Vì bông lúa Việt

Dấu ấn BC 15

Ra đời với mục tiêu phát triển nông nghiệp, Tổng Công ty Giống cây trồng Thái Bình tập trung nghiên cứu, chọn tạo, sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu giống cây trồng, đặc biệt là cây lúa. Ông Nguyễn Hữu Rong - Giám đốc Sở NNPTNT cho biết, những năm qua, vụ xuân, vụ mùa ở Thái Bình đều được cấy bằng các giống ngắn ngày có năng suất cao, chất lượng gạo khá.

Thăm cánh đồng trình diễn giống lúa TBR 45.

Để tạo được sự chuyển biến về năng suất, chất lượng, Tổng Công ty Giống cây trồng Thái Bình đóng vai trò khá quan trọng, đã luôn lai tạo, chọn lựa được các giống mới để đưa vào sản xuất cho hiệu quả cao. Ông Rong khẳng định, nhiều loại giống lúa hiện nay của Tổng Công ty Giống cây trồng Thái Bình như: TBR-1, BC15, TBR36, TBR45... đã được Bộ NNPTNT công nhận giống quốc gia.

Trong bộ giống nói trên, BC 15 tạo được dấu ấn đặc biệt. Tuy nhiều nơi còn băn khoăn BC 15 nhiễm đạo ôn nếu gieo trồng vụ đông xuân. Với những ai đã trồng BC 15 thì nhược điểm đó dễ dàng khắc phục bằng điều chỉnh đôi chút trong bón phân và chế độ chăm sóc, hơn thế kể cả trường hợp nhiễm đạo ôn giống vẫn hồi phục tốt. Về năng suất, có lẽ ít giống lúa thuần hiện nay vượt ngưỡng trên 10 tấn/ha, ngoài BC 15 (vụ đông xuân 2008-2009 nông dân xã Đại Quang, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam đã thu hoạch BC15 với năng suất đạt 11 tấn/ha/vụ).

Chính BC15 đã kéo năng suất lúa mùa của nhiều huyện ở Thái Bình như Hưng Hà, Quỳnh Phụ, Đông Hưng, đạt 67-68 tạ/ha. Nhiều cánh đồng BC15 đã trở thành vùng sản xuất hàng hóa. Như HTX Nguyên Xá, huyện Vũ Thư vụ này trồng 130ha BC15, lấy gạo hàng hóa bán cho Công ty CP giống cây trồng tỉnh và hiện một công ty XNK ở Hải Phòng hay tin cũng đã đến HTX đặt vấn đề thu mua lúa BC15 về chế biến đưa vào siêu thị. Táo bạo hơn, HTX An Mỹ, huyện Quỳnh Phụ cơ cấu BC15 gần như toàn bộ diện tích (475ha/524ha đất lúa).

Nói về năng suất lúa mùa, Chủ nhiệm HTX An Mỹ, ông Trần Sùng phấn khởi: “Tuyệt vời, năng suất thực thu ước đạt 70 tạ/ha, chưa vụ mùa nào lúa đạt năng suất cao như vậy. Lúa đã sắp chín, sạch bệnh, hạt chắc sáng đẹp, bà con đang háo hức chuẩn bị gặt để ra cây vụ đông luôn”. Theo ông Trần Sùng, BC15 chống bạc lá và kháng rầy rất tốt, hơn hẳn lúa lai, lúa thơm hay lúa thường Khang Dân, còn khả năng đẻ nhánh, sinh trưởng thì miễn chê. Vụ xuân 2009 vừa qua, năng suất lúa BC15 của HTX An Mỹ đạt trên 80 tạ/ha, vượt cả lúa lai.

Vụ đông xuân 2010-2011, lần đầu tiên giống BC15 được đưa vào gieo cấy ở ĐBSCL. Ra mắt vụ đầu tiên ở một vựa lúa hàng hóa số 1 Việt Nam không ngờ BC15 đã cho năng suất khá ấn tượng. Tại huyện Hồng Dân, Tổng Công ty Giống cây trồng Thái Bình hợp tác với Trung tâm Giống Nông nghiệp - Thuỷ sản cây trồng Bạc Liêu đã gieo cấy 66,5ha BC15 (xã Ninh Quới 35ha, xã Ninh Hoà 31,5ha).

Năng suất giống BC15 đạt bình quân 75 tạ/ha, có nơi đạt trên 80 tạ/ha, trong khi đó năng suất các giống lúa khác bình quân ở đây chỉ đạt 65 tạ/ha. Ông Trần Văn Nhàn - tổ giống xóm Lung, ấp Ninh Điền, xã Ninh Quới, huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu đã gieo sạ 1,1ha giống lúa BC15, thu hoạch đạt tới 82 tạ/ha. Các ruộng gieo cấy BC15 lúa đều và đẹp, hạt nào cũng chắc mẩy, vàng óng ả trông đã thấy mê.

Đặc biệt nhất là anh Đinh Văn Quý - cán bộ kỹ thuật Trung tâm Giống Nông nghiệp - Thuỷ sản Bạc Liêu đã tìm được trên ruộng của ông Nhàn một bông lúa BC15 dài 35cm, có số hạt trên bông là 517 hạt, cao gấp 2 đến 3 lần số hạt của các giống lúa khác gieo cấy tại những ruộng xung quanh. Sự kiện khiến Tổng Giám đốc TSC Trần Mạnh Báo thưởng nóng 5 triệu đồng cho người trồng ra bông lúa kỳ diệu đó.

Tiếp bước nhiều “dấu ấn” giống lúa

Bên cạnh BC 15, vụ xuân 2012 TSC đưa ra giống TBR45 mới được Bộ NNPTNT công nhận chính thức tháng 8.2011. Ông Nguyễn Hữu Rong cho biết, qua thực tế đưa vào cấy thử nghiệm giống TBR45 ở vụ xuân 2011 tại một số địa phương trong và ngoài tỉnh cho thấy giống TBR45 chống chịu được bất thuận của thời tiết, ít nhiễm sâu bệnh, phù hợp trên nhiều vùng đất khác nhau, đáp ứng được cả 2 yêu cầu là năng suất và chất lượng. TBR45 vượt trội hơn hẳn cả BC15 và đã được Bộ NNPTNT đặc cách công nhận là giống quốc gia.

Nhà máy Chế biến hạt giống chất lượng cao của TSC.

Cùng với BC15, TBR45, TSC cũng cung ứng nhiều giống lúa đáp ứng được yêu cầu về giống lúa cho những vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung, quy mô lớn vừa để tiêu thụ nội địa vừa để xuất khẩu. Điều này cũng đồng nghĩa với việc Thái Bình ngày càng khẳng định vững chắc thương hiệu lúa giống trên "đất lúa" Thái Bình, đồng thời giữ vững vị trí là một trong những tỉnh có năng suất lúa cao nhất cả nước.

Với vai trò là nhà doanh nghiệp TSC đã trở thành đơn vị dẫn đầu các doanh nghiệp ở Thái Bình trong việc thực hiện Quyết định 80 của Chính phủ về “Liên kết 4 nhà” nhằm chuyển giao kỹ thuật, giống cho bà con nông dân góp phần xóa đói giảm nghèo và nâng cao đời sống cho người nông dân. Mục tiêu các năm tiếp theo của TSC là sẽ xây dựng Thái Bình thành trung tâm giống của cả nước và tạo ra thương hiệu gạo Thái Bình có chất lượng, cung cấp cho thị trường Việt Nam những giống lúa có năng suất cao, chất lượng tốt, chống chọi được thiên tai; hoàn thành cơ giới hóa trong nông nghiệp để người nông dân không phải gặt, cấy, phơi bằng tay từ đó giảm sức lao động, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân ở vùng nông thôn.

Với chủ trương Thái Bình từ nông nghiệp đi lên, từ lúa đi lên, những năm 1970- 1972, Tỉnh uỷ Thái Bình đã ra Nghị quyết thành lập một tổ chức trực thuộc ngành nông nghiệp chuyên sản xuất giống lúa. Và ngay trong khói lửa của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ngày 10.1.1972 Uỷ ban Nhân dân tỉnh đã quyết định thành lập Công ty Giống lúa Thái Bình, một trong những công ty giống cây trồng được thành lập sớm nhất ở Việt Nam.

Năm 1978, công ty được đổi tên thành Công ty Giống cây trồng Thái Bình, năm 2004 được chuyển thành Công ty cổ phần Giống cây trồng Thái Bình - theo Quyết định QĐUB số 2365 ngày 27.9.2004 của Uỷ ban Nhân dân tỉnh. Đến nay, TSC đã tiếp bước thực hiện sứ mạng mà quá khứ đã gửi gắm, coi đó là sức mạnh để hướng tới tương lai.

An Thảo