Người hồi sinh 300ha cánh đồng hoang, một năm cho 3.000 tấn thóc, bán cả sang Úc, Đài Loan

Thành công nhờ tích tụ ruộng đất trồng lúa 

Một buổi sáng đầu thu nắng vàng như rót mật, bà Cao Thị Thuỷ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Sản xuất, kinh doanh nông nghiệp Đoàn Kết dẫn chúng tôi đi thăm cánh đồng rộng 200 mẫu của HTX Nông nghiệp Ngọ Xá, thị trấn Vân Đình (Ứng Hòa, Hà Nội). 

Khu vực thị trấn Vân Đình vốn nổi tiếng với nghề nuôi vịt và các đặc sản làm từ vịt, do vậy, người dân không mặn mà với đồng ruộng, đất đai để cỏ mọc hoang hoá gần chục năm trời. 

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Chiến, Phó Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Ngọ Xá cho biết: “Tổng diện tích cánh đồng của HTX Nông nghiệp Ngọ Xá là hơn 200 mẫu, bỏ hoang từ năm 2016 vì người dân ở đây có rất nhiều nghề phụ, nổi tiếng với các nhà hàng chế biến từ thịt vịt. Sau đó, chị Cao Thị Thủy không ngại khó vận động người dân tích tụ ruộng đất bỏ hoang, ứng dụng công nghệ máy bay không người lái vào sạ lúa, bón phân, phun thuốc bảo vệ thực vật nên chúng tôi không phải bỏ nhiều công sức mà vẫn có thu nhập. Vụ đông xuân vừa rồi, Hợp tác xã thu về gần 2 tỷ đồng cho các xã viên”.

Trải lòng về những ngày đầu vận động người dân tích tụ ruộng đất bỏ hoang, bà Thuỷ cho biết: “Quãng những năm 1999, 2000 tôi chỉ là người làm hàng xáo nhỏ lẻ, đi mua từng bao thóc của bà con nên tôi biết cây lúa có vị trí vô cùng quan trọng trong sản xuất nông nghiệp. Thế nhưng, khi nghề phụ phát triển, khu công nghiệp mọc lên, nhiều người không còn tha thiết với ruộng đồng. Nhìn những mảnh đất bờ xôi ruộng mật thuở nào nay chỉ còn là những cánh đồng hoang, cỏ mọc cao quá đầu người, tôi thấy rất xót xa và bắt đầu đi tìm câu trả lời”.

Ruộng đất manh mún, nhỏ lẻ, công sức lao động bỏ ra qua lớn nhưng lợi nhuận thu được gần như bằng không, đó là những nút thắt khiến nông dân không còn mặn mà với nghề trồng lúa, đất đai bỏ hoang hàng chục năm trời. Lúc này, bà Thủy đã nghĩ ra phương án, chỉ có liên kết nông dân, hình thành cánh đồng mẫu lớn mới có thể đưa máy móc vào sản xuất, thay thế sức lao động.

Hành trình thuyết phục bà con thay đổi tư duy

Nghĩ là làm, năm 2017, bà Thuỷ vận động 40 hộ nghèo nhất, không có công việc ổn định bắt tay vào cải tạo những cánh đồng hoang. Thời gian đầu, bà đến từng hộ dân vận động, bàn cách liên kết. Thế nhưng, ban đầu nhiều người chưa tin vào ý tưởng của bà Thủy, thậm chí có người sợ bị lừa. 

Bà Thuỷ trải lòng: “Có hôm tôi họp, có 300 nông dân tới mà phải về hết. Vấn đề nằm ở chỗ thuyết phục bà con thay đổi tư duy. Nhiều người thà bỏ ruộng hoang nhưng lại không muốn cho thuê, mượn lại”.

Với quyết tâm không để một tấc đất quê hương bị lãng phí, sau bao ngày suy nghĩ, cuối cùng bà Thủy cũng tìm ra phương án hợp lý, thuyết phục 40 hộ nông dân xã Quảng Phú Cầu (huyện Ứng Hòa) sẵn sàng liên kết với mình.

Bà Thuỷ chia sẻ: “Tôi đưa ra 2 phương án cho bà con lựa chọn, một là bà con cho tôi thầu, hai là bà con cứ giữ ruộng, tôi làm dịch vụ. Lúc đó bà con mới yên tâm. Tôi làm một vụ, rồi hai vụ thành công, bà con lại gọi cho tôi tiếp tục làm”.

Sau những vất vả ban đầu, 200 ha đất hoang của xã Quảng Phú Cầu cũng đến ngày cho thu hoạch, lúa lại vàng ươm, óng ả khắp cánh đồng, nông dân được bao tiêu thóc ngay tại ruộng, thu về hàng tỷ đồng. Thành công bước đầu là tiền đề để bà Thủy tiếp tục phủ xanh những cánh đồng hoang. 

“Mong ước của tôi là tạo ra cánh đồng mẫu lớn, để ruộng đất được sử dụng hiệu quả, không ai bỏ ruộng. Với việc liên kết với nông dân, 300ha đất ruộng tôi đang quản lý cho thu tới 3.000 tấn thóc/năm”, bà Thủy hé lộ.

Đổi mới công nghệ trong sản xuất lúa, giúp nâng cao sức lao động, giảm thời gian làm việc trên cánh đồng là điều bà Thủy luôn canh cánh. Chính vì vậy, năm 2021, bà đã đưa ra quyết định táo bạo khi đầu tư máy bay không người lái để giúp phủ xanh nhanh hơn nữa những đồng đất bỏ hoang.

Thay vì các khâu cấy máy, bón phân, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật vẫn ở mức bán công nghiệp, từ khi đưa máy bay không người lái vào ứng dụng trên cánh đồng mẫu lớn, bà Thủy giảm tới 90% nhân công cho các công đoạn sạ lúa, bón phân, phun thuốc bảo vệ thực vật.

Đến nay, bà Thủy đang liên kết với hàng chục HTX trên địa bàn thành phố Hà Nội để liên kết, bao tiêu sản phẩm cho nông dân với thương hiệu "Gạo chất lượng Khu Cháy". Không chỉ phục vụ thị trường trong nước, giống gạo J02 đang được gieo cấy theo tiêu chuẩn VietGAP của hợp tác xã cũng xuất khẩu sang 2 thị trường Úc và Đài Loan. Sản phẩm khi đưa ra thị trường, tham gia các hội chợ được người tiêu dùng đón nhận tích cực. Đây là lý do để bà Thủy được tiếp thêm động lực mang hạt gạo sạch ra thị trường.

Ấn tượng với mô hình của HTX Đoàn Kết, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đã ghé thăm, động viên. “Bác Hoan có động viên tôi một câu: “Đừng lo bụi hồng có gai nhưng trong gai lại có hồng”. Trồng lúa đúng là vất vả, khó khăn chẳng khác nào vào một bụi hồng có gai. Thế nhưng bây giờ, sau khi ứng dụng công nghệ 4.0 vào sản xuất trên những cánh đồng mẫu lớn thì thực sự trong gai có hồng rồi”, bà Thủy chia sẻ.

Cho đến giờ, ước mơ về cánh đồng hạnh phúc với những người nông dân bớt lam lũ khi làm việc trên cánh đồng của bà Thủy đã trở thành sự thật.