Vinh danh chàng trai đất Thăng Long

Sinh năm 1972 tại Hà Nội, GS Ngô Bảo Châu là cựu học sinh Trường Thực nghiệm Giảng Võ, sau đó học tại khối phổ thông chuyên toán Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội). Năm 1988 và 1989, anh liên tiếp đoạt HCV Olympic Toán quốc tế tại Đức và Australia.

Năm 2004, anh được trao tặng giải Nghiên cứu Clay của Viện Toán học Clay cùng với GS Gérard Laumon vì đã có chứng minh được Bổ đề cơ bản cho các nhóm Unita. Cũng trong năm đó, anh được phong GS tại Đại học Tổng hợp Paris 11.

Năm 2005, ở tuổi 33, Ngô Bảo Châu được đặc cách phong hàm GS tại VN và trở thành vị GS trẻ nhất của VN tính đến thời điểm hiện tại. Năm 2007, sau khi chứng minh được "Bổ đề cơ bản", một giả thuyết then chốt của Chương trình Langlands, anh được trao Giải thưởng Oberwolfach của Đức, Giải thưởng của Viện Hàn lâm Pháp (năm 2007). Công trình của anh đã được Tạp chí Time (Mỹ) bình chọn là một trong 10 phát minh khoa học tiêu biểu của năm 2009. Với các công trình khoa học của mình, ngày 19-8-2010, GS Ngô Bảo Châu đã được Đại hội Toán học thế giới ICM 2010 trao Giải Fields tại Ấn Độ.

Tổng thống Ấn Độ trao Giải thưởng Fields cho GS Ngô Bảo Châu.

Ghi nhận những cống hiến của GS Châu cho sự nghiệp giáo dục nước nhà, ngay sau khi nhận giải từ Ấn Độ, GS Ngô Bảo Châu đã vinh dự được Nhà nước đón mừng long trọng và được trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh, được công nhận là "Công dân Thủ đô ưu tú thứ 11".

Từ sự kiện Ngô Bảo Châu, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân nhận định: "Thực ra chúng ta có nhiều nhà khoa học về Toán, về Vật lý, Hóa học, Sinh học được đánh giá cao ở các cộng đồng khoa học quốc tế. Tuy nhiên, ở tầm đỉnh cao thế giới thì đến nay mới chỉ có GS Ngô Bảo Châu là người VN duy nhất đạt được đẳng cấp này - thông qua giải thưởng khách quan Fields”. Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh, để phát triển Toán học trong thời gian tới, ta không thể tiếp tục cách làm như vừa qua.

Ngày 27-12, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định chính thức thành lập Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán học trực thuộc Bộ GD&ĐT, GS Ngô Bảo Châu được bổ nhiệm làm Giám đốc Viện. Theo Quy chế tổ chức và hoạt động của Viện, mục tiêu của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán học là trở thành một Trung tâm Toán học xuất sắc, có môi trường làm việc tương đương với một số nước phát triển về Toán, để trao đổi học thuật nhằm nâng cao năng lực khoa học của các nhà nghiên cứu, giảng dạy và ứng dụng toán học VN. Đây được kỳ vọng trở thành cái nôi đào tạo nhân tài Toán học cho đất nước.

Thiên Hà