Tên lửa phòng không đáng sợ S-400 của Nga nhận nhiệm vụ bất ngờ ở Ukraine

Tên lửa phòng không đáng sợ S-400 của Nga nhận nhiệm vụ bất ngờ khi Moscow chật vật ở Ukraine. Ảnh BI

Nhưng ở Ukraine, Moscow đã đưa S-400 vào hoạt động để đánh chặn các tên lửa HIMARS do Mỹ sản xuất hoặc kỳ lạ hơn là bắn phá huỷ các cơ sở hạ tầng của Ukraine.

Moscow đang miêu tả chiến thuật này như một bằng chứng cho thấy lực lượng không quân của Ukraine yếu đến mức lực lượng Nga có thể lãng phí các tên lửa phòng không đắt tiền cho các nhiệm vụ phụ. Lý do có nhiều khả năng hơn là sự thất vọng đang thúc đẩy Điện Kremlin sử dụng mọi vũ khí mà họ có, bất kể nó không phù hợp với nhiệm vụ như thế nào.

S -400 Triumf là hệ thống đất đối không di động, tầm xa, được coi là của Nga tương đương với tên lửa Patriot của Mỹ. Tên lửa đánh chặn S-400 có tầm bắn ước tính khoảng 250 dặm và tốc độ được báo cáo là Mach 15 và Nga tuyên bố loại vũ khí này có hiệu quả chống lại máy bay, tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo cũng như máy bay không người lái.  

Đã có báo cáo về việc S-400 được triển khai tới khu vực Donbass để đánh chặn các tên lửa HIMARS mà Ukraine đã sử dụng với hiệu quả hủy diệt kể từ mùa hè năm ngoái. Ở một mức độ nào đó, điều này không có gì lạ. SAM hiện đại được thiết kế để đánh chặn nhiều loại tên lửa và máy bay. Ukraine đã sử dụng S-300 - tiền thân của S-400 - và tên lửa Patriot do Mỹ sản xuất để đánh chặn tên lửa hành trình Kalibr và thậm chí cả vũ khí siêu thanh Kinzhal.

Vấn đề là đạn của Hệ thống phóng nhiều tên lửa dẫn đường mà HIMARS bắn không phải là tên lửa mà là tên lửa pháo dẫn đường bằng GPS với tầm bắn khoảng 50 dặm, ngắn hơn nhiều so với tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo.

Được phóng vào các mục tiêu tương đối gần tiền tuyến, GMLRS có quỹ đạo khác và thời gian bay ngắn hơn nhiều mà hệ thống phòng không có thể đánh chặn.

Ian Williams, phó giám đốc Dự án Phòng thủ Tên lửa tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nói với Insider: "Bạn sẽ không thể phát hiện ra nó từ bên ngoài. Nó không bay vào vũ trụ như tên lửa đạn đạo. Tôi nghĩ thách thức lớn nhất là thời gian tương tác ngắn". 

Williams tin rằng S-400 có thể đánh chặn tên lửa HIMARS nhưng không dễ dàng lắm. Một hệ thống phù hợp hơn để tiêu diệt các tên lửa HIMARS sẽ là Iron Dome của Israel, hệ thống thường xuyên đánh chặn các tên lửa nhỏ và thậm chí cả đạn súng cối. (Ukraine đã yêu cầu Israel về Iron Dome, nhưng Israel không đáp ứng, có thể một phần là do lo ngại về mối quan hệ của Israel với Nga. 

"Vòm sắt được tối ưu hóa hơn cho loại mục tiêu đó. Máy bay đánh chặn Tamir khá cơ động, trong khi các radar thích hợp hơn để phát hiện các mục tiêu nhỏ hơn ở tầm thấp", Williams nói. 

Một tên lửa Tamir cũng có giá dưới 150.000 đô la, trong khi một tên lửa SAM lớn có giá gần một triệu đô la mỗi chiếc.

Giới chuyên gia quân sự có nhận xét rằng, trong khi việc sử dụng S-400 để chống lại HIMARS cho thấy Nga đang phải vật lộn với hệ thống phòng không, thì điều thực sự cho thấy sự tuyệt vọng của Điện Kremlin là việc họ sử dụng các tên lửa đánh chặn S-400 và S-300 để chống lại HIMARS. Đầu đạn nặng 400 pound có thể có sức tàn phá lớn đối với máy bay hoặc tên lửa khác, nhưng nó thực sự nhỏ so với đầu đạn nặng 2.000 pound trên tên lửa hành trình như Kh-22 của Nga.

"Chúng chỉ có thể là vũ khí khủng bố vì chúng rất thiếu chính xác trong vai trò đối đất", Williams nói về các máy bay đánh chặn được tái sử dụng.

Moscow đã dùng đến việc bắn phá cơ sở hạ tầng của Ukraine với hy vọng duy trì áp lực lên Kiev. Chiến dịch trên không đó đã gây tổn thất cho các kho dự trữ của Nga, khiến Moscow phải sử dụng các tên lửa hành trình và đạn đạo cũ hơn cũng như máy bay không người lái. Trong bối cảnh đó, Moscow có thể coi việc chọn nhầm tên lửa còn tốt hơn là không có tên lửa nào.

Tình báo Ukraine và Anh kết luận vào năm 2022 rằng việc Nga bắn phá dữ dội các thành phố và cơ sở hạ tầng của Ukraine đang làm cạn kiệt nguồn cung tên lửa của nước này. Một số nhà phân tích không đồng ý với đánh giá này, nhưng tình trạng thiếu đạn dược là mối quan tâm của cả hai bên.

Các đánh giá tình báo bị rò rỉ của Mỹ được tổng hợp vào tháng 2 chỉ ra rằng Ukraine có thể cạn kiệt vũ khí phòng không vào tháng 5, mặc dù các nước phương Tây đã tranh giành để bổ sung các kho dự trữ đó. Vấn đề có thể nghiêm trọng hơn đối với Nga khi Moscow đang đối mặt với các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Đây không phải là lần đầu tiên tên lửa đất đối không được sử dụng cho các mục đích khác. Các lực lượng Ai Cập đã bắn chúng vào xe tăng của Israel trong Chiến tranh Ả Rập-Israel năm 1973. Nhưng tên lửa phòng không không nhằm mục đích bắn vào xe tăng hay thành phố.