60.000 bếp than tổ ong "góp" gây bụi mịn, ô nhiễm không khí Hà Nội

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đã cho biết như trên tại cuộc họp về các giải pháp kiểm soát chất lượng môi trường không khí do Bộ TNMT tổ chức chiều nay 19/12.

Theo Bộ TNMT, thời gian qua, tình hình chất lượng môi trường không khí tại các đô thị lớn, trong đó có Hà Nội và TP.HCM nhận được sự quan tâm của cộng đồng. 

Dù các cấp quản lý đã triển khai thực hiện một số biện pháp để cải thiện tình hình, nhưng diễn biến ô nhiễm không khí trên toàn quốc vẫn có chiều hướng gia tăng cả về không gian và thời gian gây ảnh hưởng đến chất lượng môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Do đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức cuộc họp, trao đổi, thảo luận tình hình thực hiện quyết định của Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý chất lượng không khí đến năm 2020, tầm nhìn năm 2025. 

Đồng thời, mong muốn phối hợp xác định nguyên nhân và đưa ra các biện pháp kiểm soát chất lượng môi trường không khí tại các thành phố lớn.

Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, cuộc họp đặt ra trong bối cảnh năm 2019, đặc biệt cuối năm nay chất lượng không khí ở 2 thành phố lớn, theo số liệu quan trắc chính thức của Trung ương và địa phương cho thấy mức độ ô nhiễm tập trung vào nhiều thời kỳ, trong từng giai đoạn. 

Có lúc ô nhiễm vượt ngưỡng, ảnh hưởng sức khoẻ con người, đây là điều mà lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các Bộ ngành hết sức quan tâm. 

Ông Trần Hồng Hà chỉ đạo tại cuộc họp chiều nay.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, sự quan tâm của người dân về vấn đề ô nhiễm là hết sức chính đáng, cuộc họp này muốn xác định rõ ràng nguyên nhân, đánh giá chính xác tình hình, thực trạng, và chúng ta có trách nhiệm cung cấp chính xác, khoa học cho nhân dân được biết. 

Những thông tin này cần có sự thống nhất cao, và những thông tin không chính xác sẽ tạo ra những lo ngại không cần thiết ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân, thông tin không chính xác sẽ bị lợi dụng làm mất an ninh trật tự. 

Tổng hợp lại những ý kiến đánh giá về tình trạng ô nhiễm và nguyên nhân gây ô nhiễm thời gian vừa qua từ đại diện của UBND Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh và các Bộ, ngành, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà thống nhất với các ý kiến: Qua số liệu từ các trạm quan trắc ở thành phố Hà Nội, trạm quan trắc quốc gia của Bộ Tài nguyên và Môi trường, và trạm quan trắc của hai Đại sứ quán (ở TP.HCM chưa có trạm quan trắc, phải đo tự động hai ngày một lần), thấy rằng, từ năm 2013-2019, các thành phần quan trắc, trừ bụi mịn thì các thông số khác như SO2, CO… cho thấy vẫn trong quy chuẩn cho phép, có những lúc chạm ngưỡng quy chuẩn, song không bị vượt quy chuẩn, thậm chí đối với thông số bụi hại cỡ lớn có thời điểm có xu hướng giảm.

Về nguyên nhân gây ô nhiễm không khí ở hai thành phố lớn, theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, qua cuộc họp bước đầu đã chỉ ra được những nguyên và từ đó có căn cứ để đưa ra những giải pháp xử lý trước mắt và lâu dài. 

Thứ nhất đó là phương tiện giao thông tăng cao, xả ra các chất ô nhiễm rất lớn. Theo thống kê, ở Hà Nội có khoảng 5,8 triệu xe máy, vài trăm nghìn ô tô. Năm 2019 số lượng phương tiện giao thông tăng 15% so với những năm trược.

Con số phương tiện giao thông ở TPHCM cũng rất lớn với 7,5 triệu xe máy… Chưa kể số lượng phương tiện giao thông di chuyển qua hai thành phố này cũng rất lớn, đó là nguồn gây ô nhiễm không khí lớn nhất...

Nguyên nhân thứ hai, theo Bộ trưởng, ở Hà Nội hiện nay có hơn 1 nghìn công trình đang xây dựng, TPHCM cũng đang có mật độ xây dựng cũng rất lớn, vấn đề này đã biến hai thành phố trở thành đại công trường, đó là tác nhân gây ô nhiễm rất lớn. 

Ngoài ra, Bộ trưởng chỉ ra một số nguyên nhân đặc thù lớn của hai thành phố, trong đó, ở TPHCM còn có hơn 900 nhà máy sản xuất nông nghiệp, tiểu thủ công cũng gây ô nhiễm. “Ở Hà Nội có một số nguyên nhân đặc thù khác, đó là vấn đề đốt rơm rạ, đây là nguồn gây ô nhiễm theo mùa nhưng tác hại của nó là rất lớn. Bên cạnh đó, Hà Nội hiện có hơn 60.000 hộ đang dùng bên than tổ ong. Cộng với việc đốt rác thải nguy hại ở ngoại thành Hà Nội đều khiến các chỉ số ô nhiễm không khí ở Hà Nội trong những tháng cuối năm tăng cao. Vấn đề đốt rác, đốt chất thải cũng là một trong những nguyên nhân gây ra ô nhiễm”, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, vấn đề ô nhiễm không khí này cũng đã được Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã nhìn nhận ra và vào cuộc bằng Quyết định số 985a/QĐ-TTg ngày 1.6.2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý chất lượng không khí đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025; 

Từ đó, đưa ra những phương án phối hợp xác định nguyên nhân và đưa ra các biện pháp cấp bách kiểm soát chất lượng môi trường không khí tại các thành phố lớn.

Trước thực trạng không khí của hai TP Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh như hiện nay, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết sẽ có văn bản báo cáo Chính phủ đề xuất những giải pháp giải quyết thực trạng hiện nay để từ đó Thủ tướng Chính phủ có những chỉ đạo kịp thời đề nghị các Bộ, ngành, địa phương cùng tham gia giải quyết.

Trong đó, tập trung vào những nhiệm vụ, giải pháp trước mắt: Tăng cường và duy trì công tác quan trắc chất lượng môi trường không khí không chỉ ở hai Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh mà ở các thành phố lớn để từ đó đánh giá chính xác chất lượng môi trường không khí, công bố công khai cho người dân được biết. Nếu chất lượng môi trường không khí chạm hoặc vượt ngưỡng quy chuẩn cho phép phải có thông báo trên các phương tiện thông tin để người dân nắm được và khuyến cáo có những biện pháp bảo vệ thích hợp.

Song song với vấn đề quan trắc, một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm là khói bụi từ các phương tiện giao thông, do vậy Bộ trưởng đề nghị trong những ngày chất lượng môi trường không khí có thể gây ảnh hưởng tới sức khoẻ người dân thì chính quyền, UBND thành phố cần có các biện pháp cụ thể như phun nước, điều tiết các luồng giao thông và cảnh báo các phương tiện cá nhân tham gia giao thông không được đi vào những khu đông dân cư, chỉ ưu tiên các phương tiện giao thông công cộng; các phương tiện giao thông đi qua hai thành phố lớn trước khi vào cần phân luồng và có các biện pháp loại bỏ bụi bẩn…

Vấn đề xây dựng tại khu vực nội thành, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, sau cuộc họp, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ phối hợp với Bộ Xây dựng để đưa ra những văn bản quy định bảo vệ môi trường để giải thiểu vấn đề ô nhiễm không khí do xây dựng gây ra.

Đặc biệt, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng đề nghị UBND các thành phố cần có những chính sách hỗ trợ người dân để hạn chế sử dụng bếp than tổ ong và mục tiêu đến năm 2021 Hà Nội không sử dụng loại này trong sinh hoạt hàng ngày; hỗ trợ bà con sau thu hoạch để không đốt rơm rạ; kiểm tra và giám sát những khu vực đốt rác thải, chất thải…

Quang cảnh cuộc họp chiều 19/12

Về lâu dài, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, cần đẩy nhanh lộ trình đưa ra quy chuẩn đối với khí thải giao thông. Đối với các phương tiện giao thông ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh cần phải kiểm soát cao hơn các địa phương khác và phải được kiểm soát chặt chẽ hơn nữa. Đồng thời, đầu tư cho các phương tiện giao thông công cộng chạy bằng năng lượng tái tạo để giữ cho môi trường trong sạch.

Đồng thời, cần có lộ trình để tái cấu trúc lại một số ngành sử dụng năng lượng hoá thạch, quy hoạch lại điện năng để đưa năng lượng tái tạo, điện khí thay thế các nguồn năng lượng cũ theo đúng với xu hướng thế giới hiện nay.

Bên cạnh đó, một trong những vấn đề quan trọng mà Bộ trưởng Trần Hồng Hà mong muốn đó là phải giải quyết hài hoà vấn đề quy hoạch, phát triển, đầu tư, xây dựng… Bên cạnh phát triển cơ sở hạ tầng cần phải giữ lại những khu vực sinh thái có cây xanh, hồ điều hoà… để môi trường có thể cân bằng hài hoà. 

Bộ trưởng đề nghị các Bộ, ngành, địa phương cần quyết liệt hơn nữa để thực hiện Quyết định số 985a/QĐ-TTg ngày 1.6.2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý chất lượng không khí đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025.

“Đây là vấn đề Chính phủ đã nhìn nhận ra từ trước đó và đã có chỉ đạo kịp thời. Nếu tất cả cùng quyết liệt triển khai thì vấn đề chất lượng môi trường không khí sẽ kiểm soát và giải quyết được thực trạng hiện nay.” – Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.