"Thông thái", "sáng tạo" đồng thời rất quái gở và dốt

Từ chuyện khó tin ở blog cá nhân ấy, tôi tìm đến trang web Diễn đàn trí thức thủ đô thuộc Liên Hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội. Website này có cả một chùm ảnh đưa tin: Lễ công nhận Cây di sản Việt Nam cây gạo đền Mõ, Hải Phòng với 12 tấm ảnh màu cỡ lớn chụp nhiều vị chức sắc, nhiều vị tiến sĩ không những của Hải Phòng mà từ Hà Nội và T.Ư.

Xin liệt kê các vị khoa bảng có chụp ảnh đưa lên mạng để làm chứng: GS-TS Vũ Hoan- Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội, TS Nguyễn Ngọc Sinh- Chủ tịch Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường VN; TS Đào Viết Tác- Chủ tịch Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Hải Phòng...

Vậy là mở tấm bia công nhận cây gạo đền Mõ ít nhất có tới 3 giáo sư, tiến sĩ học rộng tài cao có chức vụ của T.Ư và 2 thành phố Hà Nội và Hải Phòng. Tấm bia tôn vinh cây gạo ít nhất cũng cao tới 2m, rộng 1m, khắc họa công phu, trên đề mấy chữ: “Cây gạo đại thụ - trồng năm Giáp Thân”. Mấy chữ này được dịch và khắc bằng tiếng Anh tiếp ngay phía bên dưới: Plant rice university acceptance planted body armor (!).

Chủ nhân trang blog tự tìm tòi để giải thích vì sao lại có cái sự dịch "thông thái" và "sáng tạo" đồng thời cũng rất quái gở và dốt đến thế. Và ông đã giải mã thành công. Thì ra: "Cây là plant / gạo là "rice" /đại là "university" (đại học) và thụ là "acceptance" (chấp nhận)! Còn năm Giáp Thân dịch là body armor vì: Thân là "body", giáp là "armor" (áo giáp)! Ông chỉ còn biết than trời: Không lẽ học thuật ngày nay tệ như thế sao?

Tôi vốn cũng dốt tiếng Anh nhưng may là tôi không được (hay không bị) cử làm chủ tịch mấy cái hội danh tiếng này và cũng may là không được (hay bị) phong hàm giáo sư, tiến sĩ. Nếu tôi cũng như nông dân làng Mõ có dịch tấm bia như thế chắc cũng được lượng thứ.

Bản thân tấm bia đá vô tri cũng chẳng có lỗi gì. Nhưng các vị tự tay cắt băng, đọc diễn từ, chắc cũng đã nói ra hàng hàng châu ngọc, hàng hàng gấm sa cho nông dân xã Ngũ Phúc sáng tai sáng mắt, các vị đỡ như thế nào đây trước bài dịch quái gở của tấm bia mà các vị công nhận? Môi trường văn hóa có cần bảo vệ không đây? Hay là nước mình bây giờ những chuyện khó tin như thế này cũng là rất bình thường!

Nguyễn Quang Thân