15 năm tù oan nơi xứ người

Chết trong Ngày quốc tế phụ nữ

Watanabe 39 tuổi đã tốt nghiệp trung học, sống cuộc đời hai mặt: ban ngày cô là một nhân viên được kính trọng tại Công ty Điện lực Tokyo, nhưng ban đêm lại trở thành gái bán dâm đứng đường. Giới truyền thông Nhật miêu tả cô là “Robin Hood”, do khi “ngủ với các doanh nhân giàu có, cô lấy giá 500USD, nhưng nếu là khách nước ngoài, họ chỉ phải trả cho cô 30USD. Lần cuối cùng có người nhìn thấy Watanabe vào khoảng 11 giờ 30 đêm 8.3.1997. Thi thể cô được phát hiện vào ngày 19-3 trong căn hộ mà cô thường đem khách làng chơi về để “đổi tình” lấy tiền. Sau đó, cảnh sát kết luận cô chết quãng nửa đêm 8.3.

Mainali bị bắt ngày 23.3.1997 do visa làm việc đã hết hạn. Anh ta sống cùng với các công nhân Nepal khác tại một căn hộ trong cùng cao ốc nơi phát hiện thi thể Watanabe. Khi được thẩm vấn, anh kể với cảnh sát đã 2 lần trả tiền để quan hệ tình dục với nạn nhân trong căn hộ, lần cuối cùng vào ngày 28.2, tức 19 ngày trước khi phát hiện Watanabe đã chết.

Mainali cũng kể anh sử dụng bao cao su, và DNA của anh được đem so sánh với DNA của tinh trùng trong một bao cao su tìm thấy trong phòng tắm của căn hộ. DNA khớp với Mainali. DNA của anh cũng khớp với một sợi tóc được tìm thấy trong căn hộ của Watanabe, nhưng sợi tóc không gần thi thể cô.

Tại Nhật Bản, một nghi can có thể bị giam riêng và hỏi cung mà không cần báo luật sư đến 23 ngày. Đây là một trong những lý do khiến cho tỷ lệ nghi can nhận tội đặc biệt cao ở Nhật, mà theo báo cáo lên tới 99,8%. Mainali nói trong thời gian dài bị hỏi cung, anh đã bị đánh đập, bị đá và cảnh sát tra tấn liên tục, nhất định nói anh đã giết Watanabe. Nhưng Mainali kiên quyết không nhận, nhất định nói anh vô tội.

Watanabe 39 tuổi đã tốt nghiệp trung học, sống cuộc đời hai mặt: ban ngày cô là một nhân viên được kính trọng tại Công ty Điện lực Tokyo, nhưng ban đêm lại trở thành gái bán dâm đứng đường. Giới truyền thông Nhật miêu tả cô là “Robin Hood”, do khi “ngủ với các doanh nhân giàu có, cô lấy giá 500USD, nhưng nếu là khách nước ngoài, họ chỉ phải trả cho cô 30USD.

Hết tha rồi lại bắt

Mainali vẫn bị cáo buộc tội giết Watanabe và bị giam hơn 3 năm, trước khi đem ra xử tại Tòa án Tokyo hồi tháng 4.2000. Cáo trạng dựa vào việc anh thú nhận đã hai lần đến căn hộ của nạn nhân quan hệ tình dục, và kết quả xét nghiệm DNA dương tính với tóc và tinh trùng trong bao cao su.

Luật sư bào chữa đưa chứng cứ ngoại phạm: vào ngày 8.3, Mainali nghỉ làm lúc 10 giờ đêm, ngồi xe lửa mất từ 1 - 1 giờ rưỡi từ chỗ làm đến nơi ở, về đến nhà khoảng từ 11 giờ 30 đến nửa đêm. Bạn chung nhà xác nhận anh tới nhà trước 1 giờ sáng, còn có thể sớm hơn. Không bằng chứng nào được tìm thấy trong phòng Mainali hoặc trên quần áo anh liên quan đến chuyện giết Watanabe.

Các luật sư cũng trình bày chứng cứ của chuyên gia về việc mất khoảng 20 ngày để đầu và đuôi tinh trùng tách ra, và tinh trùng của Mainali trong bao cao su đã tách hẳn ra. Bên cạnh đó, tinh trùng của Mainali trong bao cao su đã bị hỏng khi cảnh sát thu hồi vào ngày 19.3.1997. Như vậy phù hợp với lời khai của Mainali: anh đã dùng bao cao su khi “quan hệ” với Watanabe vào ngày 28.2.1997. Mainali được tòa tha.

Nhưng theo điều 39 Hiến pháp Nhật, công tố viên có thể kháng án chuyện tha bổng và một tòa án cấp cao hơn xử lại trong một phiên xử riêng biệt. Chỉ khi nào Tòa tối cao quyết định tha mới được coi là kết thúc vụ án. Ngành công tố kháng nghị việc tha Mainali, dẫn ý kiến một chuyên gia rằng có thể do nhiễm bẩn khiến tinh trùng trong bao cao su mau hư. Ngày 22.12.2000, Tòa dân sự tối cao đảo ngược phán quyết tha Mainali, kết án anh tù chung thân.

Nhà báo - nhà văn Shinichi Sano viết cuốn sách Vụ ám sát cô gái văn phòng Công ty Điện lực Tokyo, bán rất chạy tại Nhật. Sano nói: “Với vụ này, hệ thống pháp lý Nhật đã phạm tội sát nhân”. Để tìm tư liệu cho cuốn sách, Sano đến tận Nepal và phỏng vấn những người từng chung sống và làm việc cùng với Maimali. Họ kể sau khi Mainali bị bắt, họ đã bị trục xuất, vài người cho biết họ đã khai với cảnh sát, rằng Mainali ở với họ vào đêm Watanabe bị giết chết.

Nhưng việc họ bị trục xuất khiến những nhân chứng bênh vực Mainali không thể trưng chứng cứ ngoại phạm của anh trong phiên xử. Những người Nhật ủng hộ Mainali trả mọi chi phí cho vợ Mainali đến Nhật vào năm 2002, và chị thăm chồng lần đầu kể từ khi anh rời Nepal năm 1993. Năm 2003, Tòa tối cao Nhật Bản xác nhận bản án của Mainali. Mainali kháng án, yêu cầu xử lại vào 2005, nhưng bị từ chối.

Ông X. là thủ phạm?

Ngày 21.7.2011, nhật báo Yomiuri - có số phát hành lớn nhất của Nhật - đưa tin công tố đã bí mật tiến hành xét nghiệm DNA thu được từ âm hộ Watanabe và bác bỏ đó là DNA của Mainali. Năm ngày sau, Mainali viết đơn thỉnh cầu Tòa tối cao Tokyo xử lại dựa trên sự kiện công tố viên chưa bao giờ tiết lộ tinh trùng đã được thu hồi, và xét nghiệm DNA đã loại trừ Mainali là người đã cưỡng hiếp và giết chết Watanabe.

Nhóm “Công lý ủng hộ Govinda vô tội” và nhiều người khác vào ngày 4.8.2011 thỉnh nguyện Văn phòng Công tố tối cao Tokyo không chống lại một phiên xử mới đối với Mainali và thả anh.

Ngày 2.9.2011, thêm tiết lộ có 42 chứng cứ thu hồi được tại hiện trường vụ án chưa được xét nghiệm DNA, trong đó có một sợi tóc được tìm thấy trên thi thể Watanabe. 6 ngày sau, công tố viên tiết lộ: các luật sư trong vụ xử Mainali đã không được cung cấp chứng cứ giải tội cho Mainali, rằng máu nhóm B của anh không hề khớp với máu nhóm O trong nước miếng phát hiện trên ngực của Wanatabe.

Tòa tối cao ra lệnh đem xét nghiệm DNA nước miếng, sợi tóc và chứng cứ khác. Những xét nghiệm này cho thấy tất cả, kể luôn vết máu trên áo Watanabe đều có DNA của cùng một kẻ nào đó, nam giới, được đặt tên ông X.

Với mọi chi phí được những người ủng hộ Mainali chi trả, vợ anh - Radha, hai con gái anh - Mithila, 20 tuổi và Alisha, 18 tuổi, đã đến Yokohama vào ngày 6.6.2012 thăm anh trong tù, và chờ quyết định của Tòa tối cao, hy vọng vào hôm sau.

Tại Nhật, xét xử lại được chấp nhận nếu có những nghi ngờ hợp lý về phán quyết phạm tội, sau khi xem xét toàn bộ chứng cứ cũ và mới. Ngày 7.6.2012, Tòa tối cao bác bỏ phán quyết phạm tội của Mainali, ra lệnh xử lại căn cứ vào chứng cứ mới DNA rằng thủ phạm tấn công và giết Watanabe là ông X. Mainali được trả tự do và lập tức bị trục xuất về Nepal, bởi anh đã sống bất hợp pháp tại Nhật từ khi bị bắt giữ. Khi thả, tòa phán anh cũng không cần có mặt tại phiên xử lại.

Phiên tòa xử lại Mainali diễn ra trong 4 ngày từ thứ hai - thứ năm tuần qua. Tòa tối cao phán quyết rằng có khả năng “X đã đánh người phụ nữ và siết cổ cô tới chết sau khi quan hệ tình dục với cô” và trong khi bị siết cổ, nạn nhân đã “nắm tay X và cố dùng hết sức thoát khỏi”.

Tuy nhiên phán quyết không nhắc gì đến những vấn đề của cuộc điều tra và những phiên xử trước đây. Phán quyết cũng không có lời xin lỗi Mainali nay 46 tuổi. Nhưng Takayuki Aonuma, phó công tố viên của Văn phòng Công tố cao cấp Tokyo, nói: “Chúng tôi ghi nhận phán quyết vào trong tim, chúng tôi muốn một lần nữa xin lỗi ông Mainali. Trong ánh sáng của những bài học qua vụ này, chúng tôi sẽ nỗ lực thực hiện quyền của chúng tôi một cách thích đáng”.

Vẻ lúng túng và đứng cạnh gia đình khi đọc phán quyết tại Nepal và trả lời các câu hỏi bằng tiếng Nhật lưu loát, Mainali nói anh chưa tính có đòi bồi thường hay không.