Nhìn U23 Việt Nam, báo Trung Quốc nhận định phũ phàng

Trên thực tế, mấy năm gần đây, bóng đá Đông Nam Á, lấy Việt Nam làm ví dụ, đã bắt đầu phát triển nhanh chóng, đặc biệt là bóng đá thanh thiếu niên, đã trở thành một đội hậu bị. Phạm Chí Nghị trước đây có nói câu “sau này lại thua Việt Nam mất thôi”. Câu nói này khi đó mọi người đều bực tức. Nhưng với tình hình bóng đá Trung Quốc giữa đường đứt gánh mà nói thì câu nói trên đã không xa hiện thực bao nhiêu.

Trên sân nhà Thường Châu của đội Trung Quốc, CĐV Việt Nam đã thành những người hạnh phúc nhất. Từ đầu giải U23 châu Á đến giờ, đội Việt Nam đã cho thấy thực lực và vượt qua dự đoán của đại đa số người. Ở vòng bảng, họ thua 1-2 trước U23 Hàn Quốc, thắng 1-0 trước U23 Australia và hòa 0-0 với U23 Syria, giành được ngôi vị nhì bảng.

Ngày 20.1 trong trận tứ kết, qua một trận đại chiến kinh tâm động phách, đội Việt Nam cuối cùng giành thắng lợi 8-6 trước đội một đội rất mạnh là U23 Iraq để trở thành một trong 4 đội mạnh nhất giải. Tới bán kết, họ tiếp tục hạ ứng viên vô địch U23 Qatar trên chấm 11m sau khi trải qua 120 phút hòa 3-3 để vào chung kết. Tại chung kết, họ cũng chơi 120 phút và chỉ thua U23 Uzbekistan 1-2 đúng phút cuối cùng.

Từ sau khi đội U23 Trung Quốc bị loại, giải U23 châu Á bị người hâm mộ Trung Quốc lạnh nhạt, rất ít người đến sân vận động xem thi đấu. Nhưng trong trận ngày 20.1, hơn 500 cổ động viên Việt Nam đã đến sân để cổ vũ cho đội nhà. Ở trong nước Việt Nam, trận đấu thắng lợi này cũng đã trở thành tâm điểm chú ý của công chúng. Trên mạng có bức ảnh người hâm mộ bóng đá Việt Nam gõ vung nồi trên đường phố để chúc mừng chiến thắng đã cho thấy địa vị của bóng đá ở đây như thế nào. Thực tế, tuy từng có thực lực bóng đá không mạnh nhưng Việt Nam tuyệt không phải là một “hoang mạc” bóng đá.

Theo phóng viên bóng đá cao cấp Cát Ái Bình kể, đầu năm 2000 khi ông đến Việt Nam, từng chứng kiến fan hâm mộ bóng đá địa phương đi trên đường phố suốt đêm để ăn mừng chiến thắng của đội tuyển Việt Nam. Cát Ái Bình viết: “Hễ đội ĐTQG Việt Nam thắng, là trên đường phố ầm ĩ tiếng xe máy và mùi khói động cơ khiến người ta nghẹt thở. Những nam nữ phấn khích hoặc hai người hoặc 3 người, thậm chí 4 người cùng ngồi trên một xe máy, trong tay vẫy quốc kỳ, cười nói vui vẻ, những dòng xe máy dài đi vòng theo các con phố, đến tận đêm khuya vẫn chưa chấm dứt”. Và rồi “Có những thiếu niên leo lên bức tường bên ngoài khách sạn nơi đội tuyển Việt Nam nghỉ rồi hướng vào đám đông dùng tay tạo hình chữ V thu hút đám đông reo hò cổ vũ. Bóng đá ở Việt Nam được yêu mến như vậy tôi rất kinh ngạc”.

Và bóng đá Việt Nam cũng phát triển nhanh, từ giai đoạn đó bắt đầu tiến bước. Theo các tư liệu công khai, giải V.League từ năm 2000 bắt đầu khai trương, đã trở thành giải đấu chuyên nghiệp đầu tiên ở Đông Nam Á thời đó. Đến nay, giải này có 15 CLB tham gia thi đấu. Nhìn vào lãnh thổ Việt Nam hẹp như vậy mà quy mô giải đấu như thế là không nhỏ.

Không thể không thừa nhận, trong lĩnh vực bóng đá người lớn, Việt Nam so với đại đa số các nước châu Á còn khoảng cách rõ rệt. Hiện nay đội tuyển quốc gia Việt Nam được FIFA xếp ở vị trí 112 thế giới, thứ 16 châu Á còn Trung Quốc thứ 70 thế giới, thứ 6 châu Á. Nhưng bóng đá thanh thiếu niên thì mấy năm trở lại đây họ đã đang trên đà phát triển.

Lần này giải U23 châu Á, đại đa số cầu thủ Việt Nam đã tham gia giải vô địch trẻ châu Á 2014. Mà trước khi giải này diễn ra, trong vòng đấu để tuyển chọn, họ từng biểu diễn những điều khiến người khác kinh ngạc - đánh bại U23 Australia với tỉ số 5-1. Sau đó trong thời gian diễn ra giải trẻ châu Á, họ lại “hạ uy thế” đội trẻ U23 Trung Quốc với tỉ số hòa 1-1.

Lứa cầu thủ trẻ Việt Nam đó ở trong nước được gọi là “lứa mạnh nhất”, hiện nay đến đấu trường U23 châu Á, họ đạt được thành tích giành ngôi á quân cũng là chứng minh thực lực bản thân. Nhưng đối với chúng ta mà nói thì điều “đáng sợ” là các tài năng trẻ Việt Nam gần như vẫn đang liên tiếp được sản sinh.

Trong giải Bahrain 2016, một lứa cầu thủ trẻ hơn nữa của Việt Nam đã làm nên lịch sử “bước ra thế giới” cho bóng đá Việt Nam. Dựa vào thành tích lọt vào 4 đội mạnh nhất giải trẻ châu Á tiến vào giải trẻ thế giới năm 2017 mà tuyển trẻ Trung Quốc trong giải trẻ châu Á lại không thể vượt qua vòng bảng.

Sau đó trong lần đầu tiên xuất hiện trên đấu trường thế giới, đội tuyển trẻ Việt Nam đã cầm hòa 0-0 trước đội New Zealand, có một điểm đầu tiên để sáng tạo lịch sử. Đối với bóng đá Trung Quốc, đặc biệt là bóng đá thanh thiếu niên, bóng đá Việt Nam sớm đã là mối “uy hiếp” cần coi trọng. Trước đó vào năm 2010, họ lại là đại diện duy nhất Đông Nam Á có 4 đội trẻ tham dự cúp châu Á  (bóng đá nam U19, U16). Trong giải giao hữu bóng đá trẻ Đông Nam Á, đội U16 Việt Nam đã đánh bại đội trẻ Trung Quốc mà còn đánh bại 2 lần.

Bóng đá trẻ Việt Nam đã bắt kịp với trình độ hàng đầu, điều này có quan hệ mật thiết với sự chú ý và nỗ lực của họ. Theo phóng viên cao cấp Mã Đức Hưng, năm 2013, Liên đoàn Bóng đá Việt Nam thông qua một văn kiện mang tính cương lĩnh về phát triển bóng đá tương lai, đưa ra quy hoạch đến năm 2030, đồng thời đề xuất “mỗi năm huấn luyện 4.000 cầu thủ từ U11 đến U18”, thành lập “học viện bóng đá” chuyên nghiệp hoặc là trường bóng đá cùng với các cơ sở trung tâm huấn luyện trẻ.

Theo giới thiệu của mạng Liên đoàn Bóng đá châu Á, năm 2014, mỗi năm số lượng cầu thủ trẻ của Việt Nam tham gia các giải đấu thanh thiếu niên các cấp đạt đến 7, 8 vạn người. Nếu chỉ nói các hệ thống thi đấu U mà Việt Nam tham gia thì số lượng người tham gia cũng không kém Trung Quốc.

Năm 2010, Việt Nam có 5 giải cấp toàn quốc là U21, U19, U17, U15 và U13. Đến trước năm 2012 lại tăng thêm giải U11 thành 6 cấp. Trên mặt kiến thiết các hệ thống thi đấu thanh thiếu niên, dĩ nhiên đã đi trước. Trong khi Trung Quốc vẫn chỉ có U13, U14, U15, U17, U19 là 5 giải thi đấu trẻ, cấu trúc kim tự tháp của bóng đá thanh thiếu niên vẫn còn một chặng đường dài để đi.

Nói đến huấn luyện bóng đá trẻ của Việt Nam, bên ngoài vẫn thường nói đến học viện bóng đá Hoàng Anh Gia Lai. Năm 2007, doanh nghiệp bất động sản Hoàng Anh Gia Lai của Việt Nam và câu lạc bộ Arsenal chính thức thành lập học viện này. Nó trở thành đơn vị huấn luyện tài năng bóng đá thanh thiếu niên của Việt Nam. Học viện này tuyển chọn học viên thanh thiếu niên có năng khiếu bóng đá trên khắp cả nước, được đào tạo theo chuẩn châu Âu theo giáo án huấn luyện trình độ cao của Arsenal.

Kết quả đạt được cũng đáng chú ý, năm 2014 “lứa cầu thủ trẻ mạnh nhất Việt Nam” ở giải trẻ châu Á có hơn 10 người xuất thân từ học viện Hoàng Anh Gia Lai. Có Liên đoàn dẫn dắt quy hoạch, sự ủng hộ của lực lượng xã hội phát triển, bóng đá trẻ Việt Nam dĩ nhiên là một đối thủ mà chúng ta không thể xem thường. Trước có Nhật, Hàn, Australia và các cường quốc thể thao Tây Á áp chế, sau có những đội bóng Đông Nam Á như Việt Nam đuổi kịp, bóng đá Trung Quốc đã khó bứt phá lại càng nhiều trở ngại hơn.