Truyền thuyết bí ẩn về quá trình xây dựng Di Hòa Viên Trung Quốc

Di Hòa Viên của Trung Quốc được xây dựng vào thời Hoàng đế Càn Long triều nhà Thanh, trong lịch sử 260 năm từng bị liên quân Anh Pháp, liên quân tám nước (Anh, Pháp, Mỹ, Đức, Ý, Nhật, Nga và Đế quốc Áo-Hung), và loạn lạc thời quân phiệt Trung Quốc liên tục hủy hoại. Sau này Di Hòa Viên được khôi phục và trở thành khu du lịch trọng điểm của Trung Quốc. Câu chuyện về Di Hòa Viên và những bí mật ẩn chứa trong nó luôn là mối quan tâm lớn.  

Truyền thuyết “Phúc sơn thọ hải”

Người ta nói rằng cách bố trí của Di Hòa Viên khéo léo ẩn chứa ý nghĩa “Phúc Lộc Thọ”. Nếu nhìn từ trên cao xuống hồ Côn Minh trong Di Hòa Viên sẽ nhận thấy ẩn ý trong bố cục sơn thủy của Hoàng đế Càn Long: Hồ Côn Minh trông giống như trái đào mừng thọ. Đây là điều tự nhiên hay hữu ý?

“Trái đào mừng thọ” này chính là dấu ấn của hoàng đế Càn Long để mừng đại thọ hoàng thái hậu, thể hiện lòng hiếu thảo với mẹ, người đời sau dùng câu “phúc sơn thọ hải” để chỉ hồ Côn Minh và núi Vạn Thọ. Vào ngày lễ Phật đản năm thứ 25 Càn Long, sau khi làm lễ báo ân tại chùa Trường Thọ, ông còn đặc biệt làm thơ gợi lại ý xây dựng chùa mừng thọ mẹ: “Từ thọ hy như sơn dạng sùng”, hàm ý kính chúc mẹ sống lâu như núi cao non thẳm.

Tương truyền, Hoàng đế Càn Long của triều nhà Thanh ra lệnh cho Lôi Đình Xương (雷廷昌, 1845 – 1907), tổng quản kiến trúc hoàng gia nhà Thanh, là người kế tục đời thứ bảy nhà họ Lôi, phụ trách thi công Di Hòa Viên. Nhưng Càn Long yêu cầu trong vườn phải thể hiện được ba chữ “Phúc, Lộc, Thọ”.

Trong lúc Lôi Đình Xương đang lo lắng về hình dạng của thiết kế thì bất ngờ có một ông già đến thăm. Lôi gia hiếu khách mời ông cụ ở lại một đêm, ngày hôm sau ông già rời đi đã lấy ra từ trong túi một quả đào đặt trên bàn. Ngay lúc đó lại bất ngờ có một con dơi xà vào cạnh quả đào, bay lên xuống quanh bàn, hành động vô tình này đã gợi ý cho Lôi Đình Xương. Lôi Đình Xương lập tức vào phòng mở bản vẽ hạ bút ghi tám chữ “Đào sơn thủy bạc, Tiên bức bổng thọ” (dơi tiên dâng đào mừng thọ). Thiết kế hồ Côn Minh thành hình trái đào mừng thọ, còn núi Vạn Thọ thì có hình con dơi, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Càn Long giao cho.

Hoàng đế Càn Long tôn kính Phật giáo

Các hoàng đế triều Thanh đều sùng bái Phật giáo, các đời vua Thuận Trị, Khang Hy, Ung Chính và Càn Long đều chăm chỉ nghiên cứu Phật giáo, xem ba nhà Phật, Nho, Đạo trong văn hóa truyền thống Trung Hoa như một nhà, kiên định chính sách bình đẳng giữa ba tôn giáo, điều này đã được lịch sử ghi nhận.

Hoàng đế Càn Long áp dụng tín ngưỡng gốc người tộc Mãn Châu quy định trước tiên phải thờ Thích Ca Mâu Ni, Quan Thế Âm Bồ Tát, Quan Thánh Đế, và tổ chức long trọng theo nghi thức đại lễ, cho thấy rõ hoàng đế Càn Long rất sùng Phật.

Càn Long mừng thọ báo ân, bản thân cũng một lòng tin vào Phật. Thắp nhang kính Phật và niệm tràng hạt đã trở thành thói quen trong cuộc sống hàng ngày của hoàng đế Càn Long, như là “bài tập” bắt buộc mỗi ngày.

Vào thời đó, các hoạt động của chùa trong Di Hòa Viên khá nhiều, núi Vạn Thọ luôn hương khói nghi ngút. Càn Long năm thứ 18, công trình lầu các Phật Hương vẫn chưa hoàn thành, đến lễ tắm tượng Phật, hoàng đế Càn Long làm lễ Phật tại chùa Trường Thọ để báo ân. Từ khi chùa Trường Thọ báo ân xây xong, ngay cả vào lễ mừng xuân mới náo nhiệt Càn Long cũng tranh thủ đến lễ Phật. Trong lễ hội Phật giáo, Càn Long không bao giờ quên đi báo ân tại chùa Trường Thọ.

 Trong triều đại hoàng đế Càn Long, một họa sĩ trong hoàng tộc là Hoằng Ngộ (1743 – 1811) đã vẽ một bức hình thủy mặc nổi tiếng là lầu các Trị Kính, khi đó là một kiến trúc quan trọng trong Di Hòa Viên. Ngày nay khu vực này như một ốc đảo.

Có thể thấy, lầu các Trị Kính giống như một công trình trên mây, là một kiến trúc Phật giáo để hoàng đế tu tâm dưỡng tính.

Thời quân đội Anh và Pháp phá hoại Di Hòa Viên đã không thể thâm nhập được vào vùng này, nên dùng pháo bắn phá. Cho đến năm Quang Tự, khi Hoàng hậu Từ Hy phục hồi Di Hòa Viên, do thiếu gỗ nên bỏ qua nơi này, khiến nó thành nơi hoang phế.