Nhật hủy hợp đồng vũ khí với Thổ Nhĩ Kỳ vì lo ngại Trung Quốc?

Tờ thời báo kinh tế của Nhật Bản đưa tin, “Ba nguyên tắc” trong chuyển giao thiết bị quốc phòng của Nhật Bản đã được thông qua hơn 3 tháng.

Theo ba nguyên tắc mới, có thể xuất khẩu vũ khí thông qua việc tiến hành đánh giá kỹ lưỡng. Chính phủ Nhật Bản mới đây đã thông qua việc xuất khẩu các bộ phận tên lửa cho Mỹ.

Trên thực tế, trước đây Nhật Bản từng có ý định xuát khẩu động cơ xe tăng cho Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng dự án này đã không thành công. Tờ báo này cũng đua ra lý do chính phủ Shinzo Abe phải từ bỏ việc xuất khẩu vũ khí cho Thổ Nhĩ Kỳ là do sự tồn tại của “yếu tố Trung Quốc”.

Xe tăng Altay là xe chiến đấu chủ lực hiện đại nhất Thổ Nhĩ Kỳ 

Nguồn tin cho biết, chính phủ Nhật Bản đã tổ chức một cuộc họp Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC) vào ngày 17.7 vừa qua, nhằm tiếp tục nghiên cứu về việc xuất khẩu công nghệ vũ khí. Kết quả có 2 dự án đã được phê duyệt, thứ nhất là xuất khẩu linh kiện Patriot (PAC2) cho Mỹ, thứ hai là việc hợp tác nghiên cứu giữa một công ty quốc phòng Mitsubishi Electric của Nhật và công ty của Anh liên quan đến công nghệ tên lửa.

Từ năm 1976 tới nay, Nhật Bản đã tuân thủ “ba nguyên tắc xuất khẩu vũ khí"”, nhằm ngăn cấm việc xuất khẩu công nghệ quân sự. Tuy nhiên trong cuộc họp vào tháng 4 vừa qua, Nội các Nhật Bản đã nới lỏng các nguyên tắc trên, mục đích là đảm bảo an ninh cho Nhật Bản. Cụ thể, nội dung chủ yếu của 3 nguyên tắc đó là là: (1) Không cho phép xuất khẩu vũ khí cho các bên tranh chấp hoặc các quốc gia vi phạm các nghị quyết của Liên Hợp Quốc, (2) Chỉ xuất khẩu sau khi thông qua việc kiểm soát chặt chẽ; (3) Nếu chuyển giao thiết bị quốc phòng sang các nước thứ ba thì cần thiết phải có được sự đồng ý của phía Nhật Bản.

Nguồn tin cũng cho biết, trong hội nghị thượng đỉnh tổ chức vào tháng 5 năm 2013, Thủ tướng Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan từng thảo luận với Thủ tướng Chính phủ Nhật Bản Shinzo Abe về việc liệu công ty Mitsubishi của Nhật Bản có thể chuyển giao công nghệ động cơ được sử dụng trong sản xuất các xe tăng cho Thổ Nhĩ Kỳ hay không. Thổ Nhĩ Kỳ đang đẩy mạnh nội địa hóa xe tăng. Thủ tướng Erdogan đề xuất, công ty Mitsubishi sẽ cùng hợp tác với công ty của Thổ Nhĩ Kỳ để sản xuất động cơ chủ lực thế hệ tiếp theo cho xe tăng Altay của Thổ Nhĩ Kỳ. Trong lịch sử, Thổ Nhĩ Kỳ vốn là “quốc gia thân Nhật”.

Tuy nhiên, dự án hợp tác này đã gặp phải một “chướng ngại vật”. Bởi vì Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng sẽ có thể bán xe tăng cho các nước Hồi giáo. Trong đó các bên tranh chấp này bao gồm Pakistan và Azerbaijan vi phạm nguyên tắc xuất khẩu vũ khí của Nhật Bản. Do vậy, hai bên phải dừng các cuộc đàm phán về dự án này.

Nguồn tin cho biết, “Thế trận an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ gần gũi hơn với Trung Quốc, do vậy dự án trên Nhật Bản cần xem xét cẩn thận, tránh công nghệ Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp công nghệ cho Trung Quốc hay không. Quan chức chính phủ Nhật Bản thừa nhận rằng, Trung Quốc là yếu tố quan trọng dẫn tới sự tan vỡ vào các cuộc đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ.