Nga lâm cảnh thiếu vi mạch dùng trong thẻ ngân hàng nội địa, Trung Quốc ra tay giải cứu?

Vào cuối tháng 3/2022, Mỹ đã công bố các biện pháp trừng phạt mới đối với nền kinh tế Nga, nhắm vào những gì họ cho là nhà sản xuất chip lớn nhất và xuất khẩu vi điện tử lớn nhất của Nga, khi chính quyền Biden cam kết tiếp tục tăng áp lực lên Moscow về cuộc chiến ở Ukraine.

Công ty Cổ phần Mikron được Bộ Tài chính Mỹ cho biết là nhà sản xuất chip lớn nhất của Nga, cũng như là nhà sản xuất chủ chốt về mạch tích hợp và linh kiện điện tử, là một trong số 21 đơn vị bị trừng phạt của Mỹ. Mikron cũng sản xuất chip vi mạch nội địa được sử dụng cho Hệ thống thẻ thanh toán quốc gia của Nga được gọi là Mir, Bộ Tài chính Mỹ cho biết. Những cái tên khác cũng được nêu tên là AO NII-Vektor, một công ty phần mềm và công nghệ truyền thông, công ty phần cứng T-Platforms, cũng như Viện Nghiên cứu Điện tử Phân tử (MERI) làm việc cho chính phủ Nga.

"Nga không chỉ tiếp tục vi phạm chủ quyền của Ukraine bằng hành động gây hấn vô cớ, mà còn leo thang các cuộc tấn công nhằm vào dân thường và các trung tâm dân cư", Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cho biết trong một tuyên bố. "Chúng tôi sẽ tiếp tục nhắm vào cỗ máy chiến tranh của Putin, bằng các biện pháp trừng phạt từ mọi góc độ, cho đến khi cuộc chiến lựa chọn vô nghĩa này kết thúc".

Không chỉ vậy, các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga đồng nghĩa với việc quyền truy cập vào Visa, Mastercard và American Express, SWIFT và các hệ thống tài chính toàn cầu đều bị cắt đứt. Đáp lại, hệ thống thanh toán Mir tại địa phương đã gặp khó khăn, nhưng nhu cầu tăng vọt đối với hàng triệu thẻ mới đã dẫn đến sự thiếu hụt các vi mạch mà chúng dựa vào để hoạt động.

Nhưng nguồn cung từ châu Âu không còn khả thi và vấn đề đang trở nên trầm trọng hơn do các nhà sản xuất châu Á tạm ngừng sản xuất do đại dịch, vì vậy thay vào đó, Nga đang tìm đến Trung Quốc để tìm các nhà cung cấp mới.

Nga đang chuyển sang nguồn vi mạch ở Trung Quốc để lách các lệnh trừng phạt của phương Tây, vốn cũng đã thúc đẩy nhu cầu đối với thẻ ngân hàng liên kết với hệ thống thanh toán Mir. Oleg Tishakov, thành viên hội đồng quản trị Hệ thống thanh toán thẻ quốc gia (NSPK) cho biết, Nga đang đối mặt với tình trạng thiếu vi mạch cho thẻ ngân hàng nội địa của mình, khi các nhà sản xuất châu Á tạm ngừng sản xuất trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang bùng phát phức tạp, trong khi đó các nhà cung cấp châu Âu đã ngừng hợp tác với Moscow sau các lệnh trừng phạt.

"Chúng tôi đang tìm kiếm các nhà cung cấp vi mạch mới cho thẻ ngân hàng nội địa và tìm thấy hai ứng viên nguồn cung sáng giá ở Trung Quốc, với quá trình chứng nhận và đàm phán đang diễn ra", Tishakov nói. Và nếu thành công, nó sẽ giảm bớt áp lực cho Mir và tiếp tục cho phép người Nga chuyển sang hệ thống thanh toán nội địa.

MIR là gì?

MIR là thẻ thanh toán nội địa của Nga được hỗ trợ bởi Hệ thống Thẻ Thanh toán Quốc gia (NSPK). Nó được thành lập vào năm 2014 sau khi các quốc gia phương Tây áp dụng các biện pháp trừng phạt chống lại Nga sau khi sáp nhập Crimea. Sau khi Nga tấn công Ukraine vào tháng 2/2022, phương Tây đã gia tăng các biện pháp trừng phạt đối với Nga và các thẻ quốc tế như Visa và MasterCard do các ngân hàng Nga phát hành không còn hoạt động ở nước ngoài. Các hệ thống thanh toán di động Apple Pay, Samsung Pay và Google Pay cũng không chấp nhận các loại thẻ này nữa.

Trong bối cảnh đó, hệ thống thanh toán 'MIR' của Nga đã trở thành trụ cột mặc định cho hệ thống thanh toán trong nước. Đó là bởi vì trong nước, mọi người có thể giao dịch kinh doanh bằng thẻ Visa và MasterCard. Tuy nhiên, các thẻ này sẽ chỉ hoạt động ở Nga cho đến khi các thẻ hiện có hết hạn. Một khi thẻ hết hạn sử dụng, hầu hết chúng sẽ không được ngân hàng gia hạn, điều quan trọng là hàng triệu người Nga phải có thẻ thay thế để sử dụng.

Hệ thống thanh toán thẻ quốc gia (NSPK) đã phát hành hơn 2 triệu thẻ thanh toán Mir từ cuối năm 2021 đến tháng 3/2022, theo tính toán của Reuters dựa trên dữ liệu của hệ thống. Tất cả các ngân hàng lớn của Nga đều cho biết nhu cầu về thẻ nội địa Mir ngày càng tăng.

Trong khi đó, mối liên kết với Trung Quốc dường như đang được củng cố rõ nét khi một số ngân hàng lớn của Nga tích hợp thẻ ngân hàng nội địa Mir với nhà cung cấp dịch vụ thẻ UnionPay của Trung Quốc. Đó là tin tốt cho nền kinh tế Trung Quốc, nhưng nó có thể hạn chế hiệu quả của các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga.

Như tờ South China Morning Post đưa tin, Trung Quốc từ chối lên án Nga về cuộc chiến ở Ukraine; các nhà phân tích tin rằng sẽ có tác động nhỏ đến thương mại của họ trên khắp châu Á nếu làm như vậy. Trung Quốc đang cố gắng giữ thái độ trung lập, nhưng điều này có thể ngày càng trở nên khó duy trì nếu nhiều công ty Trung Quốc giúp Nga vượt qua các lệnh trừng phạt bằng cách ký các thỏa thuận cung cấp mới.