Vì sao Trung Quốc "ngăn" tỷ phú Elon Musk bán hệ thống Starlink?

Khi nhà máy Tesla ở Thượng Hải, nơi sản xuất từ 30% đến 50% tổng sản lượng xe điện của Tesla, Musk là một người ngưỡng mộ cũng như một nhà đầu tư tích cực ở Trung Quốc. Nhưng ông không tránh khỏi những căng thẳng Mỹ-Trung đang gia tăng hoặc nguy cơ Trung Quốc tiếp quản Đài Loan.

Trong bài phỏng vấn mới nhất, "Musk nói rằng Bắc Kinh đã thể hiện rõ sự không đồng tình với việc triển khai Starlink, hệ thống liên lạc vệ tinh của SpaceX, vốn được cung cấp ở Ukraine, nhằm giúp quân đội phá vỡ sự cắt đứt Internet từ Nga", tờ báo cho biết trong chuyên mục "Bữa trưa với FT" mới nhất.

"Ông ấy nói rằng Bắc Kinh đã có lập trường rõ ràng, không tán thành quyết định gửi dịch vụ internet vệ tinh Starlink của SpaceX tới Ukraine, và đảm bảo rằng ông ấy sẽ không bán Starlink ở Trung Quốc được", bài báo nêu rõ. Trong khi đó, các quốc gia lân cận như Đài Loan, Mông Cổ và Việt Nam được liệt kê là "đang chờ phê duyệt theo quy định".

FT không cho biết liệu Musk có đồng ý với lập trường của Bắc Kinh hay không. Lãnh đạo doanh nghiệp, CEO của Tesla và SpaceX, đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận nào của đài CNBC khi bài viết này được công bố.

Phía Bộ Thương mại và Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc cũng đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận của đài CNBC về bài báo mới nhất này.

Được biết, dịch vụ internet vệ tinh Starlink có sẵn ở khoảng 40 quốc gia, nhưng SpaceX vẫn chưa bán Starlink ở Trung Quốc. Truyền thông nhà nước Trung Quốc từng đưa tin rằng SpaceX không có kế hoạch xin giấy phép hoạt động ở Trung Quốc. Bởi Dịch vụ Internet ở Trung Quốc chỉ được cung cấp thông qua các nhà cung cấp thuộc sở hữu nhà nước và việc truy cập phải được kiểm duyệt nghiêm ngặt.

Đồng thời, việc cung cấp kết nối với Internet vượt qua các nhà cung cấp dịch vụ thông thường, Starlink là một ý tưởng phổ biến để vượt qua kiểm duyệt dựa trên mạng trên toàn thế giới. Gần đây nhất, Starlink đã cho phép truy cập ở Iran để đáp lại các cuộc biểu tình lan rộng và kiểm duyệt kèm theo. Tuy nhiên, việc kiểm duyệt Internet ở Trung Quốc có tổ chức và bền bỉ hơn nhiều - và bất kỳ nỗ lực nào đang diễn ra nhằm trốn tránh họ thông qua Starlink đều có thể phải chịu sự trả đũa từ chính quyền trung ương.

Giai thoại này như là một lời nhắc nhở về việc Musk tiếp xúc với áp lực quốc tế như thế nào, ngay cả khi ông ủng hộ các nguyên tắc tự do ngôn luận trong các tuyên bố trước công chúng của mình.

Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã chú trọng nhiều hơn vào việc xây dựng công nghệ của riêng mình, bao gồm cả lĩnh vực hàng không vũ trụ. Trong khi đó, những gã khổng lồ viễn thông trong nước, chẳng hạn như China Mobilevà Huawei, đã giúp Trung Quốc đạt được một trong những mức thâm nhập Internet 5G cao nhất trên thế giới.

Ngoài ra, Trung Quốc đã hoàn thành hệ thống liên lạc vệ tinh của riêng mình, Beidou, vào năm 2020. Hệ thống này cạnh tranh với Hệ thống Định vị Toàn cầu GPS của chính phủ Hoa Kỳ.

Mặt khác, CEO Tesla phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc - thị trường ô tô điện lớn nhất thế giới. Năm 2018, Musk khai trương một nhà máy ở Thượng Hải. Kể từ đó, nhà máy đã trở thành một trong những trung tâm xuất khẩu chính của Tesla. Năm ngoái, một nửa số lượng giao hàng toàn cầu của Tesla đến từ Trung Quốc.

Tỷ phú này đã công khai ca ngợi Trung Quốc trong quá khứ và gần đây đã có một bài báo mà Elon Musk ca ngợi cơ quan quản lý internet của Trung Quốc. "Các công ty Trung Quốc sẽ là lực lượng được tính đến trong sự nghiệp đổi mới năng lượng", Musk cho biết trong bài báo.

Tờ FT còn cho biết, vị tỷ phú tỏ ra do dự khi bình luận về căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc, nhưng cho biết ông tin rằng cuối cùng sẽ có xung đột giữa Trung Quốc với Đài Loan.

"Apple sẽ gặp rắc rối rất lớn, đó là điều chắc chắn", Musk nói, đồng thời lưu ý rằng ông tin rằng nền kinh tế toàn cầu sẽ giảm mạnh 30%. Mặc dù vậy, tỷ phú cho biết nhà máy của Tesla tại Thượng Hải vẫn có thể bán ô tô ở Trung Quốc.

Tuần trước, tỷ phú cũng cân nhắc về cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, đề nghị công dân của các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng nên bỏ phiếu cho quốc gia nào họ muốn sinh sống. Đề xuất của ông đã vấp phải chỉ trích nặng nề. Thậm chí, Zelenskyy còn chế nhạo nỗ lực giải quyết một cuộc khủng hoảng trong thế giới thực của Musk trên Twitter.

"Bạn thích @elonmusk nào hơn?", Zelenskyy hỏi, với một cuộc thăm dò. "Là một người ủng hộ Ukraine. Một người ủng hộ Nga?". Bình luận của Musk về Ukraine cũng vấp phải sự chỉ trích từ nhà tuyên truyền hàng đầu của Trung Quốc , Hu Xijin.  "Elon Musk đã bộc lộ tính cách của mình quá nhiều và ông ấy tin tưởng quá nhiều vào 'quyền tự do ngôn luận' của Hoa Kỳ và phương Tây; Ông ấy sẽ bị dạy cho một bài học", ông Hu viết.