Bình luận
0
Nguyễn Tạo sinh năm 1822 ở làng Hà Lam, phủ Thăng Hoa, nay là thị trấn Hà Lam, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Thuở nhỏ ông đã nổi tiếng hay chữ.
Khoa thi năm 1846, Nguyễn Tạo đỗ kỳ thi Hương tức Cử nhân, nhưng đến kỳ thi Hội thì lại không đậu. Không nản chí, các năm sau ông đều đăng ký thi Hội, nhưng ông thi đến 6 lần vẫn không đỗ. Trong khi đó hai người anh của ông là Nguyễn Thuật và Nguyễn Duật dù không được đánh giá cao như ông đều đã đỗ Phó bảng.
(Tranh minh họa: Họa sĩ Sỹ Hòa, Báo Bình Phước Online)
Nguyễn Tạo làm quan qua các chức vụ khác nhau. Đến năm 1865 thì ông được giữ chức Tri huyện Phù Cát thuộc Bình Định. Huyện Phù Cát mới chỉ thành lập được một thời gian, nơi đây đất rừng rậm rạp hổ báo nhiều, những kẻ phạm tội thường bị lưu đày đến, vì thế dân cư phức tạp, trộm cướp các nơi cũng tập trung về đây.
Nguyễn Tạo đến Phù Cát ra sức vỗ yên dân chúng, cùng dân mở rộng thêm ruộng đất. Ông đến đây mới chỉ 3 năm mà người dân có ruộng đất, ổn định sinh sống, trộm cướp trước đây hoành hoành cũng im hơi.
Cuốn “Đại Nam thực lục chính biển” quyển 39 chép rằng:
Nguyễn Tạo trước lĩnh huyện Phù Cát, Bình Định, làm quan thanh liêm, công bằng, thuộc lại và dân tin phục, đồng ruộng ngày một mở mang, trộm cướp im hơi. Hai thôn An Lạc, Vĩnh Thắng dân nhiều, ruộng ít, Nguyễn Tạo khuyên thôn Chính Lợi nhượng cho 2 thôn An Lạc, Vĩnh Thắng 25 mẫu công điền (An Lạc 15 mẫu, Vĩnh Thắng 10 mẫu) để cày cấy và ở. Quan tỉnh Thân Văn Nhiếp đem việc tâu lên. Vua thưởng cho Nguyễn Tạo một chiếc tử kim khánh hạng nhất có khắc chữ “Liêm, bình, cần, cán”, thăng bổ làm tri phủ, rồi lục sức khắp cho các thú, lệnh trong kinh, các tỉnh ngoài đều biết để khuyến khích. Thôn Chính Lợi, cũng được thưởng một tấm biển có chữ “Thiện tục khả phong”.
Năm 1868, ông được thăng làm Tri phủ Hoài Đức (Hà Nội). Năm sau, ông lại được thăng Thị độc, lĩnh Án sát sứ Hải Dương. Năm 1871, ông có công đánh dẹp đám thổ phỉ từ nhà Thanh đến quấy nhiễu Hải Dương, được Vua ban tặng một đồng tiền vàng “Tam thọ”.
“Ai thanh liêm tài giỏi được như Nguyễn Tạo thì hậu thưởng”
Theo “Đại Nam thực lục chính biên”, Nguyễn Tạo xin Vua cho đi kinh lý vùng miền núi Quảng Nam, lý do là vì vùng thượng du Quảng Nam từ đồn Bảo Định đến đồn Phước Sơn đất đai rộng lớn màu mỡ nhưng phần nhiều là bỏ hoang, dân cư ít. Nguyễn Tạo cũng xin Vua cho đặt Nha sơn phòng ở đây, rồi chọn người địa phương trông coi, dùng hương binh và các tù nhân đến nơi đây khai khẩn đất đai. Vua đồng ý cho ông đi coi việc kinh lý.
Nguyễn Tạo đến vùng núi Quảng Nam, làm theo kế hoạch đã trình Vua, đặt Nha sơn phòng, lập đội khai khẩn đất đai. Ông cũng dâng sớ xin Vua cho lấp bớt sông Vĩnh Diện để mở rộng thêm sông Ái Nghĩa.
Ông quan tâm đến đời sống dân chúng, thể hiện ở 8 điều trong bản tấu xin Vua như sau:
Xin ngăn cấm núi có tiếng (núi Trà Sơn và núi Ngũ Hành) để cho mạch đất hồi lại.
Xin làm thủy lợi (đắp bờ đê, mở đê sông) để giúp việc làm ruộng.
Xin hoãn việc tuyển lính thêm, để cho dân ốm lâu được tỉnh lại.
Xin trừ hết thuế ruộng, thuế thân năm nay.
Xin thuế thu về mùa đông năm nay đổi làm mùa hạ sang năm thu cả làm một.
Xin chẩn cấp để thư cấp bách cho dân.
Xin đình chỉ việc phái người đi xuống để khuyên quyên tiền.
Xin đình việc kê đơn cho đi mua mỡ trâu.
(Đại Nam thực lục chính biên)
Vua Tự Đức đưa cho bộ Hộ xem xét rồi sau đó đồng ý 7 trong 8 điều trong bản tấu này.
Vua Tự Đức cũng đánh giá Nguyễn Tạo là quan giỏi hiếm có, “Đại Nam chính biên liệt truyện” chép rằng:
Nguyễn Tạo là người thanh liêm, thạo việc, làm quan ở đâu đều có tiếng tốt, được vua phê rằng: “Quan giỏi hiếm có”. Lại có dụ “Ai thanh liêm tài giỏi được như Nguyễn Tạo thì hậu thưởng”. Ông vốn được vua quyến luyến, yêu mến như vậy.
Cuối đời ngầm giúp phong trào Cần Vương
Năm 1878, Nguyễn Tạo đã 56 tuổi, ông làm Đốc học ở Quảng Nam. Năm 1885, vua Hàm Nghi bổ nhiệm ông làm “Cơ mật viện thừa biện” nhưng ông dâng sớ xin được từ chối vì tuổi cao nên xin ở Quảng Nam làm Đốc học dạy chữ nghĩa cho dân.
Tháng 7/1885 ở Kinh thành Huế, quan Phụ chính Tôn Thất Thuyết bất ngờ đưa quân tấn công quân Pháp ở đồn Mang Cá và Tòa Khâm Sứ. Dù bị đánh bất ngờ, nhưng nhờ có vũ khí vượt trội, quân Pháp đánh lui quân Triều đình và tiến vào Kinh thành Huế.
Tôn Thất Thuyết phải đưa vua Hàm Nghi chạy ra Tân Sở ở Quảng Trị. Vua Hàm Nghi ban dụ Cần Vương, dân chúng khắp nơi hưởng ứng. Nguyễn Tạo ngầm ủng hộ phong trào Cần Vương “Nghĩa hội Quảng Nam” chống Pháp.
Nguyễn Tạo là người có ảnh hưởng đến đến giới trí thức lúc đó, vì thế mà người Pháp và Việt gian nghi ngờ ông giúp phong trào Cần Vương. Họ bên ngoài là nhờ vả (thực chất bên trong là ép buộc) ông đến Kinh thành giúp ổn định tình hình, đồng thời Triều đình hàng Pháp phong cho ông chức “Thừa biện Sử quán”. Nguyễn Tạo làm quan được mấy tháng thì cáo bệnh, tuổi cao sức yếu xin từ quan về quê. Đến năm 1892 thì ông mất ở quê nhà.
Nguyễn Tạo làm quan thanh liêm, lại lo lắng cho dân chúng. Khi sống ông được Vua yêu mến nêu gương trong Triều đình, đồng liêu ngưỡng vọng, lúc mất được dân chúng tôn kính. Ngày nay tên của ông được đặt cho con đường ở quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng.
Tôi vừa đau đớn vừa cảm thấy mình thật thất bại.
Chia sẻ
Tháng Giêng năm Gia Khánh thứ 4, Thái thượng Hoàng Càn Long Đế qua đời, Vương Hoài Tổ dâng tấu vạch tội Hòa Thân. Gia Khánh Đế lập tức ra chiếu lệnh cách chức Hòa Thân, giam vào ngục, xử tử hình.
Chia sẻ
Theo lịch sử, Tần Mục công là người đã đưa nước Tần từ vị trí một chư hầu xa xôi hẻo lánh ở phía Tây bắc Trung Quốc vươn lên địa vị bá chủ thời Xuân Thu. Và tất nhiên, thành công này không thể không nhắc tới “quân sư” đại tài Bách Lý Hề.
Chia sẻ
NATO khẳng định khối lượng vũ khí viện trợ cho Ukraine không hề suy giảm, bất chấp những thay đổi trong chính sách của Mỹ sau khi ông Donald Trump trở lại cầm quyền, theo UATV English.
Chia sẻ
HLV Đoàn Minh Hải hiện đang được coi là một trong những ứng cử viên sáng giá có thể dẫn dắt ĐT nữ Việt Nam khi HLV Mai Đức Chung nhiều khả năng rời "ghế nóng".
Chia sẻ
Á khôi 2 Hoa khôi Duyên dáng Áo dài Việt Nam 2025 Đinh Thị Phương Anh sở hữu nhan sắc ngọt ngào, duyên dáng
Chia sẻ
Ngày 23/12, tại trụ sở UBND xã Mường É, tỉnh Sơn La, Báo Nông thôn Ngày nay/Điện tử Dân Việt phối hợp với Công ty Ty DVL Ventures – Hà Vy và các nhà hảo tâm tổ chức chương trình “Chợ yêu thương vùng cao Mường É”. Tham dự chương trình có lãnh đạo xã Mường É, đại diện các trường học trên địa bàn cùng đông đảo bà con các dân tộc trong xã.
Chia sẻ
Ngày 11/12/2025 tại Hà Tĩnh - Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, HOSE:SSB) đã trao tặng 670.984 cây keo giống cho các hộ dân tại xã Kỳ Hoa, tỉnh Hà Tĩnh nhằm phục hồi hệ sinh thái rừng bị tàn phá nghiêm trọng bởi cơn bão Bualoi, đồng thời tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương. Qua đó nâng tổng số cây Ngân hàng trao tặng và trồng vượt 1 triệu cây xanh trên khắp cả nước nhằm phủ xanh đất trống, đồi núi trọc.
Chia sẻ
Mùa lễ hội cuối năm mang đến không khí rộn ràng của mua sắm, gặp gỡ và những chuyến đi nối tiếp nhau. Đây cũng là lúc những người tiêu dùng thông thái lên kế hoạch để chi tiêu hợp lý và “tận dụng” tối đa các ưu đãi từ các ngân hàng hay các thương hiệu, cho trải nghiệm mua sắm trong giai đoạn cao điểm thêm trọn vẹn.
Chia sẻ
Theo các nguồn tin, mâu thuẫn giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Đặc phái viên Steve Witkoff đang ngày càng sâu sắc, khi hai bên bất đồng gay gắt về cách thức chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine, theo Intellinews.
Chia sẻ
Lãnh đạo LĐBĐ Malaysia xác nhận "đầu hàng" trước FIFA; HLV Thawatchai quyết “sửa sai” ở giải U23 châu Á; Ronaldo lọt Top 5 cầu thủ có thể gây thất vọng ở World Cup 2026; Disasi sắp chia tay Chelsea; Bruno Fernandes đi ăn tối cùng gia đình.
Chia sẻ
SEA Games 33 đã chính thức khép lại, đánh dấu một kỳ đại hội nhiều cảm xúc và dấu ấn đáng nhớ của thể thao Việt Nam. Những tài năng thể thao đang được Quỹ Phát triển Tài năng Việt tài trợ học bổng Đại học đã thi đấu đầy nỗ lực và giành được những tấm huy chương giá trị.
Chia sẻ
“Khu vực kinh tế tư nhân không chỉ dừng ở mong muốn tham gia, mà đã bắt đầu chuyển động thực chất, tìm kiếm đối tác, chuẩn bị nguồn lực để bước vào đảm nhận những dự án mang tầm quốc gia”, TS Nguyễn Minh Phong nhận định.
Chia sẻ
Nhiều ngôi sao hàng đầu trong showbiz Việt bị bắt giam trong năm qua như Nguyễn Thúc Thùy Tiên, Trương Ngọc Ánh, Công Trí...
Chia sẻ
Sư thầy chủ trì hôn lễ đã hé lộ hành động xúc động khi Shin Min Ah từng đội gạo lên núi cầu nguyện cho Kim Woo Bin vượt qua bạo bệnh khiến quan khách rơi nước mắt.
Chia sẻ
Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng đau đầu, chóng mặt, yếu tứ chi, tăng phản xạ gân xương và phân ly cảm giác, không tự sinh hoạt được, ăn qua sonde dạ dày.
Chia sẻ
Với việc chơi xuất sắc tại SEA Games 33, góp công lớn giúp U22 Việt Nam giành HCV, tiền đạo Nguyễn Đình Bắc đã vinh dự nhận được bằng khen từ Bộ trưởng Bộ Công an.
Chia sẻ
Tại kỳ họp thứ 35, HĐND tỉnh Hưng Yên đã thực hiện quy trình cho thôi làm nhiệm vụ đại biểu HĐND tỉnh khóa XVII, nhiệm kỳ 2021 - 2026 đối với ông Nguyễn Quốc Vương - nguyên Phó Giám đốc Công an tỉnh do được điều động, phân công công tác khác.
Chia sẻ
Theo tử vi ngày mai, 4 con giáp dũng cảm tiến về phía trước, tài lộc liên tục đổ về, có cơ hội thoát nghèo trở nên giàu có vào dịp Giáng sinh.
Chia sẻ
Tỉnh Đồng Tháp mới (sau sáp nhập tỉnh Tiền Giang) tập trung tháo gỡ vướng mắc, tăng tốc giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2025, thúc đẩy tăng trưởng GRDP trên 8%.
Chia sẻ
Thất bại của châu Âu trong việc sử dụng tài sản Nga bị phong tỏa để tài trợ cho Ukraine không chỉ phơi bày sự chia rẽ nội khối, mà còn đẩy Kiev vào thế ngày càng khó trụ vững trong cuộc chiến tiêu hao với Moscow, theo Politico.
Chia sẻ
Về nhà sau khi cùng U22 Việt Nam giành HCV môn bóng đá nam SEA Games 33, trung vệ Phạm Lý Đức đã giao lưu bóng đá và phát quà từ thiện cho bà con tại quê nhà Long Thuận, Tây Ninh.
Chia sẻ
Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng co giật, đau đầu, không hề nghĩ rằng mình bị nhiễm ký sinh trùng nguy hiểm.
Chia sẻ
Triệu Lộ Tư vực dậy sự nghiệp rực rỡ nhờ tác phẩm thành công vang dội trong khi Ngu Thư Hân đối mặt với làn sóng tẩy chay mạnh mẽ vì hàng loạt bê bối đời tư cùng dự án phim thua lỗ nặng nề.
Chia sẻ
Chính phủ quần đảo Marshall bắt đầu giải ngân khoản trợ cấp 200 USD mỗi quý cho mọi công dân cư trú trên lãnh thổ nhằm giảm bớt áp lực tài chính và ngăn chặn làn sóng di cư.
Chia sẻ
Không khí Giáng sinh 2025 đang "bùng nổ" tại khu vực Nhà thờ Lớn. Toạ độ "sống ảo" này đang thu hút hàng ngàn lượt khách đổ về chụp ảnh, check-in.
Chia sẻ
Công an TP Đà Nẵng cho biết đang khẩn trương truy bắt nghi phạm dùng hung khí tấn công một người phụ nữ trên địa bàn phường An Khê, hiện đối tượng vẫn đang bỏ trốn.
Chia sẻ
Trung ương biểu quyết thông qua với số phiếu tập trung cao nhân sự giới thiệu tham gia Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIV; giới thiệu nhân sự tham gia Bộ Chính trị, Ban Bí thư, lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước khóa XIV, nhiệm kỳ 2026 - 2031, để trình Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Chia sẻ
Với kinh nghiệm 30 năm trồng sầu riêng, ông Nguyễn Hoàng Anh ở ấp 4, xã Đại Hải, TP Cần Thơ giờ có thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm. Khi thị trường ngày càng có nhu cầu cao về sản phẩm sầu riêng sạch, ông Hoàng Anh nhanh chóng chuyển hướng trồng sầu riêng hữu cơ...
Chia sẻ
Sau khi gia nhập Mạng lưới Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, TP.HCM lên kế hoạch số hóa dữ liệu học tập cá nhân và đẩy mạnh phân cấp cho cơ sở sau khi sắp xếp đơn vị hành chính.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Trần Hưng
