Trao kiến thức để người dân ứng phó biến đổi khí hậu

Hỗ trợ người nghèo thích ứng BĐKH

Mới đây, tại hội thảo công tác xã hội (CTXH) thích ứng với BĐKH, bà Nguyễn Thị Hà - Thứ trưởng Bộ LĐTBXH cho biết, BĐKH là vấn đề được toàn thế giới quan tâm, tác động trực tiếp đến xã hội và môi trường toàn cầu. Việt Nam là 1 trong 5 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Chỉ trong 10 năm gần đây, các loại thiên tai đã gây thiệt hại to lớn, ước tính hơn 9.000 người chết và mất tích, thiệt hại ước tính 1,5 GDP/năm. Mỗi năm, Chính phủ phải chi hàng nghìn tỷ đồng khắc phục thiên tai.

Tuy nhiên, bà Hà cho biết, hoạt động CTXH thích ứng với BĐKH hiện vẫn còn nhiều thách thức. Chính vì vậy, việc nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của CTXH thích ứng với BĐKH là điều cấp bách và rất có ý nghĩa trong bối cảnh hiện nay.

TS Phạm Thị Huế (Trường Đại học Lâm nghiệp) cho biết, theo báo cáo về sự phát triển của con người năm 2007 - 2008 (UNDP), rủi ro do BĐKH sẽ tác động đến 40% những người nghèo nhất của thế giới, khoảng 2,6 tỷ người bị giảm hoặc mất các cơ hội trong tương lai. Tại Việt Nam, đại bộ phận dân số nghèo phải sống, làm việc trong những môi trường khắc nghiệt khiến họ rất dễ bị tổn thương trước những BĐKH và các hiện tượng thời tiết cực đoan. Đặc biệt là người nghèo ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa, người nghèo ven biển là những nhóm đối tượng nhạy cảm nhất.

Mô hình sản xuất lúa - tôm thích ứng biến đổi khí hậu ở ĐBSCL.  (ảnh: Tư liệu)

Cũng theo bà Huế, tại Việt Nam vẫn còn thiếu một số dịch vụ CTXH cho người nghèo. CTXH với người nghèo cần đảm bảo là hoạt động trợ giúp chuyên nghiệp nhằm nâng cao năng lực, chức năng xã hội của người nghèo; thúc đẩy các chính sách liên quan tới nghèo đói; huy động các nguồn lực, dịch vụ nhằm giúp cá nhân, gia đình và cộng đồng nghèo giải quyết vấn đề nghèo đói và hướng tới đảm bảo an sinh - xã hội. Đặc biệt, người nghèo cần được trang bị kiến thức về sản xuất thích ứng với BĐKH, nhất là sản xuất nông nghiệp.

Lồng ghép chính sách với vấn đề thích ứng với BĐKH

Để phòng ngừa, giảm thiểu rủi do BĐKH, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực cho rằng cần gắn CTXH với nghiên cứu, khảo sát, đánh giá dự báo và đề xuất các giải pháp ứng phó với tác động của BĐKH đến các lĩnh vực của ngành, đồng thời thực hiện các dự án, mô hình CTXH ứng phó với BĐKH. 

Ông Nguyễn Ngọc Minh - Giám đốc Trung tâm Cung cấp dịch vụ CTXH Hà Nội đề xuất xây dựng thí điểm mô hình việc làm công, trong đó người dân tại vùng thiên tai là người trực tiếp tham gia vào các dự án ứng phó với BĐKH. Theo đó, các mô hình này sẽ vừa đảm bảo được công ăn việc làm cho người lao động (thuộc nhóm yếu thế), vừa tái thiết hoặc xây dựng mới các công trình công cộng phòng chống lụt bão, thiên tai, ứng phó với BĐKH.

PGS-TS Bùi Thế Đồi - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Lâm nghiệp cũng đề xuất lồng ghép các giải pháp ứng phó với BĐKH vào các chính sách ở quy mô quốc gia và địa phương như lồng ghép hỗ trợ đào tạo chuyển đổi nghề cho nông dân vào đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Bên cạnh đó, lồng ghép vấn đề suy giảm tư liệu sản xuất do thiên tai, BĐKH vào các chương trình tín dụng tạo việc làm và chương trình giải quyết, chuyển đổi việc làm gắn với di cư. Thực hiện lồng ghép vấn đề rủi ro và khắc phục rủi ro sản xuất, ổn định sinh kế thông qua hỗ trợ nông dân mua bảo hiểm cây trồng, vật nuôi, đặc biệt là các hộ nghèo.

Mặc dù có khá nhiều giải pháp được đưa ra, nhưng theo ông Tô Đức - Phó Cục trưởng Cục Bảo trợ xã hội (Bộ LĐTBXH), giải pháp quan trọng nhất, cần tập trung đẩy mạnh chính là truyền thông để người dân nhận thức được tầm ảnh hưởng của BĐKH.