Ai đã tổ chức sát hại Tướng Marek Papala - Chỉ huy Cảnh sát Ba Lan?

Chiều ngày 18/6/1998, xác của Tướng Marek Papala, 39 tuổi, Chỉ huy cảnh sát Ba Lan, được phát hiện nằm chết bên trong chiếc xe hơi của mình tại một địa điểm cách không xa ngôi nhà của gia đình ở thủ đô Warsaw.

Điều tra của cảnh sát cho biết nạn nhân đã bị một viên đạn bắn tỉa vào đầu và chết ngay tại chỗ. Vụ sát hại Tướng Papala đã làm dấy lên nhiều giả thuyết trong dư luận cũng như trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Có nguồn tin cho rằng ông là nạn nhân của một băng nhóm tội phạm khét tiếng tàn bạo có tên gọi "Băng nhóm Vienna". Đây là băng nhóm tội phạm người Ba Lan, đóng đô tại thủ đô Vienna của Áo, chuyên tổ chức buôn lậu ma túy, vũ khí và kinh doanh thân xác phụ nữ từ Ba Lan đến nhiều quốc gia khác qua ngả Áo.

Khi còn sống, Tướng Papala được xem là khắc tinh của "Băng nhóm Vienna" với việc tổ chức nhiều chuyên án triệt phá hoạt động tội phạm của băng nhóm này trên lãnh thổ Ba Lan.

Tuy nhiên, nhiều nguồn tin lại cho rằng Tướng Papala là nạn nhân của một âm mưu giết hại được bí mật tổ chức bởi CIA, thông qua nhà triệu phú Edward Mazur, do Tướng Papala từ chối cộng tác với Mỹ trong việc truy tìm và bắt giữ những nhân vật mà Mỹ cho là đối tượng đặc biệt nguy hiểm từng làm việc trong Cơ quan Tình báo và Cơ quan Anh ninh Ba Lan trong thời kỳ XHCN trước đây.

Những nghi vấn xung quanh vụ sát hại Tướng Papala chỉ được làm sáng tỏ khi Cảnh sát Ba Lan bắt giữ được Artur Zirajewski, một tên tội phạm có máu mặt và là một sát thủ có hạng trong giới xã hội đen ở thành phố Gdansk.

Bị thẩm vấn, Zirajewski thú nhận đã được thuê với số tiền 40.000 USD để bằng mọi cách phải sát hại Tướng Papala. Người trực tiếp thanh toán tiền bạc cho Zirajewski là Andrzej Zielinski, một bố già xã hội đen ở Gdansk.

Tiến hành bắt giữ Zielinski, hắn ta khai nhận chính nhà triệu phú Mazur là người đã chi tiền để hắn ta thuê người giết hại Tướng Papala. Vào thời kỳ đó, Mazur, tuy là người Mỹ, nhưng lại làm cố vấn cho Ủy ban An ninh quốc gia Ba Lan, có quan hệ rất rộng và có ít nhiều ảnh hưởng đến nền kinh tế, chính trị Ba Lan.

Năm 1990, do cơ cấu bộ máy tình báo Ba Lan có thay đổi lớn nên Mazur không còn được trọng dụng. Tuy nhiên, do biết duy trì các mối quan hệ với giới lãnh đạo mới nên công việc kinh doanh của Mazur vẫn phát triển.

Đây là dịp để CIA tuyển dụng Mazur làm điệp viên nằm vùng tại Ba Lan với nhiệm vụ tiếp cận giới lãnh đạo mới trong bộ máy tình báo và Cảnh sát Ba Lan, nhằm khai thác và thu thập các thông tin liên quan đến hoạt động của các mạng lưới điệp báo nằm vùng của Ba Lan tại Mỹ, và chỉ điểm những nhân vật quan trọng trong bộ máy tình báo và an ninh Ba Lan trước đây đang cố trốn tránh hay thu mình lại để tránh bị bắt giữ và trừng phạt bởi chế độ mới.

Để tạo điều kiện cho hoạt động tình báo của Mazur tại Ba Lan, Mỹ đã tác động để Chính phủ Ba Lan bổ nhiệm ông ta làm cố vấn cho Ủy ban An ninh quốc gia (UOP) vào năm 1995.

Ở cương vị này, Mazur bắt đầu thâm nhập vào tận ngõ ngách của giới kinh doanh, giới chính trị gia, giới an ninh tình báo, cảnh sát và cả giới tội phạm ở Ba Lan.

Thế lực của Mazur càng lớn mạnh hơn vào năm 1997, khi ông ta được chỉ định làm người đứng đầu một ủy ban cấp nhà nước có nhiệm vụ tư hữu hóa 200 nhà máy, xí nghiệp quốc doanh.

Đây là dịp để Mazur nắm bắt được danh tính của những sĩ quan tình báo, sĩ quan an ninh, làm việc cho chính quyền Ba Lan trước đây. Đây chính là những đối tượng mà CIA muốn Mazur tuyển dụng để làm việc cho họ hoặc phải bị truy tố trước pháp luật.

Thế nhưng, có một nhân vật đã can đảm gây cản trở cho kế hoạch của CIA, đó là Tướng Marek Papala. Được bổ nhiệm làm Chỉ huy Cảnh sát Ba Lan vào năm 1996, viên tướng trẻ này đanh thép tuyên chiến với bọn tội phạm và cả những thế lực tình báo nước ngoài hoạt động bất hợp pháp trên lãnh thổ Ba Lan để thực hiện những mưu đồ đen tối.

Tháng 10/1997, Tướng Papala bí mật cho điều tra về hoạt động của Mazur trên lãnh thổ Ba Lan và bất ngờ khi phát hiện ra rằng nhà triệu phú người Mỹ gốc Ba Lan này không những có quan hệ với tổ chức tội phạm "Băng nhóm Vienna" mà còn hoạt động nội gián tích cực cho CIA.

Chính việc Tướng Papala kiên quyết phản đối đề nghị chuyển giao hồ sơ, truy tố và tiến hành bắt giữ các sĩ quan tình báo, sĩ quan an ninh làm việc cho chính quyền Ba Lan trước đây theo yêu cầu của Mỹ đã khiến ông phải trả giá bằng chính mạng sống của mình. Và Mazur là người được CIA giao nhiệm vụ phải tổ chức thanh toán bằng được tướng Papala.

Theo khai nhận của sát thủ Zirajewski thì kế hoạch sát hại tướng Papala đã được bí mật bàn thảo từ tháng 4-1998 khi Mazur nhiều lần đến thành phố Gdansk gặp gỡ với tên trùm Zielinski và cả Zirajewski.

Sau khi Zirajewski bị bắt giữ, Mazur đã đốc thúc và chi tiền để Zielinski tìm cách giết hại tên sát thủ này ngay trong trại giam để bịt đầu mối nhưng bất thành. Vì vậy Mazur quyết định quay về Mỹ để nhận được sự che chở của CIA.

Có điều là đáng lẽ phải phát lệnh truy nã để bắt giữ Mazur ngay thì không hiểu vì sao tướng Jan Michna, người thay thế tướng Papala làm chỉ huy Cảnh sát Ba Lan lại cố tình kéo dài cuộc điều tra rồi sau đó xếp hồ sơ lại.

Năm 2006, theo yêu cầu của Tổng thống mới đắc cử Lech Kaczynski, Bộ Nội vụ Ba Lan quyết định mở lại hồ sơ về vụ giết hại tướng Papala vào năm 1998 và phát lệnh bắt giữ  quốc tế và dẫn độ đối với Mazur.

Vào tháng 11/2006, Mazur bị Cảnh sát thành phố Chicago bắt giữ để làm thủ tục dẫn độ về Ba Lan. Nhưng trước áp lực của CIA, vào ngày 20/7/2007, Tòa án liên bang tại thành phố Chicago đã quyết định trả tự do vô điều kiện cho Mazur sau 9 tháng bị giam giữ.

Nhiều người cho rằng đây là hành động trả công của CIA cho Mazur, một điệp viên của CIA hoạt động rất hiệu quả tại Ba Lan.

Nhưng nhiều người khác lại cho rằng, sở dĩ CIA bằng mọi giá gây áp lực để tòa án trả tự do cho Mazur do lo ngại rằng một khi được dẫn độ về Ba Lan, Mazur sẽ khai báo những hoạt động gián điệp của CIA trên lãnh thổ Ba Lan, nhất là việc CIA có dính dáng đến vụ sát hại tướng Marek Papala vào năm 1998.