Một năm nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt - Mỹ: Lợi ích cho cả hai quốc gia

Trong tuần này, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ Alexis Taylor đang dẫn đầu phái đoàn thương mại nông nghiệp lớn nhất từ trước đến nay đến Việt Nam, với sự tham gia của đại diện từ 50 doanh nghiệp Hoa Kỳ và 9 Bộ Nông nghiệp của các tiểu bang nhằm kỷ niệm một năm Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Hoa Kỳ-Việt Nam.

 Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và đoàn đại biểu cấp cao Bộ Quốc phòng Việt Nam đang ở thăm chính thức Hoa Kỳ và có cuộc gặp, hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloy Austin ngày 9/9.

Đó là những ví dụ sinh động cho sự tiến triển không ngừng trong quan hệ hai nước kể từ khi nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện tháng 9/2023.

Ngày này một năm trước, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden khi đó đang ở thăm chính thức Việt Nam đã nhất trí một thỏa thuận lịch sử: Nâng cấp quan hệ Việt - Mỹ 2 bậc, thúc đẩy để quan hệ hai nước tiếp tục vững mạnh, hướng tới tương lai và tích cực. 

Hai bên đã có nhiều hoạt động tăng cường hợp tác thương mại và đầu tư. Trong tháng 6, Đại sứ Marc Knapper đã dẫn đầu một phái đoàn lớn kỷ lục gồm 65 doanh nghiệp Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Đầu tư SelectUSA tại Washington, D.C., với số lượng nữ doanh nhân tham dự cao kỷ lục. 

Đối thoại Kinh tế Đối tác Chiến lược Toàn diện đầu tiên, một diễn đàn mới thảo luận hợp tác chính sách và kinh tế, cũng đã được tổ chức trong tháng 6. 

Phái đoàn Ngoại giao Hoa Kỳ tại Việt Nam, thông qua Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), đang hỗ trợ nền kinh tế số ngày càng phát triển của Việt Nam thông qua Biên bản ghi nhớ được ký kết với Bộ Công thương (MoIT) cho một chương trình mới trị giá 3,2 triệu USD, tập trung vào thương mại số. 

USAID cũng đã khởi động quan hệ hợp tác với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) và Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) nhằm mở rộng các cơ hội tài chính cho các doanh nghiệp nhỏ và đang phát triển trong lĩnh vực nông nghiệp. 

Trong lĩnh vực ngoại giao, năm qua đã có nhiều phái đoàn cấp cao của Việt Nam thăm Mỹ và các phái đoàn Mỹ thăm việt Nam. Hai bên tiếp tục làm việc cùng nhau trong những vấn đề quan trọng trong quan hệ song phương thông qua các cơ chế đối thoại mới, bao gồm Đối thoại Kinh tế Hoa Kỳ-Việt Nam, Đối thoại Thực thi Pháp luật và An ninh Hoa Kỳ-Việt Nam, và Đối thoại An ninh Năng lượng sắp diễn ra tại Washington, D.C. Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên thảo luận về quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện đã được tổ chức vào tháng 3.

Về quốc phòng an ninh, Đối thoại Thực thi Pháp luật và An ninh Hoa Kỳ-Việt Nam lần đầu tiên đã diễn ra vào tháng 7. 

Bộ Tư pháp Hoa Kỳ và các đối tác Việt Nam đã khởi động những nỗ lực mới nhằm chống lại nạn buôn bán gỗ bất hợp pháp. Phái đoàn Ngoại giao Hoa Kỳ đã hợp tác với Bộ Công an Việt Nam, Cảnh sát biển Việt Nam, Tổng cục Hải quan Việt Nam, Cục Kiểm ngư và Cục Hàng hải Việt Nam nhằm tăng cường sự tham gia có ý nghĩa của phụ nữ trong lực lượng thực thi pháp luật. 

Đối thoại Chính trị, An ninh và Quốc phòng lần thứ 13 diễn ra vào tháng 8. Trong tháng 7, tàu USS Blue Ridge của Hải quân Hoa Kỳ và tàu tuần tra Waesche của Lực lượng tuần duyên Hoa Kỳ đã đến thăm cảng Cam Ranh và tham gia các hoạt động giao lưu cộng đồng và văn hóa tại Khánh Hòa. 

Hợp tác giải quyết các vấn đề hậu quả chiến tranh được đặc biệt chú trọng, với các cam kết tiếp tục của Hoa Kỳ trong lĩnh vực này. Trong năm qua, Hoa Kỳ đã cam kết hơn 26 triệu đô la dưới dạng tài trợ cho các tổ chức phi lợi nhuận nhằm cải thiện an toàn trong các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi bom mìn, vật liệu chưa nổ. 

Chương trình hỗ trợ người khuyết tật lớn nhất của USAID trên toàn cầu đang được triển khai tại Việt Nam, và chương trình này đã mở rộng đến các tỉnh Bạc Liêu và Cà Mau thuộc đồng bằng sông Cửu Long. 

USAID cũng đã hoàn thành thử nghiệm thí điểm thành công quy trình xử lý dioxin sẽ được sử dụng tại Sân bay Biên Hòa. 

Trong năm qua, thông qua nhiều buổi lễ, Hoa Kỳ đã trao trả hiện vật cá nhân cho hơn mười gia đình của các cựu chiến binh Việt Nam trong khuôn khổ Sáng kiến Tìm kiếm Người Việt Nam Mất tích trong Chiến tranh. 

Các nỗ lực nhằm tăng cường năng lực phân tích ADN của Việt Nam nhằm xác định danh tính người mất tích cũng đạt được một dấu mốc quan trọng khi chứng minh rằng công nghệ ADN hạt nhân có thể áp dụng trên các mẫu của Việt Nam. Hoa Kỳ tiếp tục cam kết cung cấp hỗ trợ cho Việt Nam trong việc phát triển hơn nữa các năng lực này và giải quyết những thách thức còn lại.

Ngoài ra, hai bên cũng hợp tác thúc đẩy năng lượng hiệu quả và bảo vệ môi trường, hợp tác giáo dục khoa học công nghệ, hợp tác thúc đẩy bảo vệ nhân quyền. 

Tại Đối thoại Nhân quyền Hoa Kỳ - Việt Nam lần thứ 27 vào tháng 11 tại Washington, DC, Hoa Kỳ và Việt Nam đã thảo luận về nhiều vấn đề nhân quyền, bao gồm tôn trọng quyền tự do ngôn luận và lập hội; tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng; pháp quyền và cải cách pháp lý; quản trị lĩnh vực an ninh; và quyền của các thành viên thuộc các nhóm dễ bị tổn thương và bị thiệt thòi, bao gồm các nhóm dân tộc thiểu số, người LGBTQI+ và người khuyết tật, cũng như các trường hợp cá nhân đáng quan tâm. Phái đoàn Việt Nam cũng đã có những cuộc thảo luận tương tự với các văn phòng Quốc hội Hoa Kỳ. 

Hai bên cũng tăng cường hợp tác y tế với việc Hoa Kỳ giúp Việt Nam giải quyết các thách thức then chốt về y tế công cộng. Tại Cần Thơ và An Giang, USAID đã khởi động một sáng kiến nhằm nâng cao năng lực địa phương trong phát hiện, ngăn chặn và ứng phó các bệnh truyền nhiễm liên quan đến biến đổi khí hậu và gần đây đã trao một dự án mới trị giá 21,5 triệu USD nhằm tăng cường giám sát các bệnh truyền nhiễm mới nổi, phòng ngừa bệnh lây truyền từ động vật sang người, truyền thông về nguy cơ và sự tham gia của cộng đồng trên khắp Việt Nam. Hai bên cũng hợp tác phòng chống lao, cải thiện khẳ năng tiếp cận oxy tại các cơ sở y tế, xây dựng năng lực trong giải trình tự gene, đào tạo bác sĩ, đào tạo kỹ năng y tế ứng phó các đợt dịch bùng phát gần đây như bệnh sởi...

Các hoạt động hợp tác diễn ra sâu rộng trong năm qua cho thấy, việc hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện tiếp tục tạo nền tảng tốt đẹp cho tương lai quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ.