Tư lệnh không quân Ukraine tuyên bố bắn rơi 'Mắt thần' A-50 của Nga

"Chiếc A-50 với ký hiệu 'Bayan' đã bay chuyến cuối cùng! Cảm ơn Cơ quan Tình báo Chính của Bộ Quốc phòng và tất cả những người đã đảm bảo kết quả này! Hãy tiếp tục làm việc, cùng nhau – để giành chiến thắng!", Tư lệnh không quân Oleschuk viết trên ứng dụng nhắn tin Telegram.

Hãng thông tấn Interfax của Ukraine dẫn nguồn tin quân sự cho hay, máy bay A-50 bị bắn hạ trên lãnh thổ Nga, ở khoảng cách giữa hai thành phố Rostov-on-Don và Krasnodar. Theo Interfax, chiến dịch tác chiến tiêu diệt máy bay Nga A-50 có sự kết hợp của lực lượng không quân và tình báo Ukraine.

Trong khi đó, hãng tin Pravda của Ukraine dẫn nguồn tin Tình báo Quốc phòng Ukraine (DIU) cho biết, máy bay phát hiện radar tầm xa A-50 của Nga đã bị bắn hạ bởi hệ thống phòng không S-200 thời Liên Xô.

Việc sản xuất các hệ thống phòng không S-200 được mở ra ở Liên Xô cách đây 60 năm. Sau đó hệ thống này đã được hiện đại hóa nhiều lần. Vào tháng 7/2023, người Nga bắt đầu báo cáo về các cuộc tấn công của Ukraine vào các cơ sở ở Nga và các vùng lãnh thổ Ukraine bị Moscow kiểm soát bằng tên lửa được phóng từ hệ thống phòng không S-200. Theo Nga, người Ukraine đã hiện đại hóa các hệ thống phòng không này để tiến hành các cuộc tấn công vào các mục tiêu mặt đất bằng tên lửa 5B28.

Các hãng thông tấn Nga ngày 23/2 dẫn lời Cơ quan tình trạng khẩn cấp ở khu vực Krasnodar thuộc miền nam nước Nga cho biết, người ta tìm thấy các mảnh vỡ của một máy bay ở vùng đầm lầy thuộc khu vực Kanevskoy và lực lượng cứu hỏa đã dập tắt được đám cháy do vụ va chạm gây ra. Bản tin không nhắc đến máy bay A-50. Theo trang tin quốc phòng Defence, A-50 mất độ cao gần thành phố Yeysk, vùng Krasnodar và rơi xuống đất.

Defence bình luận rằng, tình huống dẫn đến việc A-50 bị bắn hạ nhìn chung có vẻ kỳ lạ, vì vị trí của máy bay Nga bị bắn rơi cách tiền tuyến hơn 170km. Và ngay cả hệ thống phòng không "Patriot" tối tân Mỹ trang bị cho Ukraine cũng không thể tiếp cận được nó. Bởi tầm hoạt động của tên lửa GEM-T (của hệ thống Patriot) chỉ là 160km.

Đây là máy bay A-50 thứ 2 của Nga bị Ukraine bắn hạ. Quân đội Ukraine hồi tháng 1 tuyên bố lực lượng không quân của họ đã diệt một máy bay trinh sát Beriev A-50 của Nga và một chiếc Ilyushin Il-22 có chức năng là sở chỉ huy trên không ở Biển Azov.

A-50, lần đầu tiên được đưa vào sử dụng gần cuối thời kỳ Xô Viết. Đây là một máy bay cảnh báo sớm và kiểm soát có kích thước không lớn. Máy bay có thể quét radar xa hàng trăm km để phát hiện máy bay, tàu và tên lửa của đối phương cũng như khả năng theo dõi tới 60 mục tiêu cùng một lúc. Nó được mệnh danh là "mắt thần" và "trung tâm xử lý dữ liệu khổng lồ trên không"của quân đội Nga, với giá thành dao động từ 330-500 triệu USD tùy phiên bản. A-50U còn nổi tiếng với khả năng truyền dẫn về trung tâm chỉ huy sự thay đổi trên các chiến trường cũng như chỉ đạo chiến đấu và tấn công trên không.

Trước đó, thiếu tướng Kyrylo Budanov, người đứng đầu Cơ quan tình báo quân sự Ukraine tuyên bố trên Financial Times cách đây một tháng rằng Nga chỉ có 8 máy bay A-50 tại thời điểm đó.