Xuất hiện mực khô "lạ" nguyên con, đuôi được... gắn keo

“Tuần trước, khi đi tàu từ miền Nam ra, tôi mua 3 gói cá mực khô, mỗi gói 6 con giá hơn 50 nghìn đồng. Tuy nhiên khi nướng lên, ăn thấy có vị khác lạ, tanh và không có vị ngọt của mực, nhai kỹ thì thấy bã, xơ và có nhiều điểm khác biệt so với mực do một người bạn ở Cát Bà tự tay phơi cho”, vừa nói, chị Phan Thị Thanh (ngõ 40, An Đà, Ngô Quyền, Hải Phòng) cho cho chúng tôi xem 4 con cá mực khô lạ.

So sánh với cá mực khô gửi từ Cát Bà thì những con mực khô này nhỏ hơn, hình thù gần giống lá trầu. Phần phía đuôi mực khô dễ dàng bóc ra do được dính bằng keo. Quan sát kỹ, phần râu mực không có độ quăn tự nhiên như mực bình thường, không có mắt mực và hạch mực tự nhiên.

Khi đem nướng, thì cá mực lạ có màu đỏ sậm hơn hoặc trắng đục hơn, nhưng râu mực không cong vào tự nhiên mà thẳng, không có đường vẩy dài ở sống giữa như mực bình thường. Khi xé ra, mực bông hơn mực bình thường. Đặc biệt khi nướng, cá mực này không cong vào tự nhiên mà vẫn thẳng như lúc để khô, không cháy từ ngoài vào trong như cá mực bình thường.

Mực giả đuôi được gắn keo

Chị Thanh cho biết: “Tôi nghe người bạn ở Cát Bà nói về cá mực khô giả nhưng không tin. Đến khi mua phải và nướng lên ăn có vị khác lạ thì mới tá hỏa. Họ làm giả giống y như thật, ăn cũng có vị cá mực, nếu không có cá mực thật do người bạn tự tay phơi thì tôi cũng không thể phân biệt được”. 

Anh Bùi Đức Vinh, Giám đốc Công ty chế biến thủy hai sản Quang Hải cho biết: “từ năm 2010 đến nay, cán bộ công ty và đồn biên phòng 50 bắt được một số mực khô giả ngay tại Cát Hải. Năm ngoái, bắt được 80kg mực khô giả. Là người thu mua và chế biến thủy sản lâu năm mà nhìn bằng mắt thường tôi còn không phân biệt được mực khô giả và mực khô thật vì về hình thức, hai loại giống hệt nhau.

Chỉ khi nướng lên ăn mới phân biệt được vì có vị khác. Theo nhiều người dân ở Cát Hải, đây là mực khô lậu từ Trung Quốc, giá bán rẻ hơn một nửa so với mực khô Cát Bà. Chính vì vậy, nhiều người kinh doanh mua về để trà trộn lẫn cá mực khô xịn của Cát Bà bán cho khách du lịch”.

Tình trạng mực khô giả bán với giá rẻ xuất hiện tại thị trường Hải Phòng khoảng 2 năm nay nhưng rộ lên là từ cuối năm 2010. Ngày 30.10.2010, Chi cục Quản lý thị trường Hải Phòng tiêu hủy hơn một tấn mực khô là hàng Trung Quốc nhập lậu.

Trước khi tiêu hủy, chi cục gửi mẫu sản phẩm lên Trung ương giám định. Kết quả giám định mẫu mực khô xé do Chi cục Quản lý thị trường Hải Phòng thu cho thấy, đây không phải là mực khô tự nhiên, hàm lượng xenlulo vượt quá chỉ tiêu cho phép. Lô hàng không đạt tiêu chuẩn dinh dưỡng của mực khô theo bảng thành phần thực phẩm Việt Nam của Viện Dinh dưỡng.

Theo phản ánh của cán bộ Chi cục Quản lý thị trường, loại mực khô mà chi cục bắt được khi đưa đi tiêu hủy qua 5 tháng mà không bị mốc, trong khi loại mực khô bình thường chỉ để nửa tháng trong điều kiện tự nhiên là bị mốc.

Điều đó chứng tỏ trong cá mực có chất bảo quản. Trước đó, khi có thông tin tại thị trường Hà Nội và một số tỉnh lân cận có mực khô và mực khô xé sẵn kém chất lượng, Viện Công nghệ thực phẩm (Đại học Bách khoa) và Viện Hóa học (Viện Khoa học Việt Nam) kiểm tra bước đầu, sơ bộ nhận định các loại mực khô này được chế biến từ thịt cá xay, có thể là cá vụn hoặc xenlulo là một nguyên liệu được tổng hợp từ tinh bột hoặc từ nhiều nguồn bã nguyên liệu khác nhau như củ sắn dây, bột sắn.

Trước tình trạng trên, người tiêu dùng cần cảnh giác, lựa chọn kỹ, tránh hàng không bảo đảm chất lượng. Chú ý mua cá mực khô ở các cửa hàng có uy tín và không mua khi phát hiện cá mực có biểu hiện bất thường. Nên nướng thử mực khô trước khi mua với số lượng lớn.

Vì khi bị đốt, mực khô nguyên con thường quăn lại, cháy sun từ ngoài vào, còn loại mực khô kém chất lượng, mực khô nhập lậu bị thu giữ khi đốt thì cháy gần như thành than và có mùi khét, khi ăn không có vị tanh và vị ngọt của cá mực tự nhiên. Tránh mua cá mực khô với giá quá rẻ. Hiện cá mực khô xịn Cát Bà được bán với giá hơn 500 nghìn đồng/ kg, còn cá mực khô kém chất lượng rẻ hơn 30- 50%.