Triển lãm ảnh khỏa thân: Đã bày công khai thì có nên đề 18+?

Cởi trói

Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm Vi Kiến Thành xác nhận cuộc triển lãm ảnh nude đầu tiên do Cục cấp phép dưới sự chỉ đạo của Bộ VHTT&DL, dự kiến diễn ra 23-30.7 tại Trung tâm Triển lãm 29 Hàng Bài.

 Cục đang tuyển chọn tác phẩm của 10 tác giả: Thái Phiên, Dương Quang Định, Nguyễn Dzũng Art, Phó Bá Cường, Đào Đức Hiếu, Nguyễn Á, Ngô Văn Phú, Đỗ Thị Mai, Lê Quang Châu, Trần Nhân Quyền. Cục mời hai giám tuyển đều là cán bộ của Cục - nghệ sĩ nhiếp ảnh, Phó Cục trưởng Mã Thế Anh, Giám đốc Trung tâm Triển lãm 29 Hàng Bài, họa sĩ Ngô Quang Dương.

Tác phẩm của Nguyễn Dũng Art dự kiến có mặt trong triển lãm ảnh nude sắp tới.

“Tôi nghĩ rằng cá nhân cũng như giới nhiếp ảnh chuyên nghiệp và không chuyên rất vui mừng. Có thể nói thông tin trên có tác động tích cực và trực tiếp tới anh em hoạt động sáng tác ảnh nude nghệ thuật vì có nơi để giới thiệu sản phẩm lao động nghệ thuật đúng nghĩa. Đây có thể xem như sự cởi trói cho nghệ thuật nude ở Việt Nam”, nhiếp ảnh gia Đào Đức Hiếu nói. Nghệ sĩ gắn bó với nhiều hoa hậu, người đẹp có cơ hội giới thiệu trưng bày 5-7 bức ảnh trong triển lãm sắp tới.

Nguyễn Á đồng tình, xem triển lãm này là “sự trân trọng của các nhà quản lý văn hóa với những người làm nghề như anh, sự mở lòng đón nhận thành quả lao động nghệ thuật nghiêm túc”. Nguyễn Á chục năm trở lại đây không còn chụp ảnh nude, anh theo đuổi nhiều đề tài khác nhau, nên khi nhận mời triển lãm lần này anh được dịp giới thiệu những đứa con tinh thần lâu nay phải giấu kín.

Năm ngoái nhiếp ảnh gia Hạo Nhiên từng có triển lãm ảnh nude đầu tiên tại TPHCM, tuy nhiên theo Nguyễn Dũng Art chưa thật sự “đã” vì chưa phải ảnh nude hoàn toàn. “Cuộc triển lãm của Hạo Nhiên là tín hiệu, còn triển lãm sắp tới là sự xác nhận, mở hẳn cánh cửa cho ảnh nude nghệ thuật. Điều này có tác động tích cực tới người xem, khiến tác giả yên tâm về chủ đề ảnh mình theo đuổi”, anh nói.

Dũng Art bảo từ nay trở đi hy vọng giới nghệ sĩ theo đuổi nghệ thuật nude không còn phải “lấp ló” nữa: Không được triển lãm, anh từng giới thiệu ảnh nude dưới hình thức ra mắt bộ sưu tập ảnh và mời bạn bè thân tới xem theo diện hẹp và thời gian rất chóng vánh. Anh lấy tên cho bộ sưu tập ảnh nude năm 2014 Đi đêm cũng với hàm ý ấy.

Bung tới đâu?

Cục trưởng Vi Kiến Thành nói ngay rằng triển lãm này không có chỗ cho những cú sốc. Nghệ sĩ Dũng Art cũng đoán triển lãm lần này chưa chắc “nhà quản lý dám bung hẳn bởi định kiến về ảnh nude đã quá lâu rồi”. “Tôi cũng ấp ủ triển lãm ảnh nude cá nhân, nên khi được mời cũng đắn đo lắm vì những bức mình thích bạo liệt quá, chưa chắc được duyệt. Tuy nhiên tôi nhận lời vì đây là khởi đầu tốt cho ảnh nude, động viên khuyến khích người chụp không thể giấu giếm ảnh nude mãi được”, anh nói.

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Á lại cho rằng hội đồng tuyển lựa hẳn những bức ảnh đưa ra đạt yêu cầu nghệ thuật, hướng đến mục đích cuối cùng-công bố tác phẩm nghệ thuật, để công chúng có cái nhìn rõ ràng hơn về nghệ thuật nude. “Sau triển lãm này tôi hy vọng Cục có chiến lược lâu dài hơn”, Nguyễn Á nói. Các tác giả có ảnh được chọn triển lãm đều cho rằng bước đầu ảnh nude được chọn có thể “vô thưởng vô phạt” nhưng thế đã mừng lắm rồi. Sau bước đầu cẩn thận như dò mìn hẳn sẽ có sự cởi mở hơn cho các triển lãm ảnh nude cá nhân.

Sự thận trọng của Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm không phải vô cớ, bởi ranh giới giữa nghệ thuật-dung tục vốn mong manh. “Không dễ để phân định thanh - tục khi nhìn vào một bức ảnh nude, vì ở mỗi quốc gia thì bản sắc văn hoá của mỗi dân tộc đó khác nhau. Nhưng người xem có thể cảm nhận được ngay với góc nhìn khi người nhiếp ảnh ghi lại khoảnh khắc hay sự sắp đặt, trong cả việc áp dụng trò chơi ánh sáng trong nghệ thuật nude. Cảm nhận lại là yếu tố tư duy của mỗi người, đẹp và chưa đẹp hãy để khán giả đón nhận nhưng theo tôi hãy đón nhận theo chiều hướng tích cực”, Đào Đức Hiếu nói. Nguyễn Á cũng đồng tình, anh cho rằng nếu cứ nghĩ theo chiều hướng tốt thì triển lãm mang lại nhiều điều tích cực hơn.

Không nên gắn nhãn 18+?

Đại diện BTC nói rằng sẽ đề biển 18+ ngay cửa triển lãm, một số nghệ sĩ trong đó có Dũng Art cho rằng không cần thiết. “Tôi nghĩ đã triển lãm rồi nên công khai, để các cháu vào xem. Lần đầu bày ảnh nude giữa thanh thiên bạch nhật mà lại đề 18+ càng gây tò mò”, anh nói. Anh cho rằng cứ “mở toang” cho công chúng, để người xem nhất là giới trẻ biết đâu là tác phẩm nghệ thuật. “Còn hơn để chúng xem ảnh sao cởi đồ trên mạng, chúng ta cứ hay né tránh giống như không chịu giáo dục giới tính vậy”, Dũng Art nói.