10 thành tựu khoa học nổi bật năm 2014

Linh Anh (VnExpress/Science) Thứ tư, ngày 24/12/2014 14:09 PM (GMT+7)

Hành trình của robot trên sao chổi, tác động của máu trẻ với quá trình lão hóa hay sự phát triển của thế hệ robot tương tác độc lập là những bước đột phá lớn trong nghiên cứu khoa học năm nay.

Robot thăm dò Philae của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) hôm 12/11 ghi dấu trong lịch sử khi lần đầu tiên đáp xuống bề mặt của một sao chổi. Trước đó, tàu vũ trụ Rosetta đi vào quỹ đạo sao chổi 67P Churyumov - Gerasimenko từ tháng 8, sau hành trình dài 10 năm từ Trái Đất. Đây là cột mốc mở ra nhiều cơ hội khám phá lịch sử hình thành hệ Mặt Trời.

Năm 2014 đánh dấu sự xuất hiện ngày càng phổ biến của các thế hệ robot. Trong năm vừa qua, giới chuyên gia đã cho ra đời một só loại robot mới, chứng minh chúng cũng có thể làm việc cùng nhau mà không cần sự hỗ trợ của con người. Công nghệ tiên tiến cũng cho phép robot làm việc và tương tác với con người.

Trong lĩnh vực tiến hóa, các nhà khoa học đã tìm ra phương thức và tốc độ chuyển hóa của quá trình tiến hóa ngoạn mục từ khủng long thành chim qua hàng triệu năm.

Trong nghiên cứu lão hóa, giới chuyên gia nhận thấy rằng máu hay các thành phần trong máu từ chuột (đang còn trẻ) có thể làm trẻ hóa bộ phận cơ và não bộ của chuột già. Nếu kết quả này đúng với con người, các yếu tố trong máu của người trẻ có thể trở thành "thuốc giải độc" với quá trình lão hóa.

TrueNorth là hệ thống vi xử lý máy tính quy mô lớn đầu tiên được thiết kế với khả năng xử lý thông tin theo cách thức như bộ não con người. Đây là công trình nghiên cứu của các kỹ sư tại hãng máy tính IBM hợp tác cùng một số công ty khác.

Phương pháp phát triển và biến đổi tế bào nhân tạo có đặc điểm giống tế bào beta ở người có thể mở ra triển vọng điều trị bệnh tiểu đường trong tương lai. Các tế bào nhân tạo đã được thử nghiệm trên chuột.

Các nhà khoa học Australia phát hiện những hình vẽ trên hang động được tạo ra bởi người tiền sử ở đảo Sulawesi, Indonesia. Trên thực tế, chúng có niên đại 40.000 năm tuổi, gấp 4 lần so với con số được dự đoán trước đó. Phát hiện này cho thấy châu Âu không phải là nơi sản sinh ra khả năng sáng tạo nghệ thuật trừu tượng của con người. Trước đây, những bức tranh có niên đại cổ xưa thường chỉ được tìm thấy ở Tây Âu.

Năm 2013, các nhà khoa học khám phá ra phương pháp điều khiển ký ức đặc biệt trong não chuột bằng công nghệ tác động tế bào nhờ tia laser. Trong năm nay, họ đã đi xa hơn trong nghiên cứu này khi có thể áp dụng công nghệ tương tự để chuyển các ký ức cảm xúc từ xấu thành tốt hoặc ngược lại.

Ngoài hai cặp mã di truyền gốc là G-C và A-T, các chuyên gia Mỹ đã nghiên cứu hai thành phần ADN được hợp nhất và tái tạo là X-Y. Đây là hai chữ cái mới được bổ sung trong bảng mã di truyền, một bước đột phá của năm nay.

Cách đây khoảng 10 năm, CubeSat là hệ thống vệ tinh được sử dụng như một công cụ giáo dục trong đào tạo đại học. Ngày nay, những vệ tinh dạng hộp nhỏ, kích thước 10 cm mỗi cạnh, và có chi phí chế tạo hàng trăm ngàn USD thay vì hàng trăm triệu USD này, được phóng vào không gian. Trong năm nay, hơn 75 vệ tinh CubeSat đã đi vào quỹ đạo, một con số kỷ lục.