Mưa lũ Hà Giang 60 năm mới có một lần, chuyên gia khí tượng thủy văn cảnh báo điều gì?

Lý giải nguyên nhân gây mưa to đến rất to, nhiều nơi xảy ra dông mạnh, lốc, sét, sạt lở đất ở các tỉnh vùng núi Bắc Bộ, trong đó có mưa lũ Hà Giang, ông Hoàng Phúc Lâm cho biết, là do ảnh hưởng của vùng hội tụ gió trên cao đã gây ra mưa rào và dông cho các tỉnh Bắc Bộ.

Trong đó, mưa lớn đã xảy ra trên địa bàn tỉnh Hà Giang. Lượng mưa phổ biến trong 24 giờ đạt từ 100 – 300mm. Tại Thành phố Hà Giang có mưa đặc biệt to, lượng mưa từ 19h ngày 20/7 đến 19h ngày 21/7 đạt  347mm. Đây là lượng mưa trong 24 giờ lớn nhất theo số liệu quan trắc từ năm 1961 đến nay.

Mực nước thượng lưu sông Lô tại Hà Giang đã lên nhanh, biên độ lũ lên khoảng 5,8m, đạt mức 101,37m (10h/21/7), trên báo động (BĐ2) là 0,37m, hiện nay đang xuống nhanh, đã xuống dưới BĐ1. 

Ngập lụt do mưa lớn tại các vùng trũng, thấp đã diễn ra tại TP. Hà Giang, huyện Vị Xuyên và huyện Bắc Mê.  Sạt lở đất đã xảy ra tại huyện Hoàng Su Phì, huyện Vị Xuyên và TP. Hà Giang.

Ông Hoàng Phúc Lâm cho biết, đợt mưa lớn này đã được Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia dự báo sớm, theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết và ban hành các bản tin dự báo mưa lớn, cảnh báo các hiện tượng mưa dông, lốc, sét, mưa đá, mưa lớn cục bộ,… theo đúng quy định.

Cụ thể, từ ngày 17/7, trong bản tin nhận định tình hình khí tượng thủy văn trên phạm vi cả nước, trung tâm đã nhận định từ đêm 19/7 đến ngày 22/7, mưa dông ở Bắc Bộ tăng lên, riêng các tỉnh trung du và vùng núi có khả năng xảy ra mưa to đến rất to (mưa to tập trung từ chiều tối đến sáng ngày hôm sau).

Từ chiều ngày 18/7, trung tâm đã ban hành bản tin mưa lớn và cảnh báo lốc, sét, mưa đá, gió giật mạnh ở Bắc Bộ và cảnh báo trong 2-3 ngày tới, do ảnh hưởng vùng hội tụ gió trên cao hoạt động mạnh dần lên nên từ đêm 19/7 đến ngày 22/7 ở Bắc Bộ có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông; riêng vùng núi và trung du Bắc Bộ có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to. 

Trong các bản tin ban hành ngày 20/7 đã cảnh báo chi tiết cho các tỉnh Lai Châu, Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Bắc Kạn có mưa to, có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến 50-100mm/24h, có nơi trên 150mm/24h, trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Tính đến chiều 21/7, Trung tâm đã ban hành 13 bản tin về mưa lớn và cảnh báo lốc, sét, mưa đá, gió giật mạnh cho khu vực Bắc Bộ, 10 bản tin cảnh báo lũ, lũ quét và sạt lở đất cho các tỉnh Bắc Bộ.

Nhận định tình hình thời tiết ở Bắc Bộ trong những ngày tới, ông Lâm cho biết, do ảnh hưởng của vùng hội tụ gió trên cao nên vùng núi và trung du Bắc Bộ có mưa vừa, mưa to (lượng mưa phổ biến 40-80mm/24 giờ), riêng các tỉnh Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang có mưa to, có nơi mưa rất to (lượng mưa phổ biến 50-100mm/24h, có nơi trên 150mm/24h).

 Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh. Thời gian mưa lớn tập trung vào đêm và sáng. Từ ngày mai, 23/7, mưa trên khu vực này giảm dần.

Từ ngày 21 đến 23/7, mực nước thượng lưu sông Hồng - Thái Bình sẽ xuất hiện một đợt lũ với biên độ lũ lên từ 2-4m, riêng sông Lô từ 4-6m. 

Nguy cơ rất cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất và ngập úng cục bộ ở các tỉnh vùng núi khu vực Bắc Bộ, đặc biệt tại các tỉnh Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Bắc Kạn;  Nguy cơ cao xảy ra ngập úng tại các đô thị, đặc biệt là các thành phố Hà Giang, Lào Cai.

Theo báo cáo của Ban chỉ huy phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Hà Giang, mưa lớn nhất trong vòng 60 năm qua trên địa bàn đã khiến 5 người tử vong; gần 3.000 nhà bị ngập úng; một số nhà bị vùi lấp; huyện Bắc Mê có 8 thôn bị ngập; nhiều diện tích lúa, hoa màu bị thiệt hại; hệ thống đường giao thông bị sạt lở... Tổng thiệt hại ước tính 80 tỷ đồng.