Vì sao điểm tiếng Anh vẫn thấp cho dù đề thi tốt nghiệp THPT 2020 dễ hơn mọi năm?

Phổ điểm đủ khả năng sàng lọc tuyển sinh đại học

Sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) công bố cụ thể phổ điểm thi, có nhiều ý kiến cho rằng việc tuyển sinh đại học năm nay dựa vào điểm thi tốt nghiệp THPT 2020 sẽ gặp khó khăn do điểm thi quá cao. Tuy nhiên, phân tích kỹ phổ điểm cho thấy đề thi vẫn đảm bảo tính phân hóa rõ rệt.

Môn tiếng Anh đang được dư luận "mổ xẻ" vì năm nay "đội sổ" khi có số điểm trung bình thấp nhất. Tương tự với năm 2019, đỉnh phổ lệch về phía bên trái, sườn phải có sự dốc mạnh xuống mức điểm 4-7. Điều này cho thấy lượng thí sinh đạt điểm trung bình khá và khá tương đối nhiều, không có sự phân hóa rõ rệt với các thí sinh ở mức điểm này, nhưng lại có sự phân hóa thí sinh khá, giỏi và xuất sắc. Số điểm 9-10 của năm 2020 (1,65 %) giảm so với năm 2019 (1,92%). 

Điều đó chứng tỏ mặc dù tổng quát mức độ đề dễ hơn so với năm 2019, nhưng vẫn có những câu hỏi để phân loại thí sinh. Do vậy, dường như mục tiêu phục vụ xét tốt nghiệp vẫn đạt được và các trường đại học - cao đẳng khi tuyển sinh cũng không quá gặp khó khăn trong việc sử dụng điểm thi để sàng lọc đầu vào chất lượng.

Điểm trung bình của năm 2020 là 4,58, tăng nhẹ so với điểm trung bình của năm 2019 (4,36). Số lượng thí sinh đạt điểm dưới trung bình của năm 2020 cũng chiếm tỷ lệ thấp hơn so với năm 2019. Cụ thể, năm 2019, số lượng thí sinh đạt điểm dưới hoặc bằng 5 điểm chiếm 68,74%, sang năm 2020, tỷ lệ này là khoảng 63,13%. Mặc dù có sự giảm về số thí sinh có điểm dưới trung bình nhưng tỷ lệ này vẫn là cao so với các môn thi khác. Nhìn vào bảng so sánh phổ điểm của 3 năm ở trên, rõ ràng đề thi dù khó hay dễ, tỷ lệ thí sinh điểm dưới trung bình môn Tiếng Anh vẫn cao và chưa có sự chuyển biến rõ rệt. 

Theo nhận định của cô Nguyễn Thanh Hương, giáo viên Tiếng Anh trung tâm HOC MAI, lý do là sự phân hóa rõ rệt theo vùng miền, tỉnh thành. Ở thành phố lớn, phụ huynh và học sinh có xu hướng quan tâm đến môn tiếng Anh hơn (kể cả không sử dụng để xét tuyển, nhưng gia đình vẫn đầu tư cho con học tiếng Anh vì biết được tầm quan trọng của nó). Hơn nữa, điều kiện kinh tế, cơ sở vật chất, chất lượng giáo viên, trung tâm thường tập trung ở các thành phố đông hơn, mặt bằng thí sinh cũng nhỉnh hơn. Ngược lại, ở các vùng nông thôn, nhiều thí sinh không quan tâm đến tiếng Anh và chỉ học để chống điểm liệt, đủ để tốt nghiệp, nên tiếng Anh cũng không được coi trọng.

Năm nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, mục tiêu của kỳ thi thay đổi dẫn đến độ khó của đề thi giảm hẳn so với năm trước, nhất là phần kiến thức của học kỳ II lớp 12. Tuy nhiên, các câu hỏi vận dụng cao có tính chất phân loại học sinh lại không có nhiều sự thay đổi. Vì vậy, sự căng thẳng trong việc tuyển sinh đại học không vì điểm cao, đề dễ mà giảm xuống, ngược lại có phần tăng lên.

Lần đầu tiên sử dụng đối sánh học bạ

Năm 2020 là năm đầu tiên Bộ GDĐT thực hiện đối sánh và công bố kết quả mức chênh lệch giữa điểm học bạ với điểm thi của kỳ thi THPT. Đây được Bộ GDĐT cho là một khâu quan trọng trong việc kiểm soát chất lượng của kỳ thi tốt nghiệp THPT 2020. 

Theo kết quả đối sánh được công bố, Nghệ An, Long An (điểm trung bình tốt nghiệp của thí sinh Nghệ An là 6,03, điểm trung bình học bạ tương ứng với các môn thi là 7,74 điểm; tại Long An, con số này lần lượt là 6,30 và 8,0 điểm) là 2 tỉnh có mức chênh lệch điểm cao nhất. 

Theo đánh giá tổng quan của Bộ GDĐT, kết quả đối sánh giữa điểm trung bình học bạ và trung bình điểm thi khá tốt. Một số tỉnh ở vùng khó khăn có điểm thi thấp hơn điểm học bạ, khoảng chênh lệch giữa hai trường dữ liệu này cũng rộng hơn so với vùng thuận lợi. 

Tuy nhiên, xét về tổng thể, kết quả điểm thi và điểm học bạ vẫn có sự tuyến tính với nhau khi cả hai đều đứng vị trí top cuối của cả nước. Việc điểm thi thấp hơn học bạ ở một số tỉnh vùng khó khăn có thể do thầy, cô cho điểm học sinh có phần linh động hơn để động viên các em có động lực cố gắng.

Ông Nguyễn Xuân Thành - Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GDĐT) cho biết theo quy định về đánh giá học sinh hiện hành, ngoài việc đánh giá điểm trung bình từng môn học, phải đánh giá tổng thể các môn học để ra điểm trung bình học kỳ, điểm trung bình cả năm.

Dựa trên nguyên tắc đó, Bộ GDĐT thực hiện đối sánh học bạ với điểm thi theo hướng so sánh điểm trung bình của tổng 9 môn thi với điểm trung bình học bạ lớp 12 của tổng 9 môn học tương ứng theo các môn thi thực tế, mà mỗi học sinh lựa chọn. Việc đối sánh chỉ dừng lại ở lớp 12, bởi phạm vi kiến thức trong đề thi tốt nghiệp THPT chỉ tập trung ở lớp 12.