Sáp nhập tỉnh, vấn đề phòng thủ dân sự sẽ triển khai như thế nào?

Liên quan đến chủ trương sáp nhập tỉnh dư luận hết sức quan tâm, bên cạnh các yếu tố liên quan đến cần phải tính toán như địa lý, văn hóa, cơ sở hạ tầng, tiềm lực để phát triển kinh tế -xã hội, yếu tố rất quan trọng nữa phải tính đến khi sáp nhập tỉnh là vấn đề quốc phòng, an ninh, xây dựng khu vực phòng thủ, ông nghĩ sao?

- Vấn đề đó tôi nghĩ cũng không tác động nhiều khi thực hiện chủ trương sáp nhập tỉnh. Bởi vì việc xây dựng thế trận quốc phòng, an ninh của chúng ta bấy lâu nay nó không hoàn toàn phụ thuộc vào địa giới hành chính. Ví dụ như là khu vực phòng thủ cấp quân khu chẳng hạn, như Quân khu 2, Bộ Quốc phòng đảm nhiệm tất cả là 9 tỉnh khu vực Tây Bắc và không phụ thuộc đến đơn vị hành chính.

Về thế trận phòng thủ lực lượng chức năng tác nghiệp dựa trên bản đồ, có cái sự liên thông, liên hoàn trong toàn bộ quân khu, cũng như với các quân khu để kết nối tạo thành phương án tác chiến phòng thủ chung của quốc gia. Chính vì thế nên việc sắp xếp đơn vị hành chính, sáp nhập tỉnh tuy cũng có tác động tới việc xây dựng thế trận phòng thủ nhưng không nhiều, hay nói cách khác là có vấn đề gì cả. Đất nước ta có 7 quân khu, từ xưa tới nay đã mang tính liên hoàn, liên thông rồi.

Vậy liên quan tới vấn đề an ninh trật tự an toàn xã hội, theo ông có vấn đề gì không?

- Theo tôi vấn đề thế trận an ninh cũng không chịu sự tác động nhiều. Chúng ta xây dựng thế trận an ninh nhân dân hiện nay gắn với việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy của lực lượng Công an nhân dân, trong đó bỏ công an cấp huyện, tăng cường lực lượng xuống cơ sở.

Thực ra vấn đề chỉ là ở cái phương án tổ chức thực hiện nhiệm vụ, thứ nhất là xây dựng lực lượng; thứ hai là đảm bảo công tác Đảng trong quá trình tổ chức thực hiện nhiệm vụ gắn với địa phương; thứ ba là để bảo đảm bảo đây là công cụ, vũ khí sắc bén để giúp chính quyền địa phương thực hiện chức năng quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, bảo đảm an ninh chính trị, an toàn xã hội trên địa bàn. Còn thế trận an ninh quốc gia, đây là vấn đề lớn, nó là mang tính liên thông và xuyên suốt nên không bị chia cắt bởi vấn đề địa giới hành chính các tỉnh.

Ông Lê Việt Trường, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội. Ảnh Media Quốc hội 

Ngoài vấn đề phòng thủ quốc gia, thế trận an ninh quốc gia như vừa đề cập, còn vấn đề phòng thủ dân sự việc sáp nhập tỉnh, theo ông sẽ có tác động thế nào?

- Tôi cho rằng khi triển khai chủ trương sáp nhập tỉnh, vấn đề phòng thủ dân sự tại các địa phương sau khi hợp nhất sẽ có thuận lợi hơn. Trước đây chúng ta chia quá nhỏ, sau khi sáp nhập tỉnh, trường hợp đứng trước vấn đề cần ra những quyết định rất hệ trọng nhằm ứng phó với những thảm họa, thảm họa lớn mà nó vượt quá những quy định xử lý thông thường của pháp luật về phòng, chống thiên tai, phòng, chống dịch bệnh hay là bảo đảm an ninh trật tự, sẽ có những điều kiện thuận lợi hơn để thực hiện.

Trong điều kiện bình thường chúng ta làm theo quy định của pháp luật trên tất cả các lĩnh vực. Nhưng khi có tình huống khẩn phải xử lý mà vượt quá quy định của pháp luật thông thường trong điều kiện chúng ta chia địa giới hành chính nhỏ, sẽ có những vấn đề nảy sinh. Ví dụ có những khu vực gọi là tiếp giáp giữa tỉnh A, tỉnh B, một tình huống nào đó xảy ra mà lại vắt chéo qua các bên thì ai ra lệnh để xử lý kịp thời đây, nó sẽ lằng nhằng. Còn khi sáp nhập tỉnh sẽ giảm những câu chuyện liên quan từ vấn đề tiếp giáp, chồng lấn, khi đó chính quyền xử lý sẽ thuận lợi bởi trên cả một địa bàn rộng, mệnh lệnh từ người lãnh đạo địa phương đưa ra sẽ giảm bớt những xung đột.

Vấn đề nữa là khi sáp nhập tỉnh sẽ rộng, dân sẽ đông, vùng này trong tỉnh có điều kiện này, vùng bên cạnh có thuận lợi khác sẽ bổ trợ cho nhau, cơ sở vật chất, nguồn nhân lực, vật lực được tập trung, khi phải ứng phó với vấn đề cấp bách thì cũng thuận lợi để triển khai. Bởi vì sao? Vì nguyên tắc của phòng thủ dân sự là 4 tại chỗ, gồm "chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện và vật tư tại chỗ, hậu cần tại chỗ", khi tỉnh đã sáp nhập thì sẽ lớn hơn trước, nguồn lực trong tay chính quyền cũng lớn nên hoàn toàn có thể xử lý các tình huống khẩn cấp xảy ra một cách kịp thời.

Có thể nói, liên quan đến vấn đề phòng thù dân sự, việc sáp nhập tỉnh sẽ giúp cho việc triển khai có nhiều thuận lợi hơn. Tất nhiên, vai trò của Chính phủ và các cơ quan tham mưu, giúp cho Chính phủ trong việc hướng dẫn chính quyền các địa phương thực hiện cũng rất quan trọng.