Một phản ứng kịp thời

Quyết định ấy giải tỏa được những áp lực đã đến mức sắp bùng nổ về an toàn xã hội trong cả nước, nhất là các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM - nơi có hàng chục ngàn người nghiện ma túy, trong đó rất nhiều người không nơi cư trú, đang sống lang thang, đe dọa gây ra những hậu quả khôn lường.

Người nghiện ma túy là những nạn nhân của một tệ nạn đang làm đau đầu nhiều quốc gia. Họ chưa bị tước mất quyền con người (nhân quyền). Hiến pháp nhiều nước cấm mua bán, tàng trữ ma túy các loại nhưng chưa thấy ngăn cấm công dân mình “nghiện” một thứ gì đó. Vì “nghiện” hay “nghiền” là sự đam mê khó dứt bỏ một cái gì (ma túy, rượu, gà chọi, và đang có những thứ giống ma túy như games máy tính...), và đó là quyền của mỗi người khi họ tự quyết định cách đối xử với thân thể, sức khỏe hay số phận tươi sáng hay đen tối của mình. Gia đình, xã hội có thể khuyên can, lên án, triệt tiêu nguồn gốc độc hại như cấm buôn bán, vận chuyển ma túy chẳng hạn, nhưng không ai có quyền tước đoạt tự do của họ ngoài quyết định của tòa án.

Phải chăng đó là một quan điểm đúng? Nó đúng trên bình diện “quyền con người” và gần đây Nhà nước ta đã có điều chỉnh để phù hợp với quá trình tạo dựng một nhà nước pháp quyền, thượng tôn pháp luật. Nhiều trung tâm cai nghiện tập trung con nghiện được địa phương gửi đến đã giải thể. Và quy định chỉ tập trung cai nghiện con nghiện theo quyết định cuối cùng của tòa án. Đó là một bước tiến về nhà nước pháp quyền, tránh những trường hợp lạm dụng phòng chống ma túy để đưa đi cai nghiện hay giam giữ con nghiện một cách bừa bãi, trái với quy định của pháp luật.

Nhưng như người ta thường nói, “địa ngục thường được lát đá bằng những ý định tốt”. Việc thả ra xã hội hàng ngàn người nghiện mà phần lớn vô gia cư là một áp lực quá sức chịu đựng của chính quyền cũng như nhân dân. Bên cạnh đó, ngay những con nghiện có nơi cư trú, có gia đình hẳn hoi cũng còn là một vấn nạn không có hồi kết.

Bởi vì, khác với nhiều nước giàu có, nước ta là một nước nghèo, những người nghiện ma túy đa số đều không đủ tiền để mua thuốc hút hay tiêm chích. Maradona, Lindsay Lohan, Courtney Love hay Britney Spears và khá nhiều sao châu Á đã từng là con nghiện, nhưng đó là những con nghiện triệu phú đô la. Họ thường tự cai nghiện khi nhận ra bước đường cùng và chỉ bị buộc cai nghiện nếu vì ma túy mà vi phạm pháp luật. Nhưng xã hội ta thì khác. Người nghiện, nhất là những người vô gia cư hầu hết thuộc diện nghèo tận đáy xã hội. Khi cơn nghiền lên họ sẵn sàng trộm cướp, thậm chí giết người để có tiền thỏa mãn nhu cầu con nghiện.

Thực tế đã chứng minh áp lực hiện nay của con nghiện ma túy được thả lỏng trong xã hội là rất lớn, nó đe dọa sự an ninh của mỗi cá nhân, mỗi gia đình cũng là mối thách thức của chính quyền các cấp. Quốc hội đã có một quyết định sáng suốt và rất kịp thời. Vấn đề là làm sao thực hiện cho hiệu quả và đúng pháp luật việc “cần làm ngay” này mà thôi.