Ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam phát triển mạnh mẽ: "Ông lớn" Intel, Samsung rót vốn khủng và cuộc đua toàn cầu

Technavio, một công ty nghiên cứu thị trường, gần đây dự báo rằng ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam sẽ đạt giá trị 6,16 tỷ USD vào năm 2024. Tổ chức này kỳ vọng lĩnh vực chip của khu vực sẽ đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm 19% trong giai đoạn đó.

Sự kết hợp giữa các khoản đầu tư khá lớn của chính phủ và vốn doanh nghiệp đã thúc đẩy tăng trưởng vi mạch điện tử của đất nước.  Tuy nhiên, trong những tháng vừa qua, COVID-19 bùng phát đã làm gián đoạn các hoạt động chế tạo ở nước Đông Nam Á này. Nhưng những vấn đề đó không có khả năng làm giảm tiềm năng lâu dài của quốc gia này.

Vậy tại sao ngành công nghiệp sản xuất chất bán dẫn của Việt Nam lại phát triển mạnh mẽ?

Ngành chip của Việt Nam đang phát triển ở mức ổn định chủ yếu nhờ vào kế hoạch dài hạn của chính phủ. Năm 2009, các quan chức địa phương đã chỉ đạo tài trợ 3,2 tỷ đô la để khởi động chương trình phát triển vi mạch tích hợp đầu tiên của đất nước. Sáng kiến cho phép các kỹ sư được đào tạo tại một công viên khoa học ở Thành phố Hồ Chí Minh và hai phòng thí nghiệm nghiên cứu và phát triển. Hà Nội cũng thành lập một vườn ươm công nghệ để cung cấp hỗ trợ và hướng dẫn quan trọng cho hơn 30 công ty khởi nghiệp công nghệ.

Những nỗ lực của chính phủ Việt Nam đã mang lại kết quả khi sản xuất vi mạch điện tử của khu vực đạt được thương mại hóa vào năm 2017. Do đó, đây là nơi tập trung nhiều kỹ sư với các kỹ năng cần thiết để chế tạo chất bán dẫn. Sự sẵn có của các tài năng địa phương có giá cả phải chăng và các ưu đãi tài chính đã thúc đẩy một số công ty vi mạch hàng đầu mở rộng ra toàn quốc.

Samsung, Qualcomm, Texas Instruments, SK Hynix và NXP Semiconductors đã xây dựng các trung tâm nghiên cứu và nhà máy tại Việt Nam. Các nhà sản xuất chip này cũng đã củng cố cơ sở hạ tầng sản xuất và hậu cần của khu vực, điều này khiến quốc gia này trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà cung cấp khác.

Vào tháng 1/2021, Hayward Quartz Technology, một nhà cung cấp OEM lớn, đã đảm bảo được phê duyệt xây dựng một nhà máy trị giá 110 triệu USD tại Việt Nam. Sau khi được thiết lập và vận hành, nhà máy sẽ tạo ra các khối silicon tinh thể, polyme nhựa và các vật liệu khác được sử dụng trong chế tạo vi mạch điện tử.

Cùng tháng đó, Pegatron, một trong những nhà cung cấp dịch vụ của Apple, đã chi 22,9 triệu USD để mua đất tại Việt Nam. Công ty dự định đầu tư thêm 1 tỷ đô la để thiết lập năng lực sản xuất đáng kể trong khu vực. Foxconn và Wistron, hai nhà lắp ráp thiết bị khác của Apple, đã lên kế hoạch mở rộng dấu chân của họ trong khu vực này.

Intel cũng đã rót 1,5 tỷ USD vào công ty con ở Việt Nam trong 15 năm qua. Công ty này có nhà máy lắp ráp và thử nghiệm lớn nhất của Intel. Nói rõ hơn, Intel Products Việt Nam (IPV) được đầu tư 1,5 tỷ USD, có hơn 2.800 nhân viên và là công ty công nghệ cao của Mỹ lớn nhất tại Việt Nam. Tính đến năm 2021, IPV đã vận chuyển hơn 3 tỷ sản phẩm cho khách hàng của Intel trên toàn cầu.

Cuối tháng 5/2022, Intel đã vinh danh IPV vì những đổi mới trong việc cải thiện xử lý chất nền tại các nhà máy lắp ráp và thử nghiệm, giúp Intel bổ sung thành công hàng triệu chip ra thị trường, góp phần quan trọng vào thành công của Intel. Đây chính là động lực quan trọng để giúp công ty vượt qua cuộc khủng hoảng chip toàn cầu.

Ông Kim Huat Ooi, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Intel Products Việt Nam cho biết: "Sáng kiến này giúp Intel hoàn thành việc lắp ráp chip nhanh hơn 80% và hỗ trợ các nhà cung cấp chất nền đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung thiếu hụt". Cách tiếp cận mới của nhà máy Intel Việt Nam giúp hãng bổ sung hàng triệu chip mỗi năm, mở ra triển vọng tăng thêm hơn 2 tỷ USD lợi nhuận cho Intel.

Năm 2021, tập đoàn đã cam kết chi 475 triệu USD để thành lập một trung tâm dịch vụ phụ trợ tiên tiến trong nước. Do quan tâm đến việc trở thành nhà sản xuất linh kiện điện tử hàng đầu thế giới, các khoản đầu tư trực tiếp của họ có thể sẽ tiếp tục ở quốc gia hình chữ S này trong tương lai gần.

Samsung bắt đầu sản xuất linh kiện bán dẫn tại Việt Nam vào năm 2023

Samsung sẽ bắt đầu sản xuất các bộ phận bán dẫn tại Việt Nam vào tháng 7 năm 2023 khi nhà sản xuất chip nhớ lớn nhất thế giới đa dạng hóa hơn nữa quy mô sản xuất của mình và khi Mỹ, Trung Quốc và các cường quốc khác chạy đua để làm chủ chuỗi cung ứng công nghệ của họ.

Gã khổng lồ Hàn Quốc hiện đang thử nghiệm các sản phẩm mạng lưới bóng bán dẫn và dự định sản xuất hàng loạt chúng tại nhà máy Samsung Electro-Mechanics Việt Nam ở tỉnh Thái Nguyên, theo một bài đăng xuất hiện trên trang web chính thức của chính phủ Việt Nam. Phần lớn bài đăng đã được chia sẻ nguyên văn trên trang của Samsung.

Như vậy, chất bán dẫn sẽ đánh dấu hoạt động kinh doanh thứ ba của Samsung tại Việt Nam, nơi công ty sản xuất thiết bị gia dụng và chiếm một nửa số điện thoại thông minh được sản xuất.

Ở góc độ chuyên gia, nhà phân tích Gu Wenjun của Xinmou Research cho rằng, thế giới đang cạnh tranh khốc liệt trong ngành bán dẫn. Các nước Đông Nam Á đang hưởng lợi khi thu hút nhiều tập đoàn quốc tế đến đầu tư. Ông Gu Wenjun cho biết: "Trong đó, Việt Nam đang trở thành điểm đến mới của ngành công nghiệp bán dẫn với các khu công nghiệp chuyên kiểm định và đóng gói chip.

Gu Wenjun cũng dẫn lời các chuyên gia cho rằng, Việt Nam đang trở thành một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu của ngành bán dẫn và có khả năng cạnh tranh với Trung Quốc.

Theo ông Gu Wenjun, lợi thế của Việt Nam nằm ở thị trường lao động rộng lớn và giá đất rẻ. Steve Long, Tổng giám đốc khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và Nhật Bản của Intel cho biết: "Môi trường chính trị và xã hội ổn định, các chính sách thương mại và đầu tư ngày càng được tự do hóa, lực lượng lao động ngày càng tự do hơn. Phong trào trẻ và tài năng là lý do khiến Việt Nam trở nên hấp dẫn như vậy". Ông Long cho rằng Việt Nam hoàn toàn có khả năng thiết lập cơ sở hạ tầng và chính sách cần thiết để hỗ trợ các hoạt động sản xuất chip tiên tiến.

Mặc dù có tiềm năng lớn nhưng các chuyên gia cũng chỉ ra những thách thức đối với ngành bán dẫn Việt Nam. Theo Technavio, một trong những rào cản lớn nhất hiện nay là thiếu lao động tay nghề cao. Lấy ví dụ về sự thiếu hụt của ngành chip trong nước, ông Nguyễn Anh Thi, Trưởng Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP.HCM cho biết, thành phố HCM là một trong những địa phương đi đầu cả nước về lĩnh vực bán dẫn, nhưng chỉ có khoảng 1.000 kỹ sư vi mạch, 2.000 - 3.000 kỹ sư hệ thống nhúng bán dẫn. Số lượng 1.000 kỹ sư vi mạch hiện nay không đủ đáp ứng nhu cầu trong lĩnh vực này, đòi hỏi phải có thêm hàng chục nghìn người để có được lực lượng lao động chất lượng cao trong ngành này", ông Thi nói.