Tiếp tục đòi công lý cho nạn nhân chất độc da cam

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh - Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam Việt Nam. 

Mỹ đã chấp nhận sự thật

Hơn 12 năm đấu tranh đòi công lý, Hội Nạn nhân chất độc da cam Việt Nam có tiếp tục theo đuổi vụ kiện này không?

- Phải khẳng định rằng việc đòi công lý cho nạn nhân chất độc da cam là “cuộc chiến” lâu dài, gian khổ. Nạn nhân chất độc da cam rất đoàn kết, đấu tranh tới cùng để đòi lẽ phải. Chính phủ Mỹ đã bồi thường cho các nạn nhân là cựu chiến binh của Mỹ. Tuy nhiên, khi nói đến nạn nhân bị chất độc da cam/dioxin của Việt Nam thì họ “phủi tay” vì cho rằng chất da cam không độc hại, nên không thụ lý vụ kiện. Điều này đi ngược lại với lương tâm của những người dân Mỹ và nhân dân tiến bộ thế giới. Công ty hóa chất Mỹ thì né tránh trách nhiệm đổ lỗi cho Chính phủ Mỹ là người mua và sử dụng chất dioxin.

Nhiều nạn nhân chất độc da cam có cuộc sống rất vất vả  (ảnh chụp tại Tiền Hải, Thái Bình).          Ảnh: Minh Nguyệt 

Có khi nào vì cuộc chiến quá lâu dài, gian khổ mà chúng ta chịu từ bỏ vụ kiện đòi công lý không, thưa ông?

- Như nói ở trên, đó là cuộc chiến lâu dài, gian khổ nhưng các nạn nhân và Hội chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục đấu tranh đòi công lý. Tuy nhiên, hình thức đấu tranh cũng sẽ phải khác đi vì Mỹ và Việt Nam cũng đã bình thường hóa quan hệ. Gần đây, quan hệ hai nước đã chuyển sang toàn diện, cho nên đấu tranh đòi công lý của chúng ta cũng phải mới hơn. Nếu nói chúng ta phải kiện Chính phủ Mỹ thì cũng không phải, thay vào đó, chúng ta có thể vận động Chính phủ Mỹ, nhân dân Mỹ viện trợ nhân đạo để khắc phục hậu quả của dioxin.

Tôi nghĩ rằng, Quốc hội Mỹ, Chính phủ Mỹ đã chấp thuận tẩy độc dioxin ở Việt Nam và viện trợ cho người khuyết tật trong đó có nạn nhân chất độc da cam. Nếu suy nghĩ thức thời thì sẽ thấy Mỹ cũng phải chấp nhận sự thật, đó cũng là công lý. 

Vậy Hội Nạn nhân chất độc màu da cam sẽ làm gì để theo đuổi vụ kiện với công ty hóa chất Mỹ?

- Việc kiện  thì ta không đề cập, nhưng chúng ta vẫn tiếp tục tập hợp bằng chứng để kiện các công ty hóa chất Mỹ. Việc kiện có thể  thực hiện ở nước Mỹ, cũng có thể Hội Nạn nhân chất độc da cam sẽ kêu gọi nạn nhân ở các nước khác thực hiện kiện các công ty Mỹ. Bên cạnh đó, Hội đang thực hiện các bước nghiên cứu chứng minh sự độc hại của chất độc dioxin mà Mỹ đã sử dụng tại Việt Nam.

Hơn 10.000 tỷ đồng hỗ trợ nạn nhân

Thưa ông, Đảng, Nhà nước ta đã có những chính sách nào hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam/dioxin?

- Hiện nay Đảng, Nhà nước ta đã quan tâm tới đối tượng này, từ lâu đã có nhiều chính sách ưu đãi đối với nạn nhân là người trực tiếp tham gia kháng chiến bị nhiễm chất độc. Bản thân họ được nhận trợ cấp tiền theo diện người có công hàng tháng. Mặt khác, họ cũng được hưởng nhiều chính sách trợ cấp ưu đãi về mặt xã hội như: Bảo hiểm y tế, trợ cấp khó khăn, cho thuê đất sản xuất, cho vay vốn… xóa đói giảm nghèo. Cụ thể, người bị ảnh hưởng chất độc da cam, ở thế hệ thứ nhất bị nhiễm trong quá trình chiến đấu và con đẻ của họ đã được trợ cấp hàng tháng của Chính phủ. Hàng năm, chính phủ cũng đã đầu tư khoảng 10.000 tỷ đồng để giải quyết hỗ trợ cho số này. Sắp tới, số lượng nạn nhân tăng lên thì chắc  chắn con số kinh phí sẽ phải lớn hơn.

Vậy theo ông, những hỗ trợ như vậy đã đáp ứng được đầy đủ, toàn diện nhu cầu của nạn nhân chất độc da cam chưa?

- Các chính sách hỗ trợ của Nhà nước cũng mới chỉ đáp ứng được một phần yêu cầu từ cuộc sống của họ. Bởi vì nạn nhân chất độc da cam, đặc biệt là các gia đình có từ 2-3 người con bị phơi nhiễm chất độc trở lên thì cuộc sống rất khó khăn. Nguyên nhân do việc khám chữa bệnh cho các nạn nhất rất tốn kém, lâu dài, dù bảo hiểm y tế có chi trả nhưng không đủ. Trong nhà cũng không có nhiều lao động khoẻ mạnh. Theo tôi, Chính phủ cũng đã có những chính sách hỗ trợ tương đối đầy đủ, phù hợp với từng đối tượng và con của họ. Đặc biệt, Hội cũng đã có những nghiên cứu cái đề xuất với Chính phủ trong việc bổ sung chính sách cho thể hệ thứ 3 (cháu của họ) hưởng trợ cấp.

Xin cảm ơn ông!