Những cột mốc trong cuộc đời của ông Gaddafi

Ông Gaddafi là nhà lãnh đạo không phải ở một nước quân chủ có thời gian tại vị lâu nhất và dài nhất trong thế giới Arập.

7.6.1942: Ông Muammar Gaddafi chào đời tại Sirte trong một gia đình người Arập du cư, thuộc thị tộc Qadhadhfi. Sau đó, ông theo học địa lý tại đại học Benghazi, nhưng rồi rời trường để gia nhập quân ngũ.

Ông Muammar Gaddafi (giữa) năm 1981 (Nguồn: Corbis)

1961.66: Theo học tại học viện quân sự Libya ở Benghazi, tham gia một số khóa huấn luyện tại Anh. Trở thành người theo chủ nghĩa dân tộc Arập và đặc biệt bị ảnh hưởng bởi giáo sĩ Ai Cập Gamal Abdel Nasser.

1.9.1969: Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa lật đổ chế độ thân phương Tây của Vua Idris, người thời gian đó đi chưa bệnh tại nước ngoài. Bãi bỏ chế độ quân chủ.

1970: Trục xuất những người Italy khỏi Libya (Libya là thuộc địa cũ của Italy), loại bỏ những ảnh hưởng của phương Tây khỏi đất nước, quay lại sử dụng lịch Arập.

1973: Thành lập ủy ban cách mạng để điều hành đất nước theo từng khu vực.

1975: Phát hành Sách Xanh, tuyên truyền tư tưởng chính trị, phản đối chủ nghĩa tư bản.

1977: Đổi tên nước thành Jamahiriya Ả Rập Libya Nhân Dân Xã hội chủ nghĩa Vĩ đại.

4.1986: Tình báo Libya nổ bom tại một hộp đêm ở Berlin, giết chết 3 người Mỹ, 229 người bị thương. Tổng thống Mỹ Ronald Reagan ra lệnh không kích Tripoli và Benghazi, giết chết 35 người.

1987: Libyan xung đột với Chad, thiệt hại 1/10 quân số, tiêu tốn 1,5 tỷ USD.

12.1988: Chuyến bay mang số hiệu 103 của hãng hàng không Pan Am bay từ Heathrow tới New York nổ tung trên bầu trời Lockerbie chỉ ba ngày trước Giáng sinh, giết chết 270 người. Tình báo Libya bị quy trách nhiệm trong vụ này.

Ông Gaddafi trong cuộc gặp với Thủ tướng Anh Tony Blair năm 2004 (Nguồn: PA)

1999: Gaddafi giao nộp 2 kẻ tình nghi đánh bom cho tòa án Scotland.

2003: Sau khi nhà lãnh đạo Iraq Saddam Hussein bị lật đổ, ông Gaddafi bắt đầu chính sách tiếp cận với phương Tây.

2004: Thủ tướng Anh Tony Blair gặp gỡ ông Gaddafi, Tổng thống Mỹ George Bush nối lại quan hệ ngoại giao với Tripoli.

2008: Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice gặp gỡ ông Gaddafi ở Tripoli trong chuyến thăm lịch sử tới đất nước này. Ông Gaddafi đồng ý chi 2,7 tỷ USD bồi thường cho gia đình các nạn nhân trong vụ Lockerbie.

2009: Lần đầu tiên tới Mỹ để dự cuộc họp Đại hội đồng Liên hợp quốc ở New York. Trong bài phát biểu kéo dài tới 1 tiếng rưỡi, ông Gaddafi đề nghị các nước phương Tây phải bồi thường 7,7 tỷ USD cho châu Phi vì đã tiến hành những chính sách bóc lột, vơ vét tài nguyên dưới thời thực dân.

2010: Thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước tới Italy.

2.2011: Người dân Libya ở Benghazi bắt đầu nổi dậy chống lại chế độ đã kéo dài 42 năm của ông Gaddafi.

6.2011: Tòa án quốc tế ở La Hay ra lệnh bắt giữ ông Gaddafi và con trai Seiff al-Islam với tội danh phạm tội ác chống lại loài người.

8.2011: Tripoli thất thủ, ông Gaddafi chạy khỏi thủ đô.

20.10.2010: NTC tuyên bố ông Gaddafi đã chết ở gần Sirte. Có tin nói ông đã bị bắn vào đầu sau khi bị bắt sống.