NSƯT Minh Vương - 4 lần ra tòa trong cay đắng

Vua tỏa sáng

Đã có 52 tuổi nghề, người nghệ sỹ Nguyễn Văn Vưng có nghệ danh Minh Vương (tạm dịch nôm: vua tỏa sáng) vẫn không chịu nhận mình là một trong những giọng ca hàng đầu của cải lương Việt Nam, dù rằng suốt mấy chục năm qua, cùng với NSND Lệ Thủy thì Minh Vương vẫn là giọng ca được yêu thích nhất, luôn được các ông bầu lựa chọn đầu tiên cho các đêm diễn tuồng.

Năm 13 tuổi, Minh Vương mới bắt đầu học ca nhưng nhờ đam mê và năng khiếu sẵn có, Minh Vương đã tiến bộ rất nhanh và được thầy chọn để đi dự thi giải Khôi Nguyên Vọng cổ năm 1964. Minh Vương kể: “Giải Khôi Nguyên vọng cổ ngày đó là giải được đánh giá rất cao vì 4 năm mới tổ chức 1 lần, và thí sinh phải là những người chưa đi diễn nhiều nên giám khảo chấm chủ yếu ở giọng ca chứ không phải do vai diễn thể hiện.

NSƯT Minh Vương.

Trong đêm chung kết cuối cùng, mỗi thí sinh phải bắt thăm chọn một bài vọng cổ ngẫu nhiên và chỉ được tập luyện trong vòng 20 phút trước khi thi. Tôi bắt được bài Mưa nắng miền Đông của soạn giả Viễn Châu. Chưa tập ca bài đó bao giờ nên tôi cứ đếm nhịp, ca theo giọng mà mình vẫn thường ca”. Thật bất ngờ, Minh Vương đã vượt qua hàng trăm thí sinh dự thi để đoạt giải cao nhất. Vì nhiều nguyên nhân, sau đó giải Khôi Nguyên vọng cổ đã không còn được tổ chức nữa và Minh Vương đã trở thành người cuối cùng đạt giải Khôi Nguyên (Sau NS Minh Đức và Văn Bảnh). Nhờ vậy, Minh Vương đã có nhiều thuận lợi để bước chân lên sân khấu cải lương. Khi đó Minh Vương chỉ mới 14 tuổi.    

Hơn 50 năm theo nghề, Minh Vương đã để lại dấu ấn qua nhiều nhân vật của những vở diễn như Nguyễn Trãi trong Rạng ngọc Côn Sơn, Võ Minh Luân trong Đời cô Lựu, Minh trong Tô Ánh Nguyệt, Thắng trong Pha lê và cát bụi... cùng hàng ngàn bài ca cổ nhạc được khán giả yêu thích. Minh Vương là nam nghệ sỹ cải lương được biết đến nhiều nhất khi ông ca cặp với hầu hết những nữ nghệ sỹ cải lương nổi tiếng. Lối ca của Minh Vương đã tạo thành một phong cách độc đáo để nhiều nghệ sỹ trẻ học theo, nhiều nghệ sỹ trẻ đã đặt nghệ danh theo như kiểu Minh Minh Vương, Linh Vương…  

4 lần ra tòa cay đắng

Ngẫm lại đời, NSƯT Minh Vương ngậm ngùi: “Tôi thành công trong sự nghiệp, nhưng trong cuộc đời thì có lẽ có ít nghệ sỹ lại long đong như tôi. Tôi đã 4 lần phải ra tòa trong cay đắng. Mà những chuyện đó đều không phải do tôi gây ra. Nhưng đã có thời nhiều người nghĩ tôi là tội phạm. Buồn thế!”. 4 lần ra tòa của Minh Vương thì 2 lần là do ly dị vợ. Còn 2 lần kia thì một lần ông bị quy tội do trốn lính vào năm 1973 và 1 lần có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến một vụ tham nhũng năm 2002.

Kể lại chuyện này, Minh Vương cho rằng cái vụ ra tòa vì trốn lính là do một số ông bầu thấy đoàn của ông làm ăn thành công nên ganh ghét, tố ông để mong đoàn hát bị dẹp. Còn vụ ra tòa năm 2002 là do ông đã cả tin một người hâm mộ. Câu chuyện vào những năm cuối cùng của thế kỷ 20, khi Minh Vương vừa ly dị vợ và phải tìm mua nhà mới. Một nữ doanh nhân hâm mộ đã cho ông mượn tiền để mua nhà. Minh Vương không ngờ số tiền đó là do nữ doanh nhân chiếm đoạt tài sản Nhà nước.

Bị khởi tố, bà ta đã khai ra số tiền đưa cho Minh Vương. Dù không bị khởi tố nhưng Minh Vương cũng bị trát triệu tập ra tòa. Minh Vương vẫn nhớ lại ngày đó, đã có hàng trăm người tới tòa chỉ để “xem mặt NS Minh Vương nổi tiếng thế mà phải ra hầu tòa”. Nhưng đau đớn hơn là đã có dư luận cho rằng Minh Vương đồng lõa với người phụ nữ trên. “Dù tòa đã phán quyết là tôi không có tội nhưng tôi vẫn rất buồn. Giá như tôi không nổi tiếng!” - Minh Vương bảo ông bị sốc suốt một thời gian về chuyện này.

Sự nổi tiếng của Minh Vương còn khiến ông suýt bị tai họa. Năm 1984, Minh Vương cùng nhiều nghệ sỹ nổi tiếng như Thành Được, Lệ Thủy, Bạch Tuyết, Ngọc Giàu, Diệp Lang, Thanh Tòng, Bảo Quốc… sang châu Âu biểu diễn. 

Tại Đức, cả đoàn đã bị một nhóm người quá khích ào vào bắt cóc. “Khi đoàn chúng tôi vừa xuống xe thì đột nhiên một nhóm người hâm mộ kéo tới, xô đẩy chúng tôi vào một chiếc xe khác. Không biết chuyện gì đang xảy ra, tôi cùng mấy anh khỏe mạnh ngăn họ lại - Minh Vương hồi tưởng - Nhưng họ cũng đẩy được Bạch Tuyết, Ngọc Giàu và Thành Được lên xe khác rồi bỏ chạy. Mãi hôm sau, khi Bạch Tuyết và Ngọc Giàu quay về, tôi mới biết đó là nhóm người Việt quá khích muốn lôi kéo nguyên nhóm nghệ sỹ chúng tôi ở lại Đức. Họ đã giữ được 3 nghệ sỹ, nhưng Bạch Tuyết và Ngọc Giàu cương quyết quay về nên họ phải thả. Chỉ Thành Được ở lại”.

Mất Thành Được khiến đoàn lao đao vì vai chính của vở Đời cô Lựu là nhân vật Võ Minh Thành trước đó do Thành Được đảm nhận. Không thể bỏ vở diễn, đoàn hát phải gấp rút tìm người thay thế ngay trên nước Pháp. Ban đầu Minh Vương được đề nghị đôn từ vai Võ Minh Luân (Con nhân vật Võ Minh Thành) lên thay nhưng Minh Vương không nhận vì cho rằng ông chỉ hợp với vai người con. Sau đó, Thanh Tòng đã nhận vai Võ Minh Thành và vai cũ của Thanh Tòng thì đoàn đã phải nhờ một ông bác sỹ đi theo đoàn đóng thay. Sự thay thế bất đắc dĩ này không ngờ đã thành công ngoài mong muốn khi Thanh Tòng dù chỉ tập vài ngày nhưng đã thể hiện rất xuất sắc vai diễn để rồi cùng với Minh Vương, cả 2 đã thể hiện rất ăn ý câu chuyện cha con, mà sau này mỗi khi vở diễn Đời cô Lựu được dựng lại, người ta lại nhắc tới cặp đôi Thanh Tòng và Minh Vương.

Minh Vương nói nếu muốn đi nước ngoài sống thì ông đã có rất nhiều cơ hội. Thậm chí đã có lần sau chuyện buồn gia đình, ông đã làm xong thủ tục đi định cư tại Úc và đã chuẩn bị xong hành lý. Nhưng vào phút chót ông lại hủy bỏ toàn bộ giấy tờ để ở lại. Ông bảo: “Cải lương đã là cái nghiệp của đời tôi. Mà cái nghiệp thì muốn dứt bỏ đâu dễ, nhất là bao năm đi hát, tôi đã nhận được rất nhiều sự yêu thương của khán giả. Bỏ đi là phụ lòng yêu thương. Đó là điều tôi không dám đối diện”. 

Minh Vương đoạt giải "Khôi Nguyên Vọng cổ" năm 1964.

Khi những bạn diễn như Ngọc Giàu, Bạch Tuyết, Lệ Thủy... đã lên NSND từ lâu thì Minh Vương vẫn “an phận” với danh hiệu NSƯT. Tháng 7/2015, trong danh sách đề cử NSND do TPHCM đề nghị cũng không có tên của ông. Điều này đã khiến nhiều nghệ sỹ bức xúc. Trong đó NSND Kim Cương là người phản ứng mạnh nhất. Kim Cương cho rằng: “Minh Vương là ngôi sao lớn của sân khấu cải lương mà tên tuổi luôn được đồng nghiệp kính trọng, công chúng trong và ngoài nước đều yêu mến. Tại sao những người có trách nhiệm lại không xem xét để trao tặng phần thưởng xứng đáng cho Minh Vương?”.

Còn khi nghe tin mình bị loại, Minh Vương chỉ thở dài: “Tôi có hơi buồn khi tên mình bị gạch khỏi đợt xét tuyển lần này. Mấy chục năm làm nghề, tôi không vì danh hiệu này kia làm ảnh hưởng đến đam mê của đời mình. Tôi thật lòng cảm ơn khán giả yêu mến gần xa và bạn bè đồng nghiệp đã quan tâm. Nhưng mọi người đừng buồn, dù không được NSND, tôi vẫn đi hát, vẫn tìm tòi sáng tạo để phục vụ khán giả".

“Tôi chưa tới tuổi 40”

Năm 2007, Minh Vương bị phát hiện hư thận. Căn bệnh phát triển rất nhanh và ông phải đến với chiếc máy chạy thận. Từ một nghệ sỹ đang có phong độ trên sân khấu đột nhiên nằm bẹp bên giường bệnh khiến Minh Vương suy sụp. Thậm chí ông đã nghĩ đến cái chết. Thế nhưng như một phép mầu, sau một thời gian cơ thể tàn tạ dần vì căn bệnh hiểm nghèo, Minh Vương  được bệnh viện thông báo đã tìm được thận cho ông. Một thanh niên 36 tuổi đã được gia đình hiến xác vì chết não và quả thận của người thanh niên đó đã có đủ chỉ số hợp với thể tạng của Minh Vương. “Tôi còn nhớ đó là ngày 1/7/2012. Tôi đã được ghép thận. Tôi cảm giác mình được sinh ra lần nữa nhờ trái thận của người thanh niên. Tôi đã khỏe lại, đã đi diễn được. Nên có người hỏi tôi bao nhiêu tuổi thì tôi chỉ trả lời tôi mới chưa tới 40. Đó là tuổi của người thanh niên đã cứu sống cuộc đời tôi”.  

Ngày 1/7 vừa qua, Minh Vương làm một cuộc triển lãm ảnh có tên “Minh Vương mừng tuổi … 40” với 100 bức ảnh ghi lại  dấu ấn của hơn 50 năm trong nghề diễn của ông. Minh Vương bảo: “Tôi không biết nhiều về người thanh niên, ân nhân đã cứu sống tôi nên chỉ biết làm triển lãm coi như một sự tri ân. Và qua đó, tôi cũng muốn tri ân tất cả những người đã tình nguyện hiến xác cho y học bởi nhờ những người đó, nhiều người khác mới có cơ hội được sống”. Minh Vương nói thêm rằng ông không chỉ dừng lại ở sự tri ân qua một cuộc triển lãm. Ông dự tính trong thời gian tới sẽ mở lại chương trình Sân khấu Vàng- Chương trình mà ông với NSƯT Lệ Thủy đã đồng hành để làm sáng đèn lại sân khấu cải lương, giúp nhiều nghệ sỹ trẻ có nơi để nuôi dưỡng sự đam mê và qua đó, còn quyên góp để giúp đỡ những nghệ sỹ nghèo, những người bệnh đang túng thiếu. “Tôi đã được hồi sinh nhờ lòng tốt của một người, giờ tôi mong mình sẽ mãi khỏe như tuổi 40 để có thể đem lòng tốt đó giúp đỡ nhiều người khác”, Minh Vương bảo.