Mùa hè đến, lựa chọn và sử dụng kem chống nắng thế nào?

Theo bác sĩ Vũ Thu Trang – Trung tâm Da liễu dị ứng (Bệnh viện Quân đội 108), kem chống nắng là một sản phẩm dùng bên ngoài cho da hấp thụ hoặc phản xạ một số ánh nắng mặt trời tia cực tím (UV) bức xạ, do đó giúp bảo vệ da không bị cháy nắng và quan trọng nhất là ngăn ngừa ung thư da.

Không chỉ phụ nữ mà trẻ em, đàn ông hay "diễu nắng" đều cần phải dùng kem chống nắng để bảo vệ làn da. Tuy nhiên, chắc hẳn không phải ai cũng nắm rõ toàn bộ tác dụng mà kem chống nắng đem lại. 

Tại sao bạn nên dùng kem chống nắng?

Theo bác sĩ Trang, trong ánh nắng có 3 tia gây hại là UVA, UVB, UVC. 

Cụ thể UVC: Tia gây ung thư da, bị ngăn bởi tầng Ozon, rất may mắn là tầng Ozon tại Việt Nam chưa bị thủng nên vẫn còn tác dụng chặn tia UVC truyền tới mặt đất. Trong khi đó, ở những nơi có tầng Ozon bị thủng hoặc mỏng thì nguy cơ ung thư da từ UVC là rất lớn. Hầu hết các loại kem chống nắng không có tác dụng chống UVC.

UVB: Hoạt động lúc 9h-14h, mạnh nhất vào mùa hè, tác động vào lớp biểu bì, gây cháy nắng, sạm da, rát da. UVB không xuyên qua được kính nhưng có thể phản xạ qua kính và mặt nước. Đa số các loại kem chống nắng đều chống được UVB.

UVA: Hoạt động lúc 14h-18h, luôn hiện diện bất kể mùa nào trong năm, cho dù trời nắng hay không. Thậm chí còn hoạt động mạnh nhất lúc trời râm mát, đặc biệt sau khi mưa. UVA xuyên được qua kính và nhiều loại vải. 

Tia này tác động vào trung bì, làm ảnh hưởng đến các gốc tự do, collagen, elastin, và các thành phần khác, gây nên hiện tượng lão hóa, kém đàn hồi, nếp nhăn, chảy xệ, nám dưới da. UVA còn gián tiếp gây ung thư và đột biến DNA.

"Do đó, mọi người khi thường xuyên ra ngoài trời nắng cần dùng kem chống nắng để bảo vệ làn da của mình. Đồng thời phải đội mũ, đeo kính râm, mặc quần áo che kín tay mặt để tránh ánh nắng trực tiếp chiếu vào da", bác sĩ Trang khuyến cáo. 

Bạn nên lựa chọn kem chống nắng nào?

Bác sĩ Trang cũng cho biết, hiện thị trường có 2 loại kem chống nắng là kem chống nắng vật lý và kem chống nắng hóa học. 

Kem chống nắng vật lý (Sunblock) nằm trên bề mặt da, hoạt động như một chất ngăn chặn vật lý bằng cách làm chệch hướng và phân tán các tia UV ra khỏi da như những tấm gương nhỏ. Ưu điểm là bảo vệ hoàn toàn khỏi tia UVA và UVB; có hiệu lực ngay lập tức không cần phải chờ đợi; sẽ không làm tắc nghẽn lỗ chân lông.

Tuy nhiên, kem chống nắng này có nhược điểm là cần phải thoa lại thường xuyên; có thể để lại một vết trắng trên da; nên tránh các công thức dạng xịt và dạng bột lỏng lẻo do dễ bị trôi.

Còn kem chống nắng hóa học (Sunscreen) được hấp thụ vào da của bạn và nằm ở các lớp sâu hơn. Chúng hấp thụ tia UV và biến đổi thành nhiệt, sau đó giải phóng nhiệt ra khỏi da. Khi thoa kem chống nắng hóa học cần đợi khoảng 15 - 20 phút để phát huy hiệu quả rồi mới ra ngoài.

Với loại kem chống nắng này dùng tiết kiệm hơn, mỗi lần dùng chỉ cần thoa lượng kem mỏng, dễ tán trên da và không bị lộ kem. 

Nó có nhược điểm là cho phép tiếp xúc với một số tia UVA; đòi hỏi thời gian để có hiệu quả thường bôi trước ra nắng 15-20 phút; có thể làm trầm trọng thêm mụn trứng cá, bệnh trứng cá đỏ và chứng tăng sắc tố da.

Bác sĩ Trang khuyến cáo, nếu bạn tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời nhiều trong ngày, thì kem chống nắng vật lý là lựa chọn tốt nhất, đặc biệt nếu bạn có tình trạng da như mụn trứng cá, bệnh trứng cá đỏ hoặc da nhạy cảm. 

Còn nếu bạn đổ mồ hôi hoặc đi bơi, bạn sẽ cần thường xuyên thoa lại kem chống nắng thì bạn có thể cân nhắc kem chống nắng hóa học, hãy tránh thành phần oxybenzone trong kem chống nắng hóa học nếu có thể.

Sử dụng kem chống nắng như thế nào để hiệu quả tốt nhất?

Để sử dụng kem chống nắng đúng cách và hiệu quả, theo bác sĩ Trang, cần thực hiện tốt 2 điều sau:

Bôi đủ: Các chuyên gia khuyên nên dùng 2mg kem chống nắng trên 1 cm2 da (tức là khoảng 25-30gr cho toàn thân và 1/4 đến 1/3 thìa cà phê nếu dùng cho mặt) để đạt hiệu quả chống nắng tốt nhất. 1/4 đến 1/3 thìa cà phê tương đương với 1 lượng kem trải đều từ gốc đến đầu ngón tay trỏ. 

Lý thuyết nhiều sản phẩm chống nắng SPF cao có thể bảo vệ da tới 8 tiếng, nhưng dưới tác động của môi trường, mồ hôi, nước hay sự ma sát, chúng có thể bị giảm tác dụng. Vì vậy bạn nên thoa lại sau mỗi 3-4 tiếng.

Bôi đúng: Cho kem vào lòng bàn tay, tán đều và vỗ lên mặt, vừa vỗ vừa áp cho kem thấm đều lên da. Không nên xoa tròn như khi tẩy trang hay dùng kem dưỡng, vì khi làm như vậy một phần kem sẽ tan vào trong lớp dầu tự nhiên của da và bị lỏng ra, làm giảm tác dụng của kem chống nắng. 

Đồng thời cách bôi này giúp kem thấm nhanh hơn, khô thoáng và đều hơn. Nếu da bạn không hấp thu được một lượng nhiều thì bạn có thể chia kem thành 2 lần bôi, vỗ đều giữa 2 lần là được.