liên minh do Mỹ dẫn đầu đã ngăn chặn được sự áp đảo của người Serbia, và Kosovo tuyên bố độc lập vào năm 2008.

Sau chiến tranh Kosovo năm 1999, ông Milosevic bị khối quân sự NATO do Mỹ dẫn đầu lật đổ và ông là nguyên thủ đầu tiên đang nắm quyền bị buộc tội diệt chủng. Năm 2001 ông bị bắt và bị giao cho toà án xử tội phạm chiến tranh của LHQ ở Den Haag (Hà Lan). Năm 2002 ông bắt đầu bị xét xử, nhưng năm 2008 ông mất đột ngột trong nhà giam, được cho là do đau tim. Năm 2015 toà mới kết luận không có chứng cứ buộc tội Milosevic phạm tội ác chiến tranh, khi ông đã mất được 10 năm. 

Trong suốt thời gian nghỉ hưu, Albright tiếp tục hoạt động vì nền dân chủ trên khắp thế giới và phát biểu về chính sách của Hoa Kỳ, giảm bớt những chỉ trích đặc biệt gay gắt đối với Tổng thống Donald Trump, người mà bà gọi là "tổng thống bất dân chủ nhất trong lịch sử nước Mỹ hiện đại."

Trong một bài đăng trên tờ New York Times được viết vào tháng trước, ngay trước khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, Albright lập luận rằng nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin sẽ phạm phải "một sai lầm lịch sử" và cảnh báo về những cái giá phải trả cho nước Nga.