Thay mo

Lúc theo ông nội làm mo, Bùi Văn Lựng thường nằm trong góc nhà sàn nghe lời mo, rồi dần dần nhập tâm lúc nào chẳng rõ.

Không chỉ thuộc làu sử thi "Đẻ đất đẻ nước", ông Lựng còn giữ cả kho tàng về đời sống tinh thần của người Mường Bi cổ xưa.

Không phải ngẫu nhiên mà người ta ví văn hóa dân tộc Mường là kho tàng những điều thần bí, thậm chí ma mị đến khó tin. Trong đó cũng phải kể đến những "chiếc túi kì bí" của các thầy mo xứ Mường.

Nhờ quen biết với một anh bạn tên Vàng A Ri, làm nghề khuân vác đồ cho khách du lịch leo núi Phanxipăng, tôi có dịp tham dự đám tang một cô gái trẻ, ngay tại bản của anh.

Từ lâu lắm rồi, giữa cái thung lũng tận cổng trời ấy, bộ tộc người Thủy nghĩ rằng họ bị cái đói, cái nghèo do con ma rừng khó đuổi, nhưng chẳng biết tìm đâu ra “bùa phép” để trừ ma...

Tuy nhiên, đây chỉ là hình thức điều chế dược phẩm trái phép do thầy mo Moses Oguiti, người nước Cộng hòa Uganda nghĩ ra mà thôi.

Đây là khu "rừng thiêng", dây leo cuốn bện vào nhau thành những chiếc chõng khổng lồ. Nơi đây, những câu chuyện huyền bí về “rừng thiêng” đã ăn sâu vào tiềm thức những người dân.

Tục ngủ thử ấy của người Dao ở bản Cỏi (Xuân Sơn, Thanh Sơn, Phú Thọ) còn được gọi là "ngủ thử". Có theo trai bản đi "ngủ thăm", mới biết rằng đây là một nét đẹp của đại ngàn hoang thẳm.

Người Kháng cho rằng, con người có 2 phần, phần hồn và phần xác luôn luôn gắn kết, giao hòa không thể tách rời. Khi người ốm, phần hồn rời khỏi xác và lưu lạc nơi rừng thiêng, nước độc, bị các thần cây, thần núi giữ lại.

Từ bao đời nay, đồng bào Dao đỏ ở các bản làng vùng cao Tây Bắc vốn nổi tiếng là cầu kỳ, kỹ lưỡng khi tiến hành hôn lễ cho con trẻ.