Sống trong tầm mìn nổ: Đất chết, người què...

Việc khai thác đá tại những ngọn núi quanh đây khiến cuộc sống của người dân bị đảo lộn hoàn toàn.

"Mưa bụi" ở núi Tượt

Thôn Pháp Cổ mấy năm nay "nổi tiếng" là một điểm nóng về tai nạn lao động, ô nhiễm môi trường. Mới sáng tinh mơ, tiếng máy khoan đá đã vang lên ầm ào, máy xay đá hoạt động hết công suất và "mưa bụi" lan toả khắp nơi.

Người dân thôn Pháp Cổ làm đơn kiến nghị về nỗi khổ mà họ đang phải chịu đựng

Ra đường, một chiếc xe tải nặng nề chạy qua, chiếc áo của tôi ngay lập tức dính đầy bụi đá và từ màu đen chuyển thành màu trắng đục, phủi cỡ nào cũng không sạch nổi. Không trung thì cứ mờ mờ, ảo ảo khiến lồng ngực như nghẹn lại vì khó thở. Mà đấy mới chỉ là "chuyện thường ngày ở… thôn" thôi, khủng khiếp nhất phải là công đoạn nổ mìn phá đá ở chân núi Tượt.

Ở phía sau thôn, dãy núi Tượt sừng sững, dựng đứng, nham nhở. Núi chỉ cách khu dân cư có mấy trăm mét. Thậm chí, gia đình gần nhất đang sinh sống là nhà ông Nguyễn Văn Thạch chỉ cách nơi khai thác hơn 50m. 11 giờ trưa, khi đang ngồi trò chuyện với vợ chồng ông Thạch, tôi giật bắn mình khi nghe tiếng nổ long trời lở đất. Chỉ 1 giây sau là tiếng đá rơi rào rào và không gian xung quanh đặc quánh bụi.

Thấy tôi lặng người trước cảnh tượng đầy ô nhiễm trên, ông Thạch cho biết: "Ô nhiễm môi trường là chuyện… bình thường thôi. Nguy hiểm hơn là mạng sống của chúng tôi bị đe dọa bất cứ lúc nào".

Sợ tôi không tin, ông Thạch liền kéo tôi vào nhà và chỉ ra đến gần 30 lỗ thủng khắp nơi, từ mái đến tường vì bị mảnh đá bắn trúng. Lỗ nhỏ thì bằng cái chén, lỗ to thì rộng đến hơn 2 bàn tay chụm lại, sâu hoắm.

Ông Thạch nói thêm: "Hàng ngày, Công ty Quyết Tiến nổ mìn khai thác gây ô nhiễm nặng. Có lần, tôi vừa đổ cám cho lợn ăn xong, chưa vào đến nhà thì họ nổ mìn khiến tảng đá to rơi trúng chuồng lợn làm chết 1 con, lúc ấy tôi còn nấn ná lại thì chắc không còn ở đây nói chuyện với anh".

Cũng có người dân ở đây đi làm đá thuê, nhưng kèm theo đó là bao hiểm họa tiềm tàng. Đến nhà anh Luyện, chúng tôi gặp chị Trần Thị Thả, người bị liệt 1 cánh tay vì tai nạn khi làm đá thuê. Nhớ về vụ tai nạn 8 năm trước, chị Thả vẫn chưa hết kinh hoàng.

Chị kể: "Hôm ấy, vào giữa trưa, tôi đang cào đá ở chân núi Tượt thì công ty khai thác đá đánh mìn, cả một tảng đá văng vào người khiến cánh tay phải tôi giập nát. Mất bao nhiêu tiền của, thời gian chạy chữa, cánh tay vẫn bị liệt hoàn toàn. Giờ nghe tiếng nổ mìn, thấy xe chở đá đi qua là tôi gai hết cả người”.

Có ruộng cũng như không

Trong các công ty khai thác đá ở địa phương, Công ty Quyết Tiến gây ra nhiều bức xúc nhất cho bà con nông dân. Công ty này chưa có giấy phép, nhưng ngang nhiên khai thác đá tại khu vực núi Tượt và khu vực kho xăng dầu K31 do quân đội quản lý.

Hàng ngày, việc khai thác đá của Công ty Quyết Tiến gây ô nhiễm toàn bộ khu ruộng Bãi Cóc nên người dân không trồng lúa được. Khi công ty này nổ mìn khai thác thì bụi đá gây ô nhiễm khiến trẻ con đứa nào đứa nấy đều bị ho, đau mắt, viêm phổi, còn người lớn ai cũng đau đầu, sổ mũi. Đấy là chưa kể việc xe tải vận chuyển khiến đất đá rơi tràn ngập đường làng, ngõ xóm.

Đá ùn cả xuống ruộng đồng khiến các mảnh ruộng ngập trong đá và nhiều mảnh ruộng biến dạng nghiêm trọng. Chị Thả ngao ngán cho biết: "Nhà tôi có mảnh ruộng tại khu vực khai thác đá. 2 vụ gần đây, đất cát từ nơi sản xuất ùn cả xuống ruộng, bụi đá bay mù mịt nên nhà tôi chẳng dám ra làm. Ai mà biết tai nạn xảy ra lúc nào".

Tìm hiểu kỹ sự việc được biết, ngày 7-1 vừa qua, ông Chu Văn Hinh - Phó Chủ tịch xã Lại Xuân cùng các cán bộ xã đã có buổi làm việc với Phó Tổng Giám đốc Công ty Quyết Tiến và đại diện người dân trong thôn. Nội dung buổi làm việc là bàn phương án đền bù thiệt hại cho những hộ dân bị thiệt hại trong sản xuất nông nghiệp vì ảnh hưởng của việc khai thác đá.

Tuy nhiên, tại buổi làm việc này hai bên không thỏa thuận dân sự được và tới tận bây giờ, Công ty Quyết Tiến vẫn chưa có một động thái gì để thực hiện yêu cầu của UBND xã Lại Xuân và các hộ dân bị thiệt hại.

---------------

>> Kỳ 2: Sốt sắng đáng ngờ?

Đức Hiếu