Nhà ống: Cháy là chết?

Theo thống kê của Công an TP.HCM, năm 2012 TP.HCM đã xảy ra 132 vụ cháy nổ (giảm sáu vụ so với năm 2011) làm chết 17 người, bị thương 30 người, tổng thiệt hại ước tính hơn tám tỷ đồng.

Năm 2013, số vụ cháy tăng vọt, toàn TP xảy ra 549 vụ, làm chết 13 người và bị thương 21 người, ước tính thiệt hại về tài sản khoảng 31,1 tỷ đồng.

Từ đầu năm 2014 đến nay, hàng loạt những vụ cháy với thiệt người thương tâm về người và của cũng khiến nhiều người không khỏi lo ngại.

Điển hình trong số này là vụ cháy tại quán karaoke Nhật Thực, Giảng Võ, Hà Nội xảy ra ngày 3.5 khiến 5 người tử vong. Vụ cháy tại tiệm giày ở trung tâm thành phố Cần Thơ khiến 3 người thiệt mạng. Hay gần đây nhất là vụ cháy kinh hoàng giữa TP.HCM, cướp đi tính mạng của 7 người ngay trong đêm.

Vụ cháy kinh hoàng khiến 7 người thiệt mạng xảy ra vào ngày 16.9 tại TP.HCM.

Điểm chung giữa các vụ cháy nổ nói trên xảy ra tại nhà dân được xây dựng theo dạng nhà ống, bị bít kín như những chiếc hộp. Đây là một trong những kiểu thiết kế được nhiều người dân lựa chọn khi xây nhà vì giá thành rẻ, lại tận dụng được tối đa diện tích sử dụng, có tính độc lập cao.

Hỏa hoạn xảy ra vào tháng 7.2014 tại một tiệm giày ở Cần thơ khiến 3 người thiệt mạng. Ảnh: VnExpress.

Tuy nhiên, phần lớn những ngôi nhà này do nhiều thầu xây dựng thiếu kiến thức chuyên môn đảm nhiệm, nên đã ưu tiên diện tích phòng ở, thu hẹp giếng trời, sử dụng dây điện kém chất lượng, không thiết kế thông hơi, thông gió, chỉ có một lối thoát duy nhất là cửa chính.

Nhà được xây dựng theo kiểu dạng ống là một trong những nguyên nhân khiến mức độ thương vong lớn hơn mỗi khi gặp hỏa hoạn.

Chiều rộng những ngôi nhà ống thường chỉ vào khoảng 4-5m, diện tích các phòng chật hẹp, lại sử dụng nhiều loại vật liệu xây dựng khác nhau, trong đó nhà vừa dùng để bán hàng vừa làm kho, lại là nơi ăn, ở, do đó luôn xuất hiện các dạng nguồn nhiệt khác nhau như nguồn nhiệt từ khu vực bếp, hệ thống điện, hương nến, vàng mã…

Trong nhà có nhiều thiết bị nội thất và đồ dùng như ô tô, xe máy, giường tủ, bàn ghế, phông rèm…. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời sẽ xảy ra cháy lớn, cháy lan từ nhà này sang nhà khác.Về cơ bản, những kiểu nhà ống này tận dụng diện tích tốt nhưng không đảm bảo nguyên tắc đối lưu nhiệt, làm tăng nhiệt độ trong phòng. Khi có cháy, các phòng ở sẽ chứa đầy khí độc, người trong nhà có nguy cơ chết ngạt trước khi chết cháy.

Thêm vào đó, ý thức người dân rất thấp, nhiều gia đình không có thiết bị phòng cháy chữa cháy. Nhiều người khi đun nấu còn bỏ đi làm việc khác dẫn tới cháy. Một nguyên nhân khác là do tập quán thắp hương vào dịp lễ, ngày giỗ... nhưng thắp hương xong cũng không ai quan tâm xem khu vực ấy có nguy cơ cháy nổ hay không mà còn bỏ đi khỏi nhà, khóa cửa lại.

Khi không may gặp phải sự cố hỏa hoạn, ngoài việc cần phải có các thiết bị phòng cháy tối thiểu như bình cứu hỏa, trả lại đúng chức năng là lối thoát nạn cho cầu thang, sân và lối đi chung…  để hạn chế khói độc xâm nhập vào cơ thể, cần lấy khăn mềm thấm nước che kín miệng, mũi hoặc trùm lên cơ thể, trườn sát dưới mặt đất, thoát ra khỏi khu vực nhiễm khói càng nhanh càng tốt. Khi bị lửa táp vào quần áo phải dừng ngay chuyển động, che mặt nếu có thể, nằm xuống và lăn qua lăn lại cho đến khi lửa tắt, không được chạy vì gió có thể làm lửa bùng phát mạnh hơn…

Hiện nay, trên thị trường còn có nhiều thiết bị hỗ trợ để người gặp nạn có thể tự cứu mình khi lực lượng chữa cháy chưa có mặt. Hai trong số các thiết bị này là thang dây và ống trượt. Khi có hỏa hoạn, không thể thoát hiểm bằng cửa chính, người gặp nạn sẽ móc một đầu thang dây vào cửa sổ hoặc lan can, thả thang dây để leo xuống.

Ngoài loại thang này, người dân có thể sử dụng loại thang một dây, tuột xuống bằng cách móc cáp vào một điểm treo chắc chắn rồi nhảy xuống qua cửa sổ hoặc hành lang bên ngoài tòa nhà. Cáp sẽ nhả ra tự động với tốc độ 2m/giây đưa người tiếp đất an toàn. Đối với ống trượt, thiết kế cho phép trượt theo kiểu thẳng đứng hoặc nghiêng tùy vào khoảng không tiếp đất.

Để hạn chế xảy ra những vụ hỏa hoạn đáng tiếc, người dân đặc biệt là những gia đình xây dựng nhà theo kiểu nhà ống không lắp lồng sắt, lan can ở nhà nhiều tầng để khi có cháy nổ xảy ra đảm bảo cho việc thoát hiểm và giúp công tác chữa cháy được thuận lợi.

Khi sử dụng các thiết bị điện, thắp hương nến, đốt vàng mã phải có người trông coi. Chỉ nên bày bán hàng mẫu và dự trữ đủ hàng bán trong ngày, không nên bày bán, bảo quản các mặt hàng dễ cháy nổ trong khu dân cư tập trung như xăng, dầu, cồn, hoá chất, gas…

Mỗi gia đình, hộ kinh doanh cần trang bị dụng cụ trữ nước, bình chữa cháy để phục vụ cho chữa cháy. Khi xảy ra cháy tìm mọi cách báo cháy nhanh nhất cho mọi người xung quanh biết, gọi điện cho cảnh sát PCCC theo số điện thoại 114 hoặc công an xã, phường nơi gần nhất. Đồng thời sử dụng phương tiện để chữa cháy và thoát nạn theo tình huống đã dự kiến.