Sau khi xóa hơn 1 nghìn tỷ đô la, Trung Quốc nới lỏng giám sát với công nghệ trong nước

Có thể thấy, cuộc đàn áp theo quy định của Bắc Kinh đối với lĩnh vực công nghệ Trung Quốc bắt đầu vào cuối năm 2020, xóa sạch tổng cộng hơn 1 nghìn tỷ đô la khỏi các công ty lớn nhất của đất nước. Nhưng hiện có những dấu hiệu cho thấy chính quyền trung ương đang làm dịu lập trường của mình đối với những gã khổng lồ internet như Alibaba, trong một động thái có thể chứng minh tích cực cho cổ phiếu công nghệ Trung Quốc.

George Efstathopoulos, giám đốc danh mục đầu tư tại Fidelity International, nói với chương trình nghị sự “Street Signs Asia” của Đài CNBC hôm 30/3 rằng: “Những cơn gió ngược về quy định mà chúng ta đã gặp phải trong hai năm qua… giờ đang trở thành cơn gió cơn gió thuận chiều”.

Gần đây, Alibaba đã công bố một cuộc tái tổ chức lớn, tìm cách chia công ty của mình thành sáu đơn vị kinh doanh, trong một sáng kiến “được thiết kế để giải phóng giá trị cho cổ đông và thúc đẩy khả năng cạnh tranh trên thị trường”.

Trong hai năm qua, chính phủ Trung Quốc thường lên án việc “mở rộng vốn một cách vô trật tự” của các công ty công nghệ đã phát triển thành các tập đoàn lớn. Một phần trong thông báo của Alibaba lưu ý rằng, các doanh nghiệp chia tách này có thể huy động vốn từ bên ngoài và thậm chí niêm yết cổ phiếu, dường như đang đi ngược lại với những lo ngại trước đây của Bắc Kinh.

Efstathopoulos nói rằng động thái này có thể cho thấy sự bật đèn xanh từ cấp trên của chính phủ Trung Quốc.

Efstathopoulos nói: “Bạn có sự ban phước của lãnh đạo cấp cao để mở khóa giá trị, và đối với tôi, đó là một dấu hiệu tuyệt vời cho thấy về cơ bản chúng ta hiện đang chuyển từ quy định không phải là vấn đề như trước đây”.

Jack Ma trở lại

Việc tái cơ cấu của Alibaba không phải là dấu hiệu duy nhất cho thấy Bắc Kinh có thể nới lỏng việc giám sát lĩnh vực công nghệ. Jack Ma, người sáng lập Alibaba, lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng ở Trung Quốc sau nhiều tháng ở ẩn tại nước ngoài.

Một số người cho rằng Ma đã châm ngòi cho cuộc đàn áp công nghệ bắt đầu vào tháng 10 năm 2020, khi tỷ phú đưa ra những bình luận có vẻ chỉ trích cơ quan quản lý tài chính của Trung Quốc. Vài ngày sau, Ant Group, chi nhánh công nghệ tài chính của Alibaba do Ma kiểm soát, đã buộc phải hủy niêm yết kép tại Hồng Kông và Thượng Hải, sau khi các nhà quản lý cho biết họ không đáp ứng các yêu cầu để niêm yết cổ phiếu.

Sau đó, chính phủ Trung Quốc đã mạnh tay các khoản tiền phạt chống độc quyền khổng lồ cho Alibaba và gã khổng lồ giao đồ ăn Meituan, giới thiệu một loạt quy định trong các lĩnh vực từ bảo vệ dữ liệu đến cách thức mà các công ty có thể sử dụng thuật toán.

Sự xuất hiện trở lại của Ma ở Hàng Châu, nơi đặt trụ sở chính của Alibaba, được coi là một dấu hiệu khác cho thấy quan điểm tích cực hơn của Bắc Kinh đối với lĩnh vực công nghệ và giới doanh nhân nước này.

“Jack không xuất hiện ở Hàng Châu vì ông ấy đã quá mệt mỏi với việc rong ruổi khắp nơi. Tôi nghĩ rằng nó đã được dàn dựng tốt và phù hợp với chiến dịch của chính phủ để chứng minh rằng, bạn biết đấy, họ đang giảm bớt áp lực lên khu vực tư nhân và đang chào đón phần còn lại của thế giới”, Stephen Roach, một thành viên cao cấp tại Đại học Yale, nói với Đài CNBC qua chương trình nghị sự “Squawk Box Asia” vào hôm 30/3.

Trọng tâm tăng trưởng kinh tế

Đã có thêm những dấu hiệu nới lỏng quy định trong vài tuần qua. Lĩnh vực trò chơi bị ảnh hưởng nặng nề vào năm 2021 khi các nhà chức trách ngày càng lo ngại về tình trạng nghiện ngập trong giới trẻ ở Trung Quốc. Các cơ quan quản lý Trung Quốc đã đóng băng việc phê duyệt các bản phát hành trò chơi mới trong vài tháng. Tháng 4/2022 vừa qua, cơ quan chức năng bắt đầu bật đèn xanh cho những trò chơi mới, chủ yếu của các hãng trong nước. Trong tháng này, cơ quan quản lý cấp phép trò chơi điện tử đã đóng dấu chấp thuận cho một loạt tựa game nước ngoài được phát hành tại Trung Quốc.

Trong khi đó, gã khổng lồ gọi xe Trung Quốc Didi - một trong những công ty bị cuốn vào cuộc đại tu quy định - đã công bố kế hoạch mở rộng hoạt động kinh doanh của mình. Didi đã niêm yết cổ phiếu tại Hoa Kỳ vào tháng 6 năm 2021, nhưng đã bị các cơ quan quản lý Trung Quốc xem xét về an ninh mạng trong vòng vài ngày sau khi niêm yết. Cuối cùng nó đã bị hủy niêm yết khỏi Sở giao dịch chứng khoán New York và có kế hoạch trôi nổi ở Hồng Kông.

Trong vài ngày qua, các giám đốc điều hành công nghệ nước ngoài bao gồm cả CEO Apple Tim Cook và Giám đốc điều hành Qualcomm Cristiano Amon đã đến thăm Trung Quốc và gặp gỡ các quan chức chính phủ.

Động thái này cho thấy, ngoài việc hâm nóng lĩnh vực công nghệ trong nước, Trung Quốc cũng đang thu hút các doanh nghiệp nước ngoài. Nền kinh tế của họ đã bị vùi dập trong hai năm qua, một phần là do các chính sách nghiêm ngặt về Covid và thắt chặt quy định của đất nước. Chính phủ hiện đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế khoảng 5% trong năm nay.

"Để đạt được điều đó, họ sẽ cần sự giúp đỡ của các doanh nghiệp tư nhân - bao gồm cả lĩnh vực công nghệ. Trung Quốc đang phải đối mặt với cả tăng trưởng kinh tế yếu và cạnh tranh công nghệ ngày càng tăng từ Mỹ. Đó là một vị trí khá khó khăn. Vì vậy, họ cần nền kinh tế hoạt động hết công suất”, Linghao Bao, nhà phân tích công nghệ tại Trivium China, nói với CNBC qua email.