Rù Rì- đặc sản tiểu huỳnh đế "quéo lưỡi" ngày một hiếm dần

Sau hơn 1 giờ đi dọc bãi cát sát mép nước đào bắt, số lượng rù rì trong xô nhựa của anh Nguyễn Hải (48 tuổi), ở thôn Thạch By, xã Phổ Thạnh được ước chưa đến 300 gram, chỉ bằng 1/4-1/3 so với cùng thời gian đi bắt của vài năm trước.

Rù rì (còn gọi là tiểu huỳnh đế), một đặc sản của vùng biển Sa Huỳnh đang ngày càng hiếm dần.

Kích cỡ con lớn nhất chỉ nhỉnh hơn ngón chân cái người lớn 1 chút, nhưng hình dạng khá giống cua huỳnh đế nên rù rì còn được người dân Sa Huỳnh ví von là tiểu huỳnh đế.

Rù rì sinh sống ở khu vực bãi cát sát mép nước. Cứ mỗi lần sóng tràn vào bờ kéo rù rì đi theo, nhưng đến khi sóng rút rù rì không ra lại mà dùng càng đào bới để giấu mình xuống cát ướt.

Sau khi theo sóng vào bờ, nước rút rù rì không theo nước ra lại mà dùng càng bới cát ướt để trốn

Cách chế biến phổ biến và ngon nhất là sau khi bắt được đem về rửa sạch, cắt đuôi, sau đó ướp muối, đường rồi chiên dầu. Mùi thơm của thịt, sự giòn rụm nhờ vỏ tạo cho những người thưởng thức rù rì cảm giác rất riêng biệt. Vì vậy mỗi lần có khách phương xa đến thăm, người dân Sa Huỳnh lại cầm cuốc, xô nhựa đựng đi bắt loại đặc sản này về và chế biến thiết đãi.

Cùng với bãi cát, nơi rù rì sinh sống bị sóng thu hẹp, sự ô nhiễm của môi trường biển ngày càng làm cho số lượng rù rì ít đi.

"Chỉ cần 1-2 giờ đi đào số lượng rù rì bắt được tính bằng ký, nhưng đó là chuyện của mấy năm trước, chứ như năm nay đi rã cả chân hàng tiếng đồng hồ chỉ đào được vài trăm gram mà thôi. Nguyên nhân chính dẫn đến số lượng rù rì giảm là do bãi biển bị thu hẹp, môi trường ô nhiễm do rác thải. Còn người tham gia đi bắt tuy đông hơn nhưng chủ yếu sử dụng làm thức ăn cho gia đình và biếu người thân là chính, chứ chẳng mấy người mang đi bán, dù giá rù rì hiện lên đến 250.000 đồng/kg, tăng hơn 50.000 đồng/kg so với trước", bác Võ Tân (64 tuổi), ở thôn Thạch By cho biết.

Người dân đi bắt rùi rì chủ yếu là để chế biến làm thức ăn cho gia đình.

Để bắt được nhiều rù rì đòi hỏi "thợ săn" mắt  phải tinh nhanh, nhận biết dấu hiệu rù rì để lại, lẹ tay đào bắt tránh sóng kế tràn vào...Có lẽ vì vậy nên, không mấy người dân nơi đây xem việc đi bắt con vật này để kiếm thêm thu nhập cho gia đình.