Obama lần đầu nói về phán quyết Biển Đông

Obama kêu gọi tôn trọng phán quyết vụ kiện Biển Đông, trong đó có nội dung bác bỏ yêu sách phi lý đường 9 đoạn của Trung Quốc.

Obama nói: “Philippines đã nỗ lực một cách hợp pháp và hòa bình để giải quyết tranh chấp trên biển với Trung Quốc bằng việc sử dụng tòa án quốc tế theo Công ước LHQ về Luật biển”, Obama trả lời trong email gửi riêng tờ Strait Times.

Tổng thống Mỹ khẳng định tòa án quốc tế đã đưa ra một quyết định rõ ràng, hợp pháp về tranh chấp ở Biển Đông liên quan tới Trung Quốc và Philippines. Ông Obama kêu gọi “phán quyết của tòa án phải được tôn trọng”.

Phán quyết của tòa án The Hague đã bác bỏ cái gọi là “quyền lịch sử” về đường lưỡi bò mà Trung Quốc ngang ngược tuyên bố. Trước khi phán quyết đưa ra ngày 13.7, Trung Quốc liên tục lớn tiếng phản đối phiên tòa và không công nhận kết quả.

Đại sứ Trung Quốc ở Mỹ Thôi Thiên Khải nói rằng Philippines “sử dụng công cụ pháp lý để giải quyết vấn đề chính trị”. Bắc Kinh cho rằng Manila khởi kiện Trung Quốc “không vì mục đích tốt”. Trung Quốc cũng cáo buộc Mỹ làm tình hình căng thẳng hơn khi chính sách nghiêng trục về châu Á.

Ông Obama khẳng định Mỹ làm mọi việc đều tuân thủ luật quốc tế và nhấn mạnh nước này không gây hấn với bất kì nước nào ở châu Á. Obama nói: “Hãy nhớ rằng sự hiện diện của Mỹ ở khu vực là không mới mẻ. Hơn 60 năm qua, Mỹ và đồng minh đã có mặt ở châu Á – Thái Bình Dương. Mỹ hợp tác quốc phòng với Singapore trong 20 năm qua. Quan trọng hơn, liên minh và hợp tác của Mỹ không nhằm vào bất kì quốc gia nào”.

Tổng thống Mỹ khẳng định nước này chú trọng bảo vệ an ninh chung và ủng hộ một trật tự dựa trên luật pháp quốc tế nhằm đảm bảo hòa bình, ổn định trong khu vực và thế giới. Vấn đề Biển Đông từ lâu đã là một điểm bất đồng trong quan hệ Mỹ-Trung Quốc. Mỹ cáo buộc Trung Quốc có hành động xây dựng trái phép các đảo nhân tạo ở Biển Đông và làm leo thang căng thẳng trong khu vực.

Trung Quốc tập trận trái phép ở quần đảo Hoàng Sa, Việt Nam hôm 5.5.

Khi được hỏi Mỹ sẽ xử trí thế nào với Trung Quốc sau phán quyết của tòa quốc tế, ông Obama nói Mỹ vẫn tiếp tục kêu gọi một giải pháp hòa bình. “Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc và những nước tranh chấp ở Biển Đông hợp tác để giải quyết xung đột. Điều này là cần thiết cho thượng mại tự do và kinh tế toàn cầu”.

Ông Obama nói: “Mỹ tin rằng mọi quốc gia phải tuân thủ luật quốc tế, kể cả ở Biển Đông. Đây không phải nơi chúng ta có thể tự lựa chọn phần diện tích của riêng mình. Luật lệ được thực thi sẽ đảm bảo lợi ích chung của mọi quốc gia – Mỹ, Trung Quốc và thế giới – trên Biển Đông. Luật pháp và quy định là nền tảng cho ổn định khu vực và giúp các quốc gia, trong đó có Trung Quốc, phát triển và thịnh vượng.