TP.HCM chọn y tế công nghệ cao hay công nghệ thích hợp?

Sở Y tế TP.HCM cho biết hiện nay, toàn ngành y tế thành phố đang nỗ lực phát triển đồng bộ 4 nhóm hoạt động trọng tâm, bao gồm: Nâng cao năng lực phòng chống dịch bệnh; củng cố y tế cơ sở, triển khai hiệu quả y tế cộng đồng; phát triển hoạt động cấp cứu ngoại viện theo hướng chuyên nghiệp; phát triển y tế chuyên sâu. Điều này càng đòi hỏi những nhà lãnh đạo, quản lý y tế phải vận dụng linh hoạt và hợp lý giữa "kỹ thuật y tế thích hợp" và "kỹ thuật y tế chuyên sâu", nhằm mang lại các kết quả tốt nhất với chi phí hợp lý nhất.

Công nghệ cao trong y tế đề cập đến việc sử dụng các thiết bị y tế tiên tiến, được tích hợp thêm các ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, khoa học máy tính,… giúp cải thiện rõ rệt chất lượng chẩn đoán, điều trị và chăm sóc người bệnh.

Có nhiều loại thiết bị công nghệ cao được sử dụng trong lĩnh vực y tế. Điển hình về ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực y tế như: Máy chụp cộng hưởng từ (MRI) sử dụng từ trường để tạo ra hình ảnh cắt lớp của cơ thể, giúp chẩn đoán các bệnh thuộc hệ thần kinh, cơ xương khớp, ung thư, tim mạch, sản khoa và nhiều bệnh lý khác.

Hay máy quét CT sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh cắt lớp của cơ thể, hỗ trợ trong chẩn đoán và theo dõi nhiều bệnh lý khác nhau như ung thư, chấn thương bên trong đầu, hệ thống xương và cơ quan nội tạng; hệ thống phẫu thuật robot (Robotic Surgery Systems) giúp các bác sĩ thực hiện ca phẫu thuật với độ chính xác cao hơn và ít xâm lấn hơn đến các cơ quan khác trong cơ thể;… 

Điều dễ thấy là giá thành của các thiết bị, các dịch vụ kỹ thuật thuộc nhóm công nghệ cao này là rất cao, không phải hệ thống y tế nào cũng tiếp cận được.

Còn thuật ngữ "công nghệ học thích hợp" hay "kỹ thuật học thích hợp" trong lĩnh vực y tế ít được nhắc đến hơn nếu so với nhóm công nghệ cao. Thuật ngữ này được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khu vực Đông Địa Trung Hải chính thức đề cập nhằm khuyến cáo hệ thống y tế các nước cần quan tâm và vận dụng phù hợp.

Theo WHO, công nghệ thích hợp (appropriate technology) là sự thích ứng của công nghệ với hoàn cảnh và điều kiện của từng địa phương, những kiến thức và kỹ năng cần có để sử dụng công nghệ đó có thể chấp nhận được đối với những người sử dụng dịch vụ kỹ thuật và người thực hiện. Theo đó, công nghệ thích hợp phải có giá cả phải chăng, nhưng không có nghĩa là công nghệ thô sơ, công nghệ đơn giản.

Chi phí cho việc ứng dụng công nghệ cần được xem xét trong bối cảnh lợi ích tổng thể và kết quả mong đợi về lâu dài. Công nghệ thích hợp còn bao hàm cả việc tương tác hiệu quả giữa người sử dụng dịch vụ và người thực hiện, cũng như việc kiểm soát giữa chi phí và lợi ích lâm sàng.

Giám đốc Sở Y tế Tăng Chí Thượng cho biết, từ thực tiễn của hệ thống y tế TP.HCM và những bài học kinh nghiệm của các nước, ngành y tế TP đề xuất 7 nhóm giải pháp để Nghị quyết số 31 năm 2022 của Bộ Chính trị sớm đi vào cuộc sống trong công tác chăm sóc sức khỏe người dân.

Các nhóm giải pháp tập trung vào hình thành trung tâm đào tạo nhân lực y tế chất lượng cao; phát triển cơ sở hạ tầng hiện đại, triển khai khu y tế kỹ thuật cao theo mô hình viện - trường; không ngừng phát triển kỹ thuật chuyên sâu đáp ứng mô hình bệnh tật và nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân.

Cùng với đó, xây dựng mạng lưới chăm sóc theo chuyên khoa từ y tế chuyên sâu đến y tế cơ sở; cung ứng đầy đủ các loại hình chăm sóc sức khỏe có chất lượng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân; quan tâm và đầu tư để TP.HCM trở thành điểm đến du lịch y tế, đẩy mạnh kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền; đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu và phát triển, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực y tế.

Một giải pháp rất quan trọng đó là bên cạnh phát triển các kỹ thuật y tế chuyên sâu, thì phải xây dựng mạng lưới chăm sóc sức khỏe mang tính liên tục từ cơ sở y tế chuyên sâu đến y tế cơ sở…