Sau Thông tư 19, mặt bằng lãi suất chưa thể giảm

Nguồn vốn có thể tăng

Theo Thông tư 19, tỷ lệ cho vay trên huy động đối với các ngân hàng là 80% và các tổ chức tín dụng phi ngân hàng là 85% vẫn được giữ nguyên. 

Nhiều doanh nghiệp đang mong chờ lãi suất hạ để vay vốn đầu tư sản xuất

Ngoài ra, những chỉ tiêu khác mà các ngân hàng thương mại (NHTM) mong muốn sửa đổi đều được giữ nguyên, như hệ số rủi ro của các khoản cho vay chứng khoán và bất động sản vẫn ở mức 250%, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) vẫn phải nâng lên 9% từ mức 8% hiện nay, thời hạn thực hiện quy định mới vẫn sẽ là ngày 1-10.

Nhận định về vấn đề này, nhiều chuyên gia cho rằng việc sửa đổi Thông tư 13 chỉ mang tính chất kỹ thuật ví như "rượu cũ, bình mới". Theo nguyên Thống đốc NHNN Cao Sỹ Kiêm, việc sửa đổi Thông tư 13 là định hướng đúng, mặc dù những định hướng đảm bảo an toàn của thông tư này là rất tốt nhưng đưa ra ở thời điểm hiện tại sẽ không phù hợp.

Hiện các ngân hàng đang khó khăn về cung ứng và huy động vốn. Một số quy định của thông tư làm cho khả năng đáp ứng, cung ứng vốn của các ngân hàng kẹt lại. Theo ông Kiêm, việc NHNN đã chỉnh một số điểm chủ yếu về mặt kỹ thuật, còn những định hướng đảm bảo an toàn cần phải phấn đấu thực hiện.

Chung nhận định trên, chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành cho rằng, việc chỉnh sửa một số điểm tại Thông tư 13 là phù hợp với điều kiện hiện nay, giúp các ngân hàng nhỏ bớt khó khăn chứ không khiến tín dụng tăng lên đáng kể bởi việc kiểm soát rủi ro như định hướng của Thông tư 13 là cần thiết phải giữ nguyên.

Tuy nhiên, một số điểm sửa đổi rất kỹ thuật, thậm chí chỉ là câu chữ cũng đem lại khác biệt khiến các NHTM hài lòng. Theo một lãnh đạo NHTM trên địa bàn Hà Nội, với tỉ lệ cấp tín dụng từ nguồn vốn huy động, theo quy định mới, các NHTM có thể sử dụng vốn tự có của mình để phục vụ cho mục đích mua sắm, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất 50%, 50% còn lại có thể cho vay tín dụng bình thường.

Ngoài ra, các tổ chức tín dụng cũng được sử dụng nguồn vốn tiền gửi Kho bạc Nhà nước với số vốn hiện nay khoảng 57.000 tỷ đồng. Đồng thời, bổ sung mới quy định cho tính thêm 25% tiền gửi không kỳ hạn của tổ chức kinh tế (trừ tổ chức tín dụng); tính cả tiền vay của tổ chức tín dụng khác có kỳ hạn 3 tháng trở lên, tức là mở nhất định với thị trường liên ngân hàng sẽ là những điểm mới làm tăng tổng nguồn vốn huy động.

Chờ lãi suất giảm

Việc Thông tư 19 sửa đổi Thông tư 13 sắp có hiệu lực đã gây bất ngờ cho nhiều phía nhưng theo nhiều chuyên gia, những điểm mới sẽ không tác động nhiều tới lộ trình hạ mặt bằng lãi suất theo yêu cầu là lãi suất huy động giảm xuống 10% và cho vay 12% năm.

Trao đổi với NTNN, TS Cao Sỹ Kiêm cho rằng, việc sửa đổi Thông tư 13 sẽ tạo điều kiện tốt hơn cho các ngân hàng sử dụng và huy động vốn. Theo ông Kiêm, hiện doanh nghiệp phải vay vốn với lãi suất trung bình là 18% năm. Lãi suất vay vốn khoảng 14 - 15%/năm, cộng thêm các khoản phí lên tới 18%, nếu doanh nghiệp đạt được tỷ suất sinh lời 20%, lại còn phải trang trải cho nhiều loại chi phí khác có thể sẽ lỗ vốn.

Nếu như doanh nghiệp nước ngoài chỉ vay thêm vốn ngân hàng còn chủ yếu là vốn tự có thì doanh nghiệp VN chủ yếu là phải vay ngân hàng. Từ đó, dẫn tới nhiều doanh nghiệp không thể tiếp cận được vốn, thậm chí có doanh nghiệp được vay vốn lại không dám vay do sợ kinh doanh lỗ. Chính vì thế, nhiều doanh nghiệp đang mòn mỏi chờ đợi lãi suất hạ trước khi quyết định vay vốn.

Trong buổi họp tuần trước, Hiệp hội Ngân hàng VN cho biết, nhiều NHTM đã cam kết chuẩn bị giảm lãi suất huy động từ mức cao nhất hiện nay 11,2%/năm xuống 11%/năm và dự kiến thực hiện từ giữa tháng 10 tới. Ngày 29-9, trao đổi với báo chí, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu cho biết: "NHNN theo dõi sát diễn biến để điều hành linh hoạt chính sách tiền tệ theo mục tiêu đề ra. Hy vọng đến cuối năm mặt bằng lãi suất sẽ giảm xuống mức như thời kỳ ổn định của những năm trước.

Thanh Xuân