Trump chọn người biết rõ ông Tập làm đại sứ Mỹ tại TQ

Thống đốc Iowa Terry Branstad (phải) là người bạn thân thiết của ông Tập Cận Bình.

Theo tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP), quyết định được Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump đưa ra trong bối cảnh căng thẳng Mỹ-Trung leo thang vì cuộc điện đàm trực tiếp với nhà lãnh đạo Đài Loan ngày 2.12.

Ông Branstad (70 tuổi) hiện là người nắm giữ vị trí thống đốc bang lâu nhất ở Mỹ. Terry Branstad nắm giữ vị trí này trong giai đoạn năm 1983-1999 và lần thứ hai là kể từ năm 2011.

Mối quan hệ thân thiết với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể là lý do chính lý giải cho lựa chọn Terry Branstad làm đại sứ.

Hai ngày trước cuộc bầu cử Mỹ 8.11, ông Trump đã nhắc đến vai trò mới của Terry Branstad. “Ông là ứng viên hàng đầu cho việc chăm sóc đến Trung Quốc”, tỷ phú Mỹ nói.

Terry Branstad đến tháp Trump vào tối ngày 6.12 cùng vợ và nhân vật thân cận Reince Bousselot để gặp ông Trump và đội ngũ chuyển giao quyền lực. Cuộc gặp kéo dài 1 giờ đồng hồ và ông Branstad không tiết lộ thông tin chi tiết.

Thống đốc bang Iowa từng nhiều lần liên lạc với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

“Tôi rất vui mừng vì chất lượng của những người ông Trump muốn lựa chọn vào nội các”, Terry Branstad nói. “Tôi tự hào vì mình đã ủng hộ ông Trump làm tổng thống”.

Terry Branstad gặp ông Tập Cận Bình khi nhà lãnh đạo Trung Quốc có chuyến thăm đầu tiên đến Iowa năm 1985. Ở thời điểm đó, ông Tập mới chỉ là quan chức nông nghiệp trẻ ở tỉnh Hà Bắc.

Hai người đã liên lạc với nhau vài lần sau đó. Mặc dù văn hóa khác biệt, Branstad và ông Tập đều muốn dùng tình yêu với nông nghiệp để làm cây cầu nối giữa hai nước trong vấn đề nhân quyền, kinh tế và căng thẳng.

Terry Branstad tiếp đón ông Tập năm 2012 với một bữa tối thịnh soạn ở Iowa. Ông Branstad cũng mới có chuyến thăm thứ 4 đến Trung Quốc trong 7 năm qua.

Thống đốc Iowa là một trong những người ủng hộ ông Trump mạnh mẽ nhất ngay cả khi tỷ phú Mỹ gặp khó khăn trong chiến dịch tranh cử. Con trai lớn Eric của ông Branstad là nhân vật quan trọng trong đội ngũ tranh cử Trump.

Bang Iowa có tỷ lệ ủng hộ ông Trump tới 9% so với bà Clinton, sau hai cuộc bầu cử tổng thống liên tiếp bầu cho ông Obama. Iowa là bang xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc lớn thứ hai, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp.

Terry Branstad gặp ông Tập trong chuyến thăm đến Bắc Kinh.

Thách thức lớn nhất với đại sứ Mỹ tại Trung Quốc sẽ là chính sách thương mại của ông Trump. Tỷ phú Mỹ nhiều lần cáo buộc Bắc Kinh thao túng tiền tệ, tấn công mạng và vấn đề căng thẳng trên Biển Đông.

Bình luận về thông tin này, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói: “Branstad là người bạn cũ của Trung Quốc và chúng tôi đón chào ông ấy đóng vai trò lớn hơn trong quan hệ Mỹ-Trung.

Zhang Yuquan, nhà nghiên cứu về Mỹ tại Đại học Sun Yat-sen ở Quảng Châu nói, việc Trump lựa chọn Branstad rõ ràng là muốn duy trì quan hệ tốt đẹp với Bắc Kinh.

Shen Dingli, Giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Fudan ở Thượng Hải nhận định, ông Trump muốn tìm kiếm sự cân bằng trong quan hệ với cả Trung Quốc và Đài Loan.

“Dường như ông Trump muốn duy trì quan hệ tốt với cả lãnh đạo Đài Loan và ông Tập Cận Bình. Nhưng không chắc liệu Tổng thống Mỹ đắc cử có làm được điều này hay không”, Giáo sư Dingli nói.