Những sự kiện văn hóa – nghệ thuật tạo hiệu ứng lan tỏa nhất năm 2024

Năm 2024 cũng là năm đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ của công nghiệp văn hóa thông qua hàng loạt chương trình gây sốt trên truyền hình, các bộ phim điện ảnh có doanh thu trăm tỷ và các liveshow âm nhạc quy mô hàng chục nghìn người quan tâm, theo dõi...

Dưới đây là những sự kiện văn hóa – nghệ thuật tiêu biểu nhất năm 2024 do Báo Dân Việt bình chọn. Những sự kiện này đã tạo ra được hiệu ứng, gây tiếng vang lớn trong xã hội vào nhiều thời điểm khác nhau của năm 2024.

1. Chuỗi sự kiện hoạt động văn hóa kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ

Chuỗi hoạt động văn hóa kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024) với nhiều chương trình hoành tráng, quy mô, mang ý nghĩa và sức lan tỏa lớn được tổ chức tại nhiều địa phương, góp phần khẳng định ý nghĩa, tầm vóc lịch sử vĩ đại của Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Trong đó, điểm nhấn là cầu truyền hình Dưới lá cờ Quyết Thắng được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 kết nối 5 điểm cầu của chương trình gồm: Khu vực Sân hành lễ, Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ tại đồi D1 (Điện Biên); Quảng trường Ba Đình (Hà Nội); Quảng trường Lam Sơn (Thanh Hóa); Nhà rông Kon Klor (Kon Tum) và Khu di tích Cột cờ Thủ Ngữ (thành phố Hồ Chí Minh), mang những câu chuyện, cung bậc cảm xúc hòa trong bản hùng ca Điện Biên.

2. Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam mang tính biểu tượng, tạo "cơn sốt" tham quan bảo tàng lớn nhất từ trước tới nay

Nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đã chính thức mở cửa đón khách tham quan tại địa chỉ mới ở Đại Lộ Thăng Long (phường Tây Mỗ và Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội) từ ngày 1/11/2024.

Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam vốn là 1 trong 6 Bảo tàng cấp quốc gia và là Bảo tàng đầu hệ của hệ thống Bảo tàng quân đội được thành lập ngày 17/7/1956, địa chỉ tại số 28A đường Điện Biên Phủ, Ba Đình, Hà Nội. Bảo tàng hiện đang trưng bày và lưu giữ hàng vạn hiện vật, trong đó có 4 bảo vật quốc gia, gồm: Máy bay MiG-21 số hiệu 4324; Máy bay MiG-21 số hiệu 5121, Tấm Bản đồ Quyết tâm chiến dịch Hồ Chí Minh; Xe tăng T-54B số hiệu 843.

Bảo tàng mới được xây dựng với quy mô 4 tầng nổi và 1 tầng hầm, diện tích xây dựng 23.198m², tổng diện tích sàn tòa nhà chính 64.640 m². Bảo tàng có thiết kế hiện đại, tạo dòng chảy lịch sử bằng trực giác với màu sắc phù hợp; với các thành phần trưng bày để khách tham quan tương tác và trải nghiệm, hiểu hơn về cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc của nhân dân Việt Nam.

Ngay từ những ngày đầu tiên mở cửa, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam thu hút đông đảo khách tham quan, đặc biệt là các bạn trẻ. Bảo tàng ngày nào cũng chật kín khách tham quan. Là kỷ lục về đón khách trong hệ thống bảo tàng Việt Nam.

3. Việt Nam có thêm hai di sản được UNESCO ghi danh

Năm 2024, Việt Nam có thêm hai di sản được UNESCO ghi danh vào Danh mục Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Tại Kỳ họp thứ 10 diễn ra ở thành phố Ulan Bator (Mông Cổ) diễn ra vào ngày 8/5/2024, Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế của Việt Nam chính thức được ghi danh vào Danh mục Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO.

Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế là dương bản duy nhất, hiện đặt trước sân Thế Tổ Miếu trong Hoàng cung Huế, gồm 162 hình ảnh và chữ Hán được vua Minh Mạng cho đúc tại Huế vào năm 1835 và hoàn thành năm 1837. Đây là nguồn tư liệu độc đáo, quý hiếm được giới nghiên cứu Việt Nam và nước ngoài rất quan tâm bởi mang giá trị nội dung về lịch sử, văn hóa - giáo dục, địa lý, phong thủy, y dược, nghệ thuật thư pháp.

Việc những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế được ghi danh Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã nâng tổng số di sản tư liệu của Việt Nam được UNESCO ghi danh lên 10 di sản (gồm 3 di sản tư liệu thế giới và 7 di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương).

Tại kỳ họp thứ 19 của Ủy ban liên Chính phủ Công ước 2003 diễn ra tại Asunción, Cộng hòa Paraguay vào ngày 4/12/2024, UNESCO đã ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Lễ hội Bà Chúa Xứ núi Sam diễn ra từ ngày 22 - 27/4 Âm lịch. Lễ hội được cộng đồng người Kinh, Khmer, Chăm và Hoa tại thành phố Châu Đốc tổ chức, bao gồm các nghi lễ tôn giáo và âm nhạc, múa để bày tỏ lòng biết ơn đối với Bà Chúa Xứ, người bảo vệ và ban thịnh vượng, sức khỏe và hòa bình cho cuộc sống của người dân.

Lễ hội Bà Chúa Xứ núi Sam thể hiện sự giao lưu văn hóa và gắn kết xã hội, đồng thời cũng là cơ hội để trao truyền những giá trị chung, tôn vinh vai trò của phụ nữ trong xã hội và tưởng nhớ những đóng góp của tổ tiên vào lịch sử dân tộc.

4. Nhiều Lễ hội, Liên hoan văn hóa - nghệ thuật vươn tầm thế giới

Các sự kiện như: Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024, Liên hoan Âm nhạc Quốc tế TPHCM lần thứ 4 - Hò Dô 2024, Liên hoan phim Quốc tế Hà Nội, Liên hoan quốc tế Jazz lần thứ I - Nha Trang 2024… đã làm nên những điều chưa từng có, nâng tầm quốc tế cho các sự kiện văn hóa, nghệ thuật. Trong đó, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 diễn ra trong 9 ngày với 110 hoạt động thuộc 12 lĩnh vực công nghiệp văn hóa (kiến trúc, mỹ thuật, trình diễn, điện ảnh, quảng cáo...) được tổ chức thu hút 30 vạn người dân và du khách tới thưởng lãm và tham gia.

Bên cạnh đó, Festival Ninh Bình lần thứ III năm 2024 với chủ đề Dòng chảy Di sản lần đầu tiên tổ chức với quy mô quốc tế cũng là một sự kiện nổi bật của lĩnh vực văn hóa - du lịch. Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng góp phần xây dựng và định vị thương hiệu đô thị di sản thiên niên kỷ của tỉnh Ninh Bình, đồng thời quảng bá hình ảnh, văn hóa, con người của tỉnh Ninh Bình và Việt Nam đến với du khách trong nước và quốc tế. 

Đêm Khai mạc mang chủ đề Vàng son một thuở cố đô được thể hiện với quy mô của một đại nhạc kịch kể về dòng chảy lịch sử của dân tộc Việt Nam từ thế kỷ thứ X đến thế kỷ XIX đi qua 3 kinh đô lớn, lâu đời nhất, vàng son nhất trong lịch sử Việt Nam. Đêm Bế mạc là Đại nhạc hội dân gian điện tử với sự tham gia của hàng loạt ca sĩ nổi tiếng, thu hút hàng chục nghìn khán giả.

5. Bùng nổ phim điện ảnh đạt doanh thu trăm tỷ

2024 là năm ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực trong phát triển công nghiệp văn hóa của Việt Nam. Trước hết là các bộ phim của Trấn Thành, Lý Hải như: Mai, Lật mặt 7 đều vượt mốc doanh thu trăm tỷ, tạo nên cơn "địa chấn" trong lịch sử điện ảnh. Những bộ phim này cũng đã góp phần đưa điện ảnh Việt, quảng bá văn hóa Việt ra thế giới thông qua hàng trăm suất chiếu trên nhiều quốc gia.

Không rầm rộ như những bộ phim thương mại nhưng hiệu ứng lan tỏa và doanh thu bất ngờ của bộ phim được thực hiện từ ngân sách Nhà nước Đào, phở và piano với gần 21 tỷ đồng đã gợi mở cho điện ảnh Việt Nam nhiều hướng phát triển trong thời gian tới.

6. Gameshow và concert Anh trai vượt ngàn chông gai, Anh trai say hi đưa các thần tượng mới của làng giải trí Việt lên ngôi

Hai chương trình truyền hình Anh trai say hi, Anh trai vượt ngàn chông gai phát sóng ở HTV2 và VTV3, quy tụ dàn nghệ sĩ, ca sĩ trẻ và những nhân tố mới của làng nhạc Việt. Ngay từ thời điểm lên sóng, hai chương trình đã tạo sức lan tỏa chưa từng có và tạo nên những con số kỷ lục trên truyền hình. Các tập của Anh trai vượt ngàn chông gai ghi nhận trung bình khoảng 2,3-7,5 triệu lượt xem. Trong khi đó, Anh trai say hi đạt khoảng 5,9-9,2 triệu sau 9 tập phát sóng.

Ngay sau khi kết thúc trên sóng truyền hình, Anh trai say hi, Anh trai vượt ngàn chông gai đều tổ chức concert tại TP.HCM và Hà Nội. Các concert thu hút khoảng 40.000 -130.000 khán giả và đều tạo nên cơn sốt cháy vé khiến mạng xã hội bùng nổ. Đã có lúc, một cặp vé của concert Anh trai say hi, Anh trai vượt ngàn chông gai được đẩy lên tới gần 30 triệu đồng/cặp nhưng vẫn rất khan hiếm. 

Hệ thống bán vé concert của Anh trai vượt ngàn chông gai thậm chí còn sập chỉ sau ít phút mở bán. Người xem muốn đến gần thần tượng phải xếp hàng vào địa điểm tổ chức biểu diễn từ sáng, trong khi 8 giờ tối mới bắt đầu.

Sau 4 đêm nhạc bùng nổ, doanh thu của Anh trai say hi ước tính đạt khoảng 120 - 160 tỷ đồng. Trong khi đó, doanh thu của Anh trai vượt ngàn chông gai có thể lên tới 340 tỷ đồng.