Mâm cao, cỗ đầy

Rau đọt choại (rau chạy, rau choại) là một loại rau mọc dại ở vùng Đồng Tháp Mười miền Tây gồm các tỉnh Long An, Đồng Tháp, Tiền Giang. Cũng chẳng ai biết đọt choại có từ khi nào, chỉ biết rằng nó đã xuất hiện từ rất lâu trong ca dao xưa, trong cuộc sống của người dân miền Tây từ thời xưa cũ.

Không phải cao lương mĩ vị, mà sao hũ mắm cá cơm của má nơi góc bếp cứ gây thương gây nhớ cho đứa con xa quê. Nghĩ cũng lạ. Ở quê có biết bao món ngon, nhưng cứ nghĩ tới, nhớ tới hũ mắm của má, y như rằng thấy thèm, thấy tê tê đầu lưỡi.

Có dịp về với đồng bào dân tộc Mường, huyện Yên Lập (tỉnh Phú Thọ), chúng tôi được thưởng thức món rau xôi hay còn gọi là rau đồ, từ những loại rau vườn, rau rừng bình dị, gần gũi trong vườn nhà, trên vách núi.

Chỉ cần ra sau vườn nhà, hoặc đi men theo ven bờ ruộng, rẫy bắp, một loáng là đã mang về cho mẹ, cho bà một rổ đầy ắp các thứ rau dại mọc hoang như: rau dền, rau sam, rau vòi voi, rau chay... Tất cả các thứ rau lộn xộn đó gọi là rau tập tàng...

Miền Tây, trong đó có Vĩnh Long là vùng đất được phù sa bồi đắp quanh năm bởi hai dòng sông Tiền và sông Hậu. Nơi đây có hai mùa mưa nắng rõ rệt, tạo điều kiện sống tươi tốt cho các loài rau dại như: rau muống, rau dừa, rau cải trời, nhãn lồng, càng cua… rất gần gũi, quen thuộc.

Sớm tinh mơ, vợ chồng anh Bùi Văn Thọ, xã Xuân Đài, huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ đã thức dậy, “lót dạ” vội bát cơm rồi hai vợ chồng chuẩn bị hành trang: Ủng, áo mưa, gùi và vật dụng không thể thiếu là dao quăng để lên rừng lấy hoa chuối rừng hôm sau mang bán ở chợ phiên.

Ốc sư tử ở đảo Cô Tô (tỉnh Quảng Ninh) được đánh giá là mỹ vị trong hải sản ở đảo, nhìn bên ngoài nó cũng dữ tợn như sư tử, nhưng thịt lại rất thơm ngon. Tháng 5 âm lịch ở đảo Cô Tô là mùa cá dìa nên cá rất ngon và béo. Cá dìa sống ở các ghềnh đá, rạn san hô nên khó đánh bắt...

Cá suối là món đặc sản của đồng bào các dân tộc ở miền núi Quảng Ninh. Như ở huyện Bình Liêu kế bên TP Móng Cái, cá suối được chế biến chiên với dầu sở, một sản phẩm đặc trưng của Bình Liêu hoặc nướng trên than hồng

Khi chất lượng cuộc sống ngày càng được nâng cao, người ta đã ngán ngấy với những món ăn lắm mỡ màng muốn thử qua một món tự nhiên, sạch sẽ thì ốc núi trở thành đặc sản. Săn bắt ốc núi từ lúc 6 giờ sáng, vợ chồng chị Dịu, thôn Quảng, xã Quảng Lạc (huyện Nho Quan, Ninh Bình) về nhà khi trời đã tối nhọ mặt người...

Cây lá giang mọc hoang ở ven rừng, ven suối, ven sông trong các quần hệ thứ sinh, có khi gặp ở nương rẫy, đồi cây bụi, nơi có nhiều ánh sáng. Lá giang nấu canh cá chuồn có công dụng bổ hư tổn, khu phong trừ thấp, cường kiện cân cốt; phòng chữa viêm đường tiết niệu với các triệu chứng đái dắt, đái buốt...