Mua ngân hàng với giá 0 đồng là đủ cơ sở pháp lý

NHNN khẳng định: Việc mua ngân hàng trong diện kiểm soát đặc biệt với giá 0 đồng là đủ cơ sở pháp lý. Cụ thể, điều 149 Luật Các Tổ chức tín dụng nêu rõ, NHNN có quyền trực tiếp mua hoặc chỉ định tổ chức tín dụng (TCTD) khác mua lại ngân hàng yếu kém, những ngân hàng thuộc diện kiểm soát đặc biệt, nếu ngân hàng đó không thực thiện được việc tăng vốn, không thực hiện phương án tăng vốn theo quy định của NHNN.

Việc thực hiện mua ngân hàng với giá 0 đồng còn được dựa trên cơ sở Quyết định 254 của Thủ tướng Chính phủ về Cơ cấu lại hệ thống các TCTD giai đoạn 2011-2015, qua đó nêu rõ quyền của NHNN sử dụng các biện pháp theo quy định của pháp luật, trong đó có việc buộc các TCTD yếu kém hợp nhất, sáp nhập, mua lại. Ngoài ra, Quyết định số 255 của Thủ tướng Chính phủ quy định một số biện pháp bổ sung về tái cơ cấu giai đoạn 2011-2015, trong đó có nêu rõ chưa áp dụng các biện pháp phá sản theo quy định Luật Phá sản để giữ vững thị trường, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định chính trị.

Dựa trên giá trị thực về vốn điều lệ của quỹ dự trữ còn lại của các ngân hàng trong diện kiểm soát đặc biệt thì NHNN sẽ quyết định mua lại trên cơ sở định giá độc lập. NHNN cũng yêu cầu các chủ sở hữu của các TCTD đó thực hiện việc tăng vốn để đáp ứng chuẩn mực về an toàn vốn tối thiểu. Nếu TCTD không tăng được vốn thì NHNN sẽ mua. Còn mua giá nào thì phải dựa trên cơ sở giá trị doanh nghiệp đã được NHNN quyết định.

Các ngân hàng được NHNN mua thời gian vừa qua hoàn toàn do công ty định giá độc lập tính toán định giá. Giá trị cổ phiếu của các ngân hàng này thậm chí là âm, chứ không phải 0 đồng. Và việc NHNN mua lại cổ phiếu của các ngân hàng yếu kém thời gian qua không phải ép buộc mà hoàn toàn trên cơ sở định giá doanh nghiệp, giá trị cổ phiếu, đánh giá độc lập khách quan và là cơ sở để xác định giá.

Thời gian qua, NHNN đã mua lại nhiều ngân hàng với giá 0 đồng, đó là Ngân hàng Xây dựng, GPBank, Ocean Bank. Bình luận về việc mua 0 đồng những ngân hàng yếu kém, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia ngân hàng cho rằng đây là giải pháp hợp lý nhất trong điều kiện hiện tại của nền kinh tế. Tuy nhiên, ông Hiếu cho rằng, tái cơ cấu hệ thống ngân hàng cần phải xử lý mạnh mẽ hơn nữa, chỉ sáp nhập, mua 0 đồng như đã làm chưa đủ thể đưa ngân hàng thành hệ thống mạnh mẽ. Trước đó, nhiều tổ chức quốc tế tại Việt Nam cũng hoan nghênh sáng kiến mua lại ngân hàng yếu kém với giá 0 đồng của NHNN. Song các chuyên gia nước ngoài cũng cho rằng, đây chỉ nên là bước đi đầu tiên hướng đến khuôn khổ phù hợp về thanh lý và phá sản ngân hàng.