Sự giễu cợt cuộc sống người dân

Khi áp giá đền bù, chủ đầu tư Dự án Sông Tranh 2 và chính quyền huyện áp mức giá đền bù thấp nhất, thấp đến nỗi không thể tưởng tượng được. Còn khi tích nước cho lòng hồ thủy điện, thì chủ đầu tư lại làm với tốc độ nhanh, khiến nhà của 18 hộ dân trong một đêm chìm ngay vào lòng nước. Dân không chỗ ở, phải ra tá túc ngoài vệ đường, tiền đền bù không đủ để làm… chuồng heo, đừng nói làm nhà mới. Vậy là… kiện.

Những người dân của 18 hộ dân mất nhà cửa, vườn tược nói rằng, họ không hề muốn kiện chính quyền hay một tập đoàn kinh tế lớn của Nhà nước, nhưng bây giờ họ đã bị đẩy tới đường cùng, không còn phương kế nào sinh sống, nên đành phải kiện.

Đúng là chưa ở đâu có mức áp giá đền bù kỳ lạ như ở Trà Don. Đừng nói vườn ruộng của nông dân ở đây không phải là đất truyền đời nên muốn đền bù giá nào cũng được. Chính cha ông chúng ta xưa, khi vào Nam khai rừng mở đất, cũng lao động cật lực để tạo lập nên những vuông vườn của mình mà không phải đất cha ông truyền lại cho.

Khi mồ hôi, công sức và cả máu xương của nông dân đã đổ ra để biến đồi núi thành đất canh tác, thành đất ở, thì đó chính là đất của họ. Vậy mà khi áp giá đền bù, EVN và chính quyền địa phương đã coi đất ở của dân như đất... chùa, và cái giá đền bù 2.000 đồng/m2 hay thậm chí 84.000 đồng/m2 là một sự giễu cợt với mồ hôi công sức và với chính cuộc sống của người nông dân ở Trà Don.

Đây là một vụ kiện chính đáng, nguyên đơn 18 hộ dân bị mất nhà, mất đất đứng ra khiếu kiện EVN và UBND huyện Nam Trà My là hoàn toàn phù hợp với pháp luật. Đây là một vụ kiện kinh tế, nhưng nếu không giải quyết thỏa đáng, nó sẽ vượt ra ngoài phạm vi một vụ kiện kinh tế, vì những nguyên đơn nay đã hết đất sống, hết đường sống, và với sự đền bù thấp tồi tệ quá đáng áp cho họ, họ không kiện mới là chuyện lạ.

Đây cũng là vụ khiếu kiện đông người, vì có đến 18 hộ dân đứng đơn, nhưng là vụ kiện hợp pháp và đòi hỏi phải được giải quyết một cách thỏa đáng, vừa phù hợp với pháp luật, vừa hợp lòng dân.

Nhà nước không cho phép bất cứ đơn vị kinh tế nào, dù là quốc doanh hay tư nhân, có thể đạp lên quyền sống của người dân để “làm kinh tế”. Nếu những người dân ở vùng đất quy hoạch thủy điện bị bần cùng, không còn đường sống, thì làm thủy điện để làm gì ? n

Thanh Thảo