Ngày Kiểm lâm Việt Nam: Những người canh giữ rừng vàng

Bám trụ ngày đêm để bảo vệ rừng

Xa gia đình, xa vợ con,  phải tập trung bám trụ suốt ngày đêm ở rừng không kể lễ, tết hay ngày nghỉ… đó chỉ là một trong những khó khăn, thử thách mà bất cứ cán bộ, chiến sĩ kiểm lâm nào ở Vườn quốc gia Yok Đôn (Đăk Lăk) đều phải trải qua.

Dù đã chuyển công tác về Sơn La được mấy tháng nhưng anh em trong vườn ai cũng nhớ và ấn tượng với cặp vợ chồng “Ngưu Lang – Chức Nữ” anh Trần Lê Trung và chị Hà Thị Duyên. Mối lương duyên của anh chị bắt đầu từ thời sinh viên, rồi họ nên duyên vợ chồng. Năm 2006, anh Trung vào Tây Nguyên nhận nhiệm vụ bảo vệ rừng tại Vườn quốc gia Yok Đôn, còn chị thì nhận nhiệm vụ bảo vệ, giữ rừng ở Sơn La.

Các kiểm lâm viên đi bộ để tuần tra, bảo vệ rừng.

  Bữa tối giữa rừng của kiểm lâm viên Vườn quốc gia Yok Đôn.  Ảnh: K.L

Với đặc thù công việc mỗi tháng được nghỉ 4 ngày lại cách nhau quá xa nên mỗi năm vợ chồng anh chị chỉ được gặp nhau đôi ba lần. “11 năm gắn với rừng cũng là ngần ấy năm xa cách, thậm chí có năm nghỉ lễ, tết vợ chồng cũng không được sum vầy. Ngày 1.12.2017, tôi cầm quyết định chuyển công tác về Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Xuân Nha (Sơn La), cùng cơ quan với vợ mà cảm giác lâng lâng, không tin điều đó là sự thực” – anh Trung xúc động nói. Dù đã chuyển công tác, nhưng anh Trung vẫn nhớ tới những cánh rừng, những kỷ niệm ngày đêm đi tuần tra, bảo vệ rừng cùng anh em đồng đội bất kể ngày nắng hay mưa trước đó.

Giữa cái nắng trên dưới 40 độ C ở rừng khộp Tây Nguyên, ngày nào cũng vậy, các cán bộ chiến sĩ kiểm lâm của Vườn quốc gia Yok Đôn luôn cần mẫn đi bộ, đạp xe đi tuần băng qua các địa hình hiểm trở, tinh ý và kiên nhẫn phát hiện dấu vết để ngăn chặn các tác nhân gây hại rừng. “Công việc của anh em hàng ngày là đi tuần tra, kiểm tra các dấu vết ra vào rừng, kể cả dấu chân, dấu xe trên các đường mòn đi vào trong rừng. Mình theo dấu, nếu không kịp thì anh em về bàn cách triển khai kế hoạch mật phục buổi đêm” – anh Phan Thanh Hòa - Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Vườn quốc gia Yok Đôn cho biết.

 Những chuyến tuần tra xuyên rừng của các chiến sĩ kiểm lâm Vườn quốc gia Yok Đôn. Ảnh: K.L

Ông Phạm Tuấn Linh- Phó Giám đốc phụ trách Vườn quốc gia Yok Đôn nhấn mạnh: “Quan điểm quản lý bảo vệ rừng của chúng tôi là phải giữ cây khi đang còn đứng, giữ cái con khi đang còn sống, không phải chờ khai thác, săn bẫy bắt rồi mới bắt”. Vốn có đặc trưng địa hình bằng phẳng, mùa khô cây rụng lá, thảm thực bì không còn nên tạo ra vô số những con đường ra vào rừng thay vì những con đường độc đạo. Trong khi đó, cuộc sống người dân sống trong khu vực vườn và khu vực xung quanh còn nhiều khó khăn, nhất là vào các tháng mùa khô người dân không sản xuất được nên sống dựa chủ yếu vào rừng. Chính vì vậy, công việc tuần tra của các chiến sĩ kiểm lâm rừng Yok Đôn khá vất vả, thậm chí là cực kỳ nguy hiểm khi phải đối diện với những đối tượng lâm tặc manh động.

Bất chấp những khó khăn về địa hình, thời tiết cũng như những rủi ro luôn rình rập, các cán bộ, chiến sĩ kiểm lâm vẫn quyết tâm bám rừng, giữ rừng với chiếc ba lô, xe đạp và các dụng cụ thiết yếu. Vào rừng, không sóng điện thoại, không phương tiện giải trí, thậm chí là không có đủ nhu yếu phẩm thiết yếu, nên mỗi lần đi kiểm tra, các cán bộ, chiến sĩ kiểm lâm chỉ biết sống dựa vào rừng. Bữa cơm đơn sơ được nấu từ những con trai bắt từ suối, một vài cọng rau rừng hái vội trong quá trình tuần tra, mấy đọt nứa, trúc non làm đũa, lá cây rừng làm bát. Cứ thế những khó khăn, nhọc nhằn vất vả được các anh đón nhận và đi qua bằng một tâm thế lặng lẽ và đầy lạc quan chỉ để thực hiện một lý tưởng lớn lao và kiên định giữ rừng mãi thêm xanh.

Giúp người dân có sinh kế bền vững

 Cán bộ kiểm lâm Vườn quốc gia Núi Chúa giúp người dân phát triển sản phẩm thủ công mỹ nghệ để không phải sống dựa vào rừng. Ảnh: K.L

“Rừng là vàng, nếu mình biết bảo vệ, xây dựng thì rừng rất quý” -  lời Bác Hồ dạy vẫn luôn là kim chỉ nam, là ngọn đèn soi rọi để các chiến sĩ lực lượng kiểm lâm vững lòng vượt qua những khó khăn gian khổ trong suốt 45 năm qua (21.5.1973 – 21.5.2018) để hoàn thành nhiệm vụ quản lý và bảo vệ rừng mà đất nước đã giao phó. Bảo vệ rừng, giữ gìn sự đa dạng sinh học là sự thiêng liêng và đầy tự hào của lực lượng kiểm lâm. Không chỉ vậy, gắn nhiệm vụ bảo vệ rừng và nâng cao sinh kế cho bà con để hướng tới sự phát triển bền vững đang là một trong những cách làm sáng tạo và tích cực.

Với đặc thù khí hậu của miền nắng gió quanh năm, những khu rừng tại Ninh Thuận luôn trong tình trạng báo động về nguy cơ gây cháy. Tuy nhiên, với mô hình kết hợp giữa kiểm lâm, biên phòng và người dân trong việc quản lý, bảo vệ rừng, những năm gần đây, tình trạng người dân vào rừng đốn chặt lâm sản đã giảm đi đáng kể. Đến nay, đã có 25 hộ tham gia vào bảo vệ trên 1.000ha rừng của Vườn quốc gia Núi Chúa, điều này cũng đã giúp bà con có thêm thu nhập. Không chỉ vậy, các cán bộ kiểm lâm tại đây còn rất tích cực trong việc phối hợp định hướng cho bà con có một kế sinh nhai ổn định, từ đó hạn chế tối đa việc dựa vào rừng.

Theo ông Trần Thanh Tùng - Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm Thái An, Ninh Hải, Ninh Thuận, từ năm 2010 đến nay, các cán bộ kiểm lâm của vườn cùng chính quyền địa phương đã hỗ trợ người dân trong xã phát triển các sản phẩm thủ công mỹ nghệ để bán cho du khách hoặc tham gia tổ hoạt động du lịch sinh thái.  Những chiếc vòng nhiều màu sắc được làm nên từ những bàn tay khéo léo của đồng bào Raglai tại Ninh Thuận. Nhờ có nghề thủ công làm tràng hạt để bán cho khách du lịch, đời sống của bà con đã được cải thiện đáng kể, không còn phụ thuộc vào rừng.