Ở những ngôi làng gần Kiev, người Ukraine đã ngăn chặn quân đội Nga như thế nào?

"Có những khẩu súng cối mạnh đến mức đáng sợ ngay cả trong hầm", một cư dân địa phương Valeriy Hudym nói với Reuters ngày 27/3,  hai ngày sau khi binh sĩ Ukraine giành lại quyền kiểm soát Lukyanivka trong trận chiến kéo dài 5 giờ với quân Nga.

"Xe tăng khai hỏa, pháo binh và súng máy. Mọi thứ đều xảy ra ở đó", ông Hudym nói. Hai binh sĩ Ukraine, tham gia vào trận chiến để chiếm lại ngôi làng cũng cho biết cuộc giao tranh diễn ra rất dữ dội.

Hơn một tháng kể từ khi Nga tấn công, lực lượng phòng thủ thủ đô Kiev của Ukraine đã xảy ra các cuộc đụng độ nặng nề ở những nơi như Lukyanivka và thị trấn Brovary gần đó ở phía đông, Irpin và Bucha ở phía tây bắc và Makariv ở phía tây.

Những thị trấn và làng mạc như vậy có thể chỉ là những chi tiết nhỏ, nhưng đó là nơi mà bước tiến của Nga đã bị dừng lại, đôi khi bởi các đơn vị nhỏ, cơ động của Ukraine sử dụng vũ khí chống tăng được vận chuyển từ nước ngoài.

Moscow đã hứa tại cuộc đàm phán hòa bình ở Istanbul ngày 29/3 rằng sẽ thu hẹp đáng kể các hoạt động xung quanh Kiev để giúp cuộc đối thoại đạt được bước tiến hơn.

Ở Lukyanivka, cách trung tâm Kiev hai giờ lái xe, người dân nhớ lại cảnh báo quân đội Nga đã chiếm giữ khu định cư của họ nên rời đi trong khi họ có thể. Hudym nói: "Tôi có một người hàng xóm tên là Svitlana. Cô ấy nói với họ một cách công khai:" Các bạn, về nhà đi. Các bạn sẽ bị giết ở đây". Tuy nhiên, hãng tin Reuters đã không thể xác nhận chi tiết này một cách độc lập.

Sự đảo ngược ở Lukyanivka đã lặp lại ở các khu vực xung quanh nửa phía bắc thủ đô, khi quân đội Ukraine giành lại phần lãnh thổ bị mất trong tháng đầu tiên giao tranh trong những trận chiến nhỏ mà không ghi được chiến thắng quyết định.

Bộ Quốc phòng Nga đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận về tình hình quân sự xung quanh Kiev. Tuy nhiên các chuyên gia quân sự phân tích rằng, các chiến thắng nhỏ đã giáng một đòn tâm lý vào phía Nga, đồng thời cho thấy các đơn vị nhanh nhẹn có kiến thức về khu vực có thể bảo vệ phòng tuyến và thậm chí đẩy lùi bước tiến công của đối phương.

Ngoài ra, các đơn vị nhỏ này cũng góp phần phục vụ các mục tiêu chiến lược - giữ cho pháo binh Nga ở xa trung tâm thành phố hơn và ngăn quân đội Nga bao vây hoàn toàn Kiev, các chuyên gia cho biết.

Các thành phố bao gồm Kharkiv và Mariupol đã phải hứng chịu những đợt pháo kích nặng nề khi các tiến bộ trên bộ của Nga bị đình trệ - một phần trong những gì Lầu Năm Góc và các quan chức quân sự phương Tây khác mô tả là dấu hiệu cho thấy sự thất vọng của Nga.

Kiev cũng đã bị trúng đạn và tên lửa, và ít nhất 264 dân thường đã thiệt mạng theo thống kê của chính quyền thành phố. Nhưng các nhân chứng lại cho rằng quy mô tàn phá, đặc biệt là đối với trung tâm thành phố lại nhỏ hơn nhiều. Phía Nga luôn nhấn mạnh rằng các hành động của họ ở Ukraine là một "hoạt động đặc biệt" với mục đích phi quân sự hóa nước láng giềng và không nhắm mục tiêu vào dân thường.

Tại Lukyanivka, hãng tin Reuters đã chứng kiến cảnh các binh sĩ Ukraine điều khiển hai xe tăng hạng nặng của Nga có thể sử dụng được trong trận giao tranh.

"Chúng tôi đã đánh bật quân Nga. Những người Nga hiện đang bị di chuyển cách xa vài km", Marat Saifulin, thuộc "tiểu đoàn Brotherhood" của Ukraine tham gia tái chiếm ngôi làng trong một cuộc tấn công kéo dài từ trưa đến tối, cho biết.

Trong khi đó, Giám đốc CIA William Burns vào đầu tháng 3 cho biết, ý định của Tổng thống Nga Vladimir Putin là chiếm Kiev trong vòng hai ngày kể từ khi bắt đầu chiến sự vào ngày 24/2. Đến thời điểm hiện tại, Tổng thống Putin và các quan chức Nga nhất quán nói rằng hoạt động quân sự của Nga ở Ukraine đã diễn ra theo đúng kế hoạch. Nga chưa đưa ra con số về việc triển khai lực lượng quân ở Ukraine.

Lính dù Nga đã tấn công sân bay Hostomel, một đầu cầu tiềm năng ở phía tây bắc Kiev, trong ngày đầu tiên của cuộc chiến. Nhưng giao tranh ác liệt ở đó đã làm chậm bước tiến của quân Nga tới thủ đô, theo Wall Street Journal.

Hình ảnh vệ tinh cũng chụp được một hàng dài khí tài quân sự khổng lồ trải dài 64 km và đến từ một hướng tương tự. Tuy nhiên đến ngày 10/3, hàng dài này đã được phân tán sang các thị trấn xung quanh.

Thời điểm đó, một quan chức cấp cao của Mỹ cáo buộc rằng, bước tiến công của quân Nga bị đình trệ là do thiếu hụt hậu cần, nhiên liệu và lương thực cũng như tinh thần của binh sĩ.

Ở phía bắc Bucha, gần Irpin, thị trưởng của thị trấn đã quay cảnh những chiếc xe tăng và xe bọc thép bị cháy rụi vẫn còn cháy âm ỉ sau khi bị tấn công ác liệt.

Tại Irpin, các lực lượng Ukraine đã phá hủy một cây cầu lớn nối các thị trấn phía tây bắc với Kiev như một cách để ngăn chặn bước tiến của quân Nga. Ngày 28/3, thị trưởng Irpin cho biết Ukraine đã hoàn toàn kiểm soát. Reuters không thể xác minh ngay tuyên bố của thị trưởng Irpin.

Tại thành phố Kiev, nơi chỉ còn lại một nửa dân số thời bình với 3,4 triệu người, đã có những dấu hiệu của cuộc sống bình thường trở lại trên đường phố, với một số cửa hàng, nhà hàng và rạp chiếu phim mở cửa và người dân tận hưởng ánh nắng mùa xuân trong các công viên.

Trên nhiều con đường dẫn ra khỏi Kiev, những ngôi nhà đổ nát và mảnh vỡ cho thấy cái giá phải trả của những người quyết định ở lại. Khí đốt và điện thường bị cắt và không có gì chắc chắn về thời gian và vị trí tên lửa tiếp theo có thể rơi.

Tại làng Krasylivka, bà Hanna Yevdokimova, 92 tuổi cho biết cuộc chiến 2022 là cuộc xung đột thứ ba mà bà trải qua sau Chiến tranh mùa đông Liên Xô-Phần Lan năm 1939-1940 và Thế chiến thứ hai, khi bà nhìn thấy quân đội Đức hành quân qua làng.

Một số cư dân của Lukyanivka cho biết họ đã trải qua gần một tháng từ khi quân Nga tiến vào, điện thoại di động của họ bị tịch thu và chỉ được phép di chuyển dưới sự hộ tống có vũ trang. Bây giờ họ có thể đến và đi tùy thích giữa những ngôi nhà bị hư hỏng nặng.

Gần Makariv ở phía tây Kiev, nơi vẫn còn đang tranh chấp, có thể nghe thấy các đợt pháo kích lớn vào tuần trước. Mặc dù vậy, thị trưởng của thị trấn Vadym Tokar đã đi khắp các ngôi làng xung quanh trong trang phục quân đội và phát lương hưu cho người già.

Nông dân Vasyl Chaylo ở Peremoha, mô tả những gì ông nói là những lính nghĩa vụ Nga thiếu khẩu phần ăn và bị kỷ luật bởi các chiến binh chuyên nghiệp khắc nghiệt hơn.

Bộ Quốc phòng Nga thừa nhận một số lính nghĩa vụ đã tham gia vào cuộc xung đột, sau những phủ nhận trước đó của Điện Kremlin và các nhà chức trách quân sự. Bộ đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận về khẩu phần ăn.

Halyna Shybka, một cựu y tá của một bệnh viện quân sự ở Kiev trong 25 năm, vẫn ở với chồng Mykola trong ngôi nhà ở Kalynivka, gần tiền tuyến của Brovary, nơi họ đã sống từ năm 1974.

"Họ đã cố gắng thuyết phục chúng tôi bằng mọi cách để rời đi cùng với họ, nhưng tôi muốn ở lại", bà nói và rót tách trà trong căn bếp nhỏ của mình. "Đây là đất của chúng tôi, chúng tôi sẽ không rời đi".