"Lâu lâu lại có một vụ làm hình ảnh ngành y bị ảnh hưởng tồi tệ"

Đó là những chia sẻ với báo giới bên lề Quốc hội chiều 23.10 của ĐBQH Trương Thị Mai - Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội.

Bà Trương Thị Mai trao đổi với báo giới chiều 23.10. Ảnh: Chu Thắng

- Có lẽ về vấn đề giám sát, Bộ Y tế phải kiểm tra thanh tra việc thực hiện các tiêu chuẩn quy chuẩn liên quan đến y đức vì sau những sự việc như vừa rồi, Bộ Y tế càng phải mạnh tay hơn và các địa phương cũng phải thắt chặt hơn việc kiểm tra các tiêu chuẩn quy chuẩn kỹ thuật. Cái đó mới đi đến việc đặt y đức lên cao. Chứ còn mình không làm được việc này thường xuyên thì cứ 1-2 tháng lại rộ lên 1 vụ việc như thế này, dư luận sẽ thiếu niềm tin vào bác sỹ, bệnh viện.

Còn về Ủy ban chúng tôi trong quá trình làm việc với Bộ trưởng Bộ Y tế về việc thực hiện lời hứa khi chất vấn tại Quốc hội cũng đã yêu cầu Bộ trưởng phải làm mạnh mẽ hơn, phải có hoạt động thanh kiểm tra sát sao mạnh mẽ hơn, phải tạo nên sự thống nhất quan điểm chứ cứ để lâu lâu lại nổi lên một vụ việc như thế này thì không thể chấp nhận được.

Cả ngành có hàng trăm chục ngàn cán bộ y bác sĩ rất tâm huyết, cũng muốn hết lòng tập trung trị bệnh cứu người nhưng chỉ cần một vụ việc nghiêm trọng cũng có thể làm cho hình ảnh ngành y bị ảnh hưởng tồi tệ.

Ngành y là một lĩnh vực nghề nghiệp liên quan trực tiếp đến tính mạng con người, đòi hỏi đạo đức rất cao mà để xảy ra những vụ việc như vậy nên việc người dân dần mất niềm tin cũng là điều khó tránh khỏi?

- Thực tế không phải là bản thân ngành y tế không thấy, xã hội không thấy yêu cầu cao đối với những ngành như y tế, giáo dục. Vì vậy, trong xã hội chỉ có ngành y tế, giáo dục mới có những người được tôn vinh là thầy thuốc nhân dân, nhà giáo nhân dân. Đó là bởi vì người ta đặt vị trí nghề này rất cao mà thế thì yêu cầu đạo đức về nghề này cũng rất cao nên những người làm nghề này nhất định phải đặt vấn đề đạo đức lên hàng đầu. Nó tạo nên danh dự của cả một ngành nghề chứ không chỉ là cá nhân. Còn tất nhiên trong quá trình thực hiện có việc phải điều chỉnh như lần này báo cáo giám sát tối cao về lĩnh vực y tế, Ủy ban Thường vụ QH đã tập trung vào cơ chế xã hội hóa ở các bệnh viện. Nó góp phần tăng thêm thu nhập cho các bệnh viện để cải thiện đời sống của cán bộ công nhân viên, cơ sở vật chất. Tuy nhiên nó cũng tạo ra một số vấn đề phát sinh bất hợp lý phải thay đổi nhiều chứ không phải chỉ bản thân ngành mà chúng ta tới đây cũng phải nghiên cứu tiếp.

Rõ ràng vấn đề các trung tâm phẫu thuật thẩm mỹ, các phòng khám tư nằm dọc cả dãy gần các bệnh viện lớn mà bác sĩ làm chủ trung tâm, phòng khám đó là của bệnh viện Bạch Mai thì lãnh đạo bệnh viện không thể nói là không biết. Vậy trách nhiệm quản lý cần phải đề cập thế nào, thưa bà?

- Nói đến câu chuyện quản lý nhà nước và quản lý tại các bệnh viện, qua sự việc này theo tôi cần phải tăng cường hơn nữa. Đối với các địa phương, các Sở đều phải tăng cường quản lý. Các cơ sở y tế tư, phòng khám tư, bệnh viện tư trên địa bàn của mình anh phải thẩm tra. Anh nào không có phép thì phải đình chỉ ngay hoạt động, thậm chí có phép rồi nhưng vi phạm, gây ra sự cố cũng phải dừng ngay hoạt động.

Hai nữa, đối với các vụ việc, phải quản lý cán bộ công nhân viên chặt chẽ hơn và sau nữa, theo tôi phải có quy định anh nào ra làm ngoài, làm tư mình cho phép nhưng bệnh viện, cơ quan chủ quản phải biết được là ngoài công việc chính, ngoài giờ hành chính tôi có một phòng khám tư bên ngoài để tránh việc như lâu nay dư luận đã nói là bác sĩ câu kết đưa bệnh nhân trong bệnh viện ra phòng khám bên ngoài của mình. Những sự cố xảy ra tại phòng khám bên ngoài như thế cũng gây ra những vấn đề không hay cho bệnh viện.

Người dân có quyền đặt vấn đề nghi ngờ không phải thanh tra không biết vì thẩm mỹ viện này còn lập trang web, còn quảng cáo trên báo chí về hoạt động của mình?

- Thì giờ sự việc xảy ra như thế mà các cơ quan quản lý nhà nước bảo không biết thì không đúng vì những thứ trên địa bàn của mình mình phải quản lý, còn nếu có cơ sở nào không được cấp phép vẫn tồn tại hoạt động thì dù biết hay không biết vẫn thuộc về trách nhiệm quản lý nhà nước. Điều đó phải nói rõ ràng như thế. Chưa nói đến quy định trách nhiệm nhưng về góc độ quản lý nhà nước, một cơ sở trên địa bàn của mình hoạt động rành rành mà không được cấp phép thì rõ ràng có vấn đề.

Nói đơn giản, nếu một phòng khám bị phát hiện có nhiều hoạt động vượt quá giấy phép hoặc không đủ chuyên môn thì cứ xử lý Thanh tra Sở là sẽ hiệu quả hơn rất nhiều?

- Tùy từng vụ việc cụ thể mình phải xem lại cả quy trình đó. Không thể nói ngay là trách nhiệm của ai mà phải đánh giá toàn bộ quá trình. Nhưng tôi thấy sau những vụ việc xảy ra rõ ràng có vấn đề của quản lý nhà nước. Còn nếu quản lý nhà nước chỉ tập trung chuyên môn mà ko đầu tư công tác kiểm tra thanh tra thì tôi cho là sẽ để xảy ra các sự cố rất đáng tiếc.

Từ trước đến nay chưa có việc kỷ luật cách chức hay buộc thôi việc, điều chuyển công tác khác một Chánh Thanh tra, GĐ Sở Y tế nào do không làm tròn trách nhiệm?

- Theo tôi, khi sự việc nghiêm trọng như thế thì phải xem lại toàn bộ các quy trình, quy định của mình và quy định liên quan đến vấn đề chịu trách nhiệm trong các chuyện liên quan đến quản lý xảy ra.

Bà có nghĩ là cứ cách chức một trường hợp nào đó sẽ tạo ra sự thay đổi ngay?

- Thực tế hiện nay đối với công tác quản lý nhà nước, khi để xảy ra những vụ việc nghiêm trọng thì cũng không phải là mình chưa bao giờ quy trách nhiệm với các hình thức khác nhau và cũng có những trường hợp cách chức, buộc thôi việc hay hạ chức mình đã từng làm trong toàn hệ thống nói chung chứ không chỉ ngành y tế. Như vậy trong các trường hợp cụ thể, sẽ xem xét mức độ nghiêm trọng của nó và trách nhiệm quản lý nhà nước.

Xin cảm ơn bà!