Nghi vấn “mẹ lỗ, con lãi”

Doanh nghiệp kêu oan!

Hôm qua, khi phóng viên Dân Việt hỏi về kết quả thanh tra mà Bộ Tài chính công bố, ông Trịnh Kim Nhạc - Phó Tổng giám đốc PVOil (Tổng Công ty Dầu VN) cho biết, kết quả Bộ Tài chính công bố đã rõ. Các cơ quan nhà nước đã thanh tra, kiểm tra nên doanh nghiệp (DN) hoàn toàn tuân theo các kết quả vừa công bố của cơ quan nhà nước...

Các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu đã không sòng phẳng với người tiêu dùng về giá bán sản phẩm.

Một cựu lãnh đạo của PVOil cũng cho rằng, những gì Bộ Tài chính công bố là hoàn toàn đúng. Tuy nhiên, nếu Bộ Tài chính có những tính toán cho cả giai đoạn, chứ không chỉ dựa vào những số liệu của một tháng thì sẽ có những thông tin xác thực hơn về hoạt động kinh doanh nói chung của các DN xăng dầu.

Lý giải về việc các DN xăng dầu lãi song luôn kêu lỗ để muốn tăng giá, vị cựu lãnh đạo này cho biết, trước thời điểm để tính toán, thanh tra của Bộ Tài chính, các DN xăng dầu đã lỗ nên giai đoạn sau có lãi cũng là bình thường.

Ông này cho rằng, lâu nay, kinh doanh xăng dầu bị kiểm soát quá nhiều, từ khâu mua về, giá bao nhiêu... tất cả đều đã có định mức kinh doanh; do vậy nếu không có một định mức chi phí kinh doanh phù hợp thì rất khó để minh bạch và thuận lợi cho ngành xăng dầu trong hoạt động buôn bán.

Bà Đàm Thị Huyền - Phó Tổng giám đốc Petrolimex cho rằng, việc Bộ Tài chính kết luận chi phí kinh doanh của các DN xăng dầu vượt định mức, trong đó chiết khấu bán hàng khâu trung gian cao vượt mức cho phép... là "oan" cho DN, vì chi phí 600 đồng/lít chỉ là con số dùng để tính giá cơ sở để trên cơ sở đó bù lỗ cho DN, để trích quỹ bình ổn... chứ không đơn thuần chỉ là chi phí kinh doanh của DN.

Theo bà Huyền, hiện tất cả các tổng đại lý đều nói chiết khấu bán hàng thấp quá nên không chịu nổi. Bà Huyền kiến nghị liên Bộ Công Thương-Tài chính xử lý sớm vướng mắc trong chi phí kinh doanh của DN để DN tổ chức kinh doanh thuận lợi.

Nghi vấn “mẹ lỗ, con lãi”

Ông Phạm Tất Thắng - chuyên gia kinh tế nhận định: Việc Bộ Tài chính minh bạch thông tin trong kinh doanh xăng dầu và công bố công khai kết quả thanh tra DN bước đầu đã báo hiệu về tính công khai và muốn phá vỡ những gì lạc hậu, bất cập của cơ chế kinh doanh xăng dầu hiện nay. “Nhưng muốn ngành xăng dầu chuyển dần sang cơ chế thị trường, từ bỏ độc quyền thì phải thay đổi cách quản lý nhà nước bằng những hành động cụ thể, thiết thực” - ông Thắng nói.

TS Nguyễn Minh Phong - Viện Nghiên cứu kinh tế xã hội Hà Nội ủng hộ đề xuất của đoàn kiểm tra rằng nên đưa Quỹ Bình ổn xăng dầu về Bộ Tài chính. Quỹ này được sử dụng để hỗ trợ các DN đầu mối thực hiện chính sách bình ổn theo cơ chế: DN đăng ký, kê khai quỹ; kết thúc năm Nhà nước sẽ thực hiện hậu kiểm và quyết toán số chính thức với DN. Thực tế, đây là vấn đề đã được nhiều chuyên gia kinh tế kiến nghị trước đó.

Ông Phong lý giải: Người dân sẽ hài lòng hơn khi nguồn tiền này được công khai, minh bạch. Ví dụ, thay vì trích 1.000 đồng cho ngân sách, 1.000 đồng cho Quỹ Bình ổn, người dân muốn trích 2.000 đồng cho ngân sách; khi cần hỗ trợ lại điều chỉnh bằng công cụ thuế. Lúc đó chỉ còn cơ chế trích lập ngân sách để cơ quan điều hành giá dùng khi cần.

Ông Lê Hoàng Hải - Phó cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính), trưởng đoàn kiểm tra cũng lý giải thêm: Việc các DN xăng dầu bán hàng cho đại lý dưới giá vốn với số tiền lên tới 847 tỷ đồng đã là một trong những nguyên nhân để DN xăng dầu liên tục kêu lỗ.

“Sự việc này đoàn kiểm tra đang kiến nghị làm rõ vì hiện vẫn chưa thể kết luận có hiện tượng “mẹ lỗ, con lãi”, chuyển giá ở các DN này hay không. Nhưng trên thực tế khi chiết khấu càng cao thì DN bán hàng sẽ càng lỗ và đại lý sẽ càng có lợi” - ông Hải nói.

Mai Hương