Vì sao Trung Quốc dự báo sai trận mưa lũ “ngàn năm có một”?

Su Aifang, phó giám đốc cơ quan khí tượng tỉnh Hà Nam, Trung Quốc.

Su Aifang, phó giám đốc cơ quan khí tượng tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, nói chính quyền tỉnh đã được cảnh báo về nguy cơ từ thời tiết khắc nghiệt từ thứ 5 tuần trước.

Nhưng các nhà dự báo đã dự đoán rằng trận mưa lớn sẽ ập đến Jiaozuo, một thành phố khác của tỉnh, một ngày trước khi trận mưa như trút nước xảy ra thực sự.

Hôm 17.7, nhà chức trách tỉnh Hà Nam ban hành cảnh báo về mưa cực lớn ở thành phố Jiaozuo, lượng mưa lên tới 500mm vào ngày 19.7, có thể gây lũ lụt nghiêm trọng.

Các khu vực khác trong địa bàn tỉnh, bao gồm thủ phủ Trịnh Châu, được dự báo “chịu ảnh hưởng thấp hơn”. Trịnh Châu cách thành phố Jiaozuo chưa tới 100km.

Trên thực tế, trận mưa lũ gây ảnh hưởng nặng nề nhất ở Trịnh Châu, và xảy ra sau một ngày so với dự báo chính thức.

Truyền thông địa phương Trung Quốc mô tả đây là trận mưa lũ "ngàn năm có một". Lượng mưa trong ba ngày ở Trịnh Châu được ghi nhận là 617,1 mm, gần tương đương với lượng mưa trung bình được ghi nhận trong cả năm là 640,8 mm.

Đây cũng là trận mưa lớn nhất ở tỉnh Hà Nam trong lịch sử, kể từ khi cơ quan khí tượng địa phương bắt đầu ghi nhận dữ liệu thống kê cách đây 60 năm.

Đến sáng ngày 20.7, Trịnh Châu mới ban hành cảnh báo đỏ về mưa lũ, nhưng khi đó người dân đã ra đường để đi làm. Thành phố hứng chịu trận mưa tới 200mm/giờ, mức cao nhất lịch sử ở Trung Quốc.

Đến chiều cùng ngày, tình hình ở Trịnh Châu hết sức tồi tệ, nước ngập đến thắt lưng người trên phố và hàng trăm hành khách bị mắc kẹt ở ga tàu điện ngầm.

Trong ngày xảy ra mưa lũ lịch sử, người dân Trịnh Châu vẫn đi làm bình thường.

Tính đến ngày 21.7, ít nhất 25 người đã thiệt mạng do mưa lũ, nhiều nơi ở tỉnh Hà Nam rơi vào cảnh mất điện và thiếu nước uống. Nhiều trạm dự báo thời tiết trên địa bàn tỉnh tê liệt vì các trang thiết bị hư hại.

Chen Tao, trưởng nhóm dự báo thời tiết tại Trung tâm Khí tượng Quốc gia, trả lời ở Bắc Kinh rằng Trung Quốc đã nỗ lực cải thiện khả năng dự báo thời tiết cực đoan, “nhưng đây vẫn là một thách thức”.

Chen cho biết các mô hình dự báo hiện đại hoạt động tốt trong điều kiện bình thường, nhưng với thời tiết cực đoan thì vẫn còn nhiều ẩn số.

“Có nhiều điều không chắc chắn trong thời tiết cực đoan có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của dự báo”, Chen nói.

Các nghiên cứu trước đây cho biết, lượng mưa là một trong những điều khó dự báo nhất và hầu hết các nhà khí tượng đến nay vẫn không thể dự đoán chính xác lượng mưa sẽ rơi vào một giờ cụ thể nào vào ngày hôm sau.

Trung tâm Khí tượng Quốc gia ở Bắc Kinh là một trong 9 trung tâm được Tổ chức Khí tượng Thế giới, một cơ quan của Liên Hợp quốc công nhận. Nhưng bất chấp việc được cập nhật dữ liệu vệ tinh liên tục và có các siêu máy tính, trung tâm này thường dự đoán sai về lượng mưa nhiều hơn là dự đoán đúng.

Theo một nghiên cứu được thực hiện vào năm ngoái, các cơ quan thời tiết của Trung Quốc đã đưa ra dự báo mưa trong 24 giờ với tỉ lệ chính xác là 15% vào năm 2008. Tỉ lệ này tăng lên 20% vào năm 2019.

Ở các quốc gia có nhiều kinh nghiệm hơn như Mỹ và Nhật Bản, tỉ lệ dự báo chính xác là khoảng 30%, theo SCMP.

Một nhà khí tượng giấu tên đến từ Đại học Khoa học Thông tin và Công nghệ Nam Kinh, đổ lỗi cho việc thiếu các trạm quan sát khí tượng ở nhiều khu vực.

Các thành phố trọng điểm như Bắc Kinh, Thượng Hải được đầu tư nhiều trạm quan sát khí tượng hơn là các thành phố cấp tỉnh như Trịnh Châu. “Không chỉ cần bổ sung thêm nhiều trạm quan sát khí tượng ở các thành phố lớn hơn mà cũng cần được bổ sung cả ở vùng nông thôn. Có quá nhiều điểm mù về khí tượng trên khắp Trung Quốc”, nhà khí tượng giấu tên cho biết.