Ngạc nhiên với sáng kiến thu "thuê bao nước"

Đề nghị này nếu thành hiện thực sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến người tiêu dùng, đặc biệt là hộ nghèo.

Một “độc chiêu” tăng giá nước?

Trao đổi với Dân Việt, ông Nguyễn Tôn, Chủ tịch Hiệp hội Cấp thoát nước Việt Nam, cho biết hiệp hội đại diện các doanh nghiệp kinh doanh nước sạch vừa gửi đề xuất trên tới ba bộ: Xây dựng, Tài chính, NN&PTNT về việc thu tiền thuê bao đối với các hộ sử dụng nước sạch.

Ông Tôn cho biết, nguyên nhân Hội kiến nghị thu loại phí này là để có kinh phí duy tu, bảo dưỡng đường ống, thay thế đồng hồ nước. Phí theo tháng này sẽ thay thế cho quy định mức thu tối thiểu đối với một hộ dân là 4m³ nước/tháng (nếu không dùng đến cũng phải trả tiền 4m³ này).

Vì nước là một mặt hàng đặc biệt, do Nhà nước quản lý về giá nên đề xuất này đã khiến không ít người quan tâm. Ông Vũ Văn Trường, Vụ trưởng Vụ Chính sách Thuế (Bộ Tài chính) cho biết, khoản thu này thực chất không phải là một loại phí trong hệ thống phí, lệ phí của Nhà nước; đây chỉ là khoản thu áp dụng đối với những người tiêu dùng nước, không áp dụng rộng rãi với tất cả người dân; có thể coi đây là bộ phận trong tổng giá thành của sản phầm.

Một chuyên gia của Hội Nước sạch và môi trường Việt Nam đưa ra ví dụ: Một hộ gia đình sử dụng ba m³/tháng, nhân với giá 5.000 đồng thì chi phí phải trả là 15.000 đồng. Để có kinh phí bù cho việc đầu tư và duy trì đường ống của các doanh nghiệp kinh doanh, Chính phủ đã đề ra mức nước tiêu dùng tối thiếu là 4m³/tháng (dùng ít hơn cũng phải trả tiền 4m³).

Theo cách tình này, thì gia đình trên phải trả 20.000 đồng/tháng. Nếu tính theo đề xuất trên thì số tiền phải trả là 15.000 đồng (cho ba khối nước sử dụng) cộng với 15.000 đồng tiền phí hàng tháng thì tổng cộng là 30.000 đồng. Điều này cho thấy giá nước sẽ tăng, làm ảnh hưởng đến người tiêu dùng, đặc biệt là người có điều kiện khó khăn, sử dụng ít nước sạch.

Muốn thu thuê bao nước nên... hạ giá nước

Trao đổi với Dân Việt, ông Nguyễn Hồng Tiến, Phó Vụ trưởng Vụ Hạ tầng kỹ thuật Bộ Xây dựng cho biết, trong cơ cấu giá nước hiện nay đã bao gồm cả chi phí đầu, tư bảo trì máy móc, đường ống và đồng hồ nước...

Vì vậy, việc thu phí hàng tháng cũng phải đảm bảo nguyên tắc đó, giá nước hợp lý đảm bảo doanh nghiệp có lãi và có khấu hao cho đầu tư của doanh nghiệp. Ông Tiến cho biết, đây cũng là một giải pháp mới và nếu thu phải tính toán mức phí hợp lý, có thể là 10.000 - 12.000 đồng/tháng.

Ông Tiến cho biết, đề nghị này cũng chỉ là một trong những đề xuất, sắp tới Bộ Xây dựng sẽ hội thảo, mổ xẻ vấn đề này. “Vừa qua một số doanh nghiệp đề nghị tăng giá nước nhưng rất khó khăn; việc thu phí hàng tháng có thể giúp họ tránh được áp lực từ dư luận, người dân về việc đề nghị tăng giá nước thường xuyên”, ông Tiến nói.

Ông Nguyễn Xuân Hoè một chuyên gia tư vấn cho Chương trình mục tiêu quốc gia cũng tỏ ra rất ngạc nhiên với đề xuất này. Ông Hòe cho biết, thực tế ở nông thôn, một số nơi cũng đã áp dụng khoản thu hàng tháng này, có nơi gọi là khoản thu “giữ ống” để duy trì việc cấp nước, nhưng khoản thu chỉ ở mức 3.000-5.000 đồng.

Ông Tiến cho rằng, vì khung giá nước hiện nay đã bao gồm cả chi phí xây dựng và bảo trì hệ thống, vì thế với mức phí hàng tháng của Hội Cấp thoát nước đưa ra là 15.000 - 20.000 đồng thì... giá nước phải hạ thấp xuống mới hợp lý. Theo ông Tiến, tốt nhất nên giữ cách tính đơn giản là dùng bao nhiêu trả bấy nhiêu như hiện nay.

Sỹ Lực